مرتضی رجب نیا |
1402/12/16 |
شرط عبور موفق از دوره‌ی میانسالی
من یک میانسالم!
با گَردی که هر‌روز یک تار جدید از موهایتان را نقره‌ای می‌کند یا با دیدن اولین چین‌و‌چروک‌های عمیق اطراف چشم‌تان، چه احساسی را تجربه می‌کنید؟ نا‌امیدی یا حس پختگی؟ افسردگی یا شوق قرار گرفتن در مرحله‌ای جدید از زندگی؟
بیایید صحبت را با این سوال اساسی آغاز کنیم: «من کیستم؟» جواب‌هایی که به این پرسش می‌دهیم، «هویت» ما را می‌سازد. نکته‌ی مهمی که باید بدانیم این است که «من کیستم؟» و پاسخی که به آن می‌دهیم، دو بار در زندگی ما مهم و مطرح می‌شوند؛ در دو مقطع اساسی در زندگی ما که روند ساخت شخصیت، هویت و زندگی‌مان تاحدود زیادی مشخص می‌گردند. یک‌بار در بحران نوجوانی و اوایل جوانی و یک‌بار هم در بحران میانسالی. در‌واقع ما دو بار با این بحرانِ هویتی مواجه می‌شویم.
بحران جوانی
در بحران جوانی، من می‌خواهم خودم را در جامعه‌ای که هستم پیدا کنم؛ یعنی بفهمم که مثلا چه رشته‌ای بخوانم، چه شغلی و چه آرزویی داشته باشم، اعتقاداتم چه باشد، در چه حزبی قرار بگیرم، اینجا باشم یا مهاجرت کنم و... خلاصه که خودم را در جامعه‌ای که در آن دارم زندگی می‌کنم، پیدا کنم. یک‌سری افراد این بحران را با موفقیت پشت سر می‌گذارند، اما برخی هم تا سال‌ها نمی‌دانند اصلا چه می‌خواهند! و مدام از این شاخه به آن شاخه می‌شوند. ده‌ها رویای نصفه‌کاره و کار نیمه‌تمام دارند؛ مسیرهایی که چند قدم پیش رفته و بعد بی‌خیال آن شده‌اند.
اما در روی دیگر سکه، اگر ما از این بحران به‌خوبی گذر کنیم، اصطلاحا به مرحله‌ی اجتماع‌پذیری می‌رسیم و تکلیف خودمان را در جامعه‌‌مان می‌فهمیم. این‌که خط قرمزهایم کجاست؟ دشمنم و دوستم کیست؟ و... این افراد در اجتماع به موفقیت می‌رسند (البته به‌طور نسبی نه ایده‌آل‌گرایانه). بالاخره یک مسیر را ادامه می‌دهند و بعد از یکی دو دهه، به‌دستاورد‌هایی دست می‌یابند.
بحران میانسالی
اما نکته‌ی مهم این‌جا‌ست که بدانیم این موفقیت در اجتماع، به‌معنی پایان بحران‌ها نیست. خود موفقیت اجتماعی، ما را آبستن یک بحران دیگر می‌کند که اسم آن «بحران میانسالی» است. اما چرا چنین می‌شود؟ در‌واقع تا قبل از این موفقیت نسبی، ما فکر می‌کرده‌ایم که اگر به فلان هدفمان برسیم، تمام است و خوشبخت خواهیم بود. یک ماشین یا خانه‌یا ازدواج و فرزندآوری و... حالا به این‌ها می‌رسیم، اما می‌بینیم باز هم احساس عمیق رضایت و خوشبختی را نداریم. تازه بر چالش‌های زندگی‌مان، چالش‌هایی هم اضافه شده است! این‌جا‌ست که وارد بحران میانسالی می‌شویم.
این بحران، یک بحران معنایی و وجودی (existential) است. فرد یک نشانه‌ی آشکار از احساس «گم‌شدن» و سرگشتگی داشته و عمیقا احساس می‌کند نیاز به تغییر در زندگی دارد. البته سن دقیقی هم برای این تجربه نمی‌شود در‌نظر گرفت، گرچه خیلی‌ها بازه‌ی 35 تا 55 سالگی را عنوان کرده‌اند. اینجا دیگر بحث این نیست که من به‌واسطه‌ی شغلم، در‌آمدم، عنوان و سِمَت اجتماعی‌ام، چه‌کسی هستم. مجددا بحران هویتی و سوال «من کیستم» پررنگ می‌شود. اما حالا می‌خواهم خودم را در کل دنیا پیدا کنم و یک مقدار مسئله، معنایی و فلسفی می‌شود.
استقلال از خانواده
اگر بخواهیم از بحران نوجوانی و جوانی، به‌خوبی عبور کنیم، شرطش این است که بند عاطفی خود را از خانواده و والدینمان قطع کرده و منِ مستقلی را تعریف کنیم. پس آدم‌هایی که هنوز درگیر غر و ناله به والدین خود هستند، یعنی هنوز به‌خوبی این بحران را رد نکرده‌اند. ولی فردی که تاحدودی از این بند رها شده، در جامعه فردی مسئول می‌شود؛ یعنی به قواعد و قوانین اجتماعی احترام می‌گذارد؛ یعنی این‌گونه نیست که از چراغ قرمز عبور کند، چون از مادرش عاطفه‌ی کافی دریافت نکرده است!
شرط عبور موفق از بحران میانسالی چیست؟
اتفاقا فرد حالا بایستی از جامعه جدا شود؛ یعنی من دوباره تمام ارزش‌ها، عقاید و باور‌هایی را که از طریق جامعه به من داده‌شده، ارزیابی می‌کنم. آیا این‌ها درست‌اند؟ غلط‌اند؟ یا ... چه‌بسا برخی از آن باورها را دیگر نتوانم بپذیرم. برای این تغییر احتمالا بایستی هزینه بدهم. شاید داشتم از بخشی از جامعه نوازش دریافت می‌کردم و حالا اعلام می‌کنم که من از این به بعد این چارچوب سیاسی، اقتصادی، مذهبی و... را ندارم. نه این‌که با شما مثلا لج کنم؛ نه! به‌واسطه‌ی این‌که من می‌خواهم بروم خودم را در عمق انسان بودن خودم پیدا کنم.
در جوانی ما می‌خوا‌ستیم خودمان را در اجتماع پیدا کنیم، در‌حالی‌که در بحران میانسالی می‌خواهیم خودمان را نسبت‌به کل جهان، مفهوم انسان و در عمق انسان بودن خودمان بیابیم. تعریف من از مرد، زن، خدا، ازدواج، زندگی، انسان، آفرینش، موفقیت، خوشبختی و... چیست؟ شاید بسیاری از این‌ها تغییر کند. همانطور که سهراب سپهری سرود: «چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید.» بنابراین تغییرات در بحران میانسالی، بیشتر تغییرات درونی و معنایی هستند، در‌حالی‌که در بحران نوجوانی، کاملا نظر بر بیرون و اجتماع است.
پس ما در هر کدام از این بحران‌ها یک انقطاع و جدا‌شدن داریم و یک اتصال و وصل شدن. در بحران نوجوانی باید از خانواده جدا شده و به جامعه وصل شویم و در بحران میانسالی بایستی از جامعه جدا شده و به کل و جهان درونی متصل شویم. باید جایگاهمان را در کل هستی، نه فقط آن اجتماع یا طبقه‌ی اجتماعی کوچکی که در آن زندگی می‌کنیم، بیابیم.
همان‌گونه که می‌بینید، این دو بحران هویتی، نقاط کلیدی و عطف در زندگی ما هستند که تمام مسائل ما را شکل می‌دهند؛ از در‌آمدمان تا نوع روابطمان، شاد‌بودنمان یا ناکام بودنمان و...
توصیه‌هایی عملی برای عبور موفق از بحران میانسالی
تمام توصیه‌های مربوط به عبور از بحران میانسالی ررا می‌توانیم در سه دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی کنیم: «هنر، فلسفه و خودشناسی»
1. هنر ما را با دنیای کیفی (در مقابل دنیای کمی و عددی) پیوند می‌دهد. هنر می‌تواند برای فرد فضایی را ایجاد کند که در آن به خویشتن‌شناسی، بیان خلاقیت و ارتباط با دیگران بپردازد.
2. فلسفه تامل‌کردن را به ما می‌آموزد و نیاز‌های معنایی ما را برآورده می‌کند. از فلسفه نترسید و آن را چیز عجیب و غریبی ندانید! آن‌وقت خواهید دید چقدر خواندن حرف‌های اندیشمندانی که سال‌ها درباره‌ی چرایی موضوعات و جهان هستی تفکر کرده و تفکرات خود را بیان کرده‌اند، جذاب و جالب خواهد بود. این مورد به استقلال فکری ما کمک شایانی خواهد کرد.
3. خودشناسی کمک می‌کند با خودمان صادقانه‌تر روبه‌رو شویم و زوایای مختلف و گاه پنهان شخصیتمان را ببینیم و بشناسیم. این‌که با فردی مورد اعتماد صحبت کرده و همه‌ی احساساتمان را بازگو کنیم، باعث می‌شود بتوانیم تشخیص درست‌تری درباره‌ی خودمان داشته باشیم و بتوانیم در مسیری صحیح، روی رشد شخصیت و افکارمان کار کنیم.
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
