یکتا فرهانی |
1403/02/06 |
بي‌اشتهايي و پرخوري‌هاي عصبي نوجوانان
نوجواني مرحله خاصي از زندگي است كه شايد نتوان دوره ديگري از زندگي را با آن مقايسه كرد؛ بنابراين انجام كارهاي خاص و گاهي تا حدودي غير‌عادي در این دوران، چندان عجيب به‌نظر نمی‌رسد. با توجه به اينكه توجه‌ديدن از والدين و اطرافيان براي نوجوان بسيار مهم است، بنابراين توجه به حفظ ظاهر نيز از اهمیت ويژه‌اي برخوردار است. به‌همین خاطر بعضي از آن‌ها شروع میكنند به غذا‌خوردن بيشتر و پرخوری و عده‌اي ديگر هم نسبت‌به غذا‌خوردن كم‌اهمیت می‌شوند و براي اينكه چاق نشوند خوردوخوراکشان را به حداقل می‌رسانند که در نهایت دچار بي‌اشتهايي می شوند که البته بايد به این نکته توجه کنیم كه نوجوانان اغلب همه اين كارها را براي جلب‌توجه والدينشان انجام می‌دهند. اما درمقابل اين‌گونه رفتار‌هاي نوجوانان كه گاهي باعث آسيب‌رسيدن به جسم و روح خود می‌شوند، چه میتوان كرد و چگونه بايد رفتار كرد كه ضمن توجه و حمايت از آن‌ها بتوانيم خطراتي را كه اين‌گونه غذا‌خوردن‌ها برايشان به‌دنبال خواهد داشت به حداقل رساند. دراين‌خصوص با دكتر مهيا عابدي، روان‌شناس و مشاور، گفتوگو كرده‌ايم.
بازسازي ارتباط نوجوان با والدين
يكي از مشكلاتي كه نوجوانان با آن درگيرند موضوع پرخوري‌ها و بي‌اشتهايي‌هاي عصبي دوران نوجواني است. در‌واقع میتوان گفت توجه بسياري از نوجوانان هنگام بلوغ به غذا بيشتر می‌شود. شايد آن‌ها با اين‌گونه كارها می‌خواهند فشار تغييرات جسمی‌خود را كنترل كنند. معمولا در اين زمان چون اعتمادبه‌نفس نوجوانان پايين می‌آيد با روش‌هاي مختلف می‌خواهند اعتمادبه‌نفسشان را افزايش دهند كه اگر اين موضوع ادامه پيدا كند، كم‌كم منجر‌به اختلال و بيماري می‌شود.
زنگ خطر و نشانه‌هاي موجود
اختلالات در تغذيه نوجوانان اغلب با نشانه‌هايي همراه است؛ مثلا نوجوان در مدت زماني كوتاه وزن زيادي از دست می‌دهد و بعد از رسيدن به وزن دلخواه و لاغري بيش‌ازحد همچنان به رژيم خود ادامه می‌دهد. همچنين دائم به‌دنبال چيزي براي خوردن می‌‌گردد يا عادت‌هاي عجيبي در غذا‌خوردن پيدا میكند.
مثلا فقط بعضي چيزها را می‌خورد و از خوردن بسياري از چيزها‌ي ديگر خودداري میكند يا حتي پنهاني غذا می‌خورد. در مراجعات والدين به مشاوران نيز آن‌ها اغلب شكايت از اين دارند كه بسياري مواقع آشغال مواد غذايي نوجوانان را زير تخت يا پشت يخچال پيدا میكنند چون ترجيح می‌دهند دور از چشم آنان غذا بخورند و بدين ترتيب تذكري مبني بر كمتر‌خوردن به آن‌ها داده نشود. گاهي حتي نوجواناني كه رژيم‌هاي لاغري سنگين می‌گيرند هم دوره‌اي را به پرخوري می‌گذرانند ولي بعد سعی می‌کنند با ورزش‌هاي اجباري، مصرف قرص يا ا‌ستفراغ آن‌چه خورده‌اند، آ خودشان را به وزن دلخواه برگردانند.
در پرخوري‌هاي عصبي هم نوجوانان در مدت زمان كوتاه از مواد غذايي زيادي ا‌ستفاده میكنند، اما به‌نظر می‌رسد همیشه گرسنه بوده و در فكرخوردن هستند! و معمولا بعد پرخوري به‌دنبال راهي براي كاهش وزن می‌گردند؛ البته بايد بدانیم ريشه اين مشكلات، اغلب به خانواده‌ها و فرهنگ حاكم بر آن برمی‌گردد؛ چونگاهي چون والدين به فرزندان‌شان توجه لازم را ندارند، آن‌ها نيز با اين‌گونه مشكلات مواجه می‌شوند.
دلايل بروز اختلالات تغذيه در نوجوانان
از عوامل بروز مشكلات پرخوري و كم‌خوري در نوجوانان، میتوان به مشكلات فرهنگي- اجتماعي اشاره كرد كه در اینجا نقش خانواده‌ها و اطرافيان پررنگ‌تر است و همچنين مشكلات روان‌شناختي نیز از عوامل دیگر بروز این اختلال محسوب می‌شود؛ يعني بسياري از معيار‌هاي ارزشي، شخصي، شادكامی و موفقيت است كه می‌تواند يكي از عوامل دروني در وجود شخص باشد كه گما‌ن میكند براي شاد‌بودن، بايد حتما از ظاهر خوب و متناسبي برخوردار باشد؛ البته بعضي عوامل ژنتيكي هم در اين زمینه شناسايي شده‌اند، ولي عوامل بيروني بسيار موثر‌ترند. در‌واقع میتوان گفت شايد در بروز اين مشكلات بعضي ژن‌ها دخيل باشند، ولي اگر بستر مناسب براي رشد آن‌ها فراهم نباشد، هيچ‌وقت اين مشكلات به‌وجود نمی‌آيند.
در بسياري از موارد مثلا وقتي نوجوان می‌خواهد طبق مدهاي رايج يامطابق نظر همسالان و خانواده‌هارفتار كند ؛ تحت تاثير اين گونه عوامل بيروني، دوست دارد براي مورد تاييد شدن از جانب ديگران بيش از حد به‌ظاهر خود و نوع تغذيه اش بپردازد و در‌واقع عامل اين گونه رفتار‌هاي او اكتسابي خواهد بود.
البته شناخت مشكلات تغذيه‌اي نوجوانان معمولا با مراجعه آنان به دلايل بروز افسردگي يا انزوا خواهد بود و بعضي اوقات مدت‌ها طول می‌كشد تا اين مشكلات هم تشخيص داده شوند؛ يعني گاهي افسردگي، انزوا و گوشه‌گيري اين مشكلات را هم پوشش می‌دهند و حتي در پاره‌اي موارد، اختلالات در تغذيه شخص و رضايت‌نداشتن از وضع ظاهري. نوجوان را با مشكلاتي مانند افسردگي مواجه كرده است.
تاثير خانواده
يكي از عوامل مهم در بروز اين مشكلات، نقش خانواده‌ها‌ست؛ زيرا متخصصان تاكيد دارند كه نوع برخورد خانواده‌ها در ارتباط با فرزندان‌شان بسيار مهم است. در‌واقع اگر زماني‌كه نوجوان می‌خواهد خودش را بيشتر مطرح كند، والدين توجه لازم را به او نشان ندهند يا برعكس این مورد اتفاق بیفتد، آنان بيش‌ازحد به گرفتن رژيم‌هاي غذايي و حفظ تناسب اندام تاكيد میكنند يا اينكه مادري همیشه در‌حال رژيم‌گرفتن باشد و ترجيح دهد زياد غذا نخورد و يا به مد اهمیت زیادی بدهد. در همه اين موارد، خواه‌ناخواه نوجوان هم براي گرفتن تاييد والدين جذب اين كارها می‌شود و البته گاهي هم پيش می‌آيد كه نوجوان براي اعتراض به وضع موجود، علاقه‌اي به حفظ تناسب اندام خود ندارد و برخلاف والدينش عمل میكند.
حضورنداشتن بيش‌ازحد والدين در خانواده و فقدان تعامل لازم در محيط خانواده از عوامل بروز مشكلات رفتاري نوجوانان محسوب می‌شوند؛ يعني نوجوان اين موضوع را بهانه میكند تا بیشتر موردتوجه والدين قرار بگيرد. اما در‌واقع می‌خواهد بيشتر ديده شود. در خانواده‌هايي كه به يكديگر بي‌علاقه هستند و محبت لازم را به‌همديگر ندارند يا از یکديگر بسیار توقع دارند و يا این‌که از هم انتقاد میكنند نيز اين‌گونه مشكلات زياد ديده می‌شود.
ازجنبه روان شناختي هم میتوان گفت مبارزه نوجوان براي كسب ا‌ستقلال يا همان خود مختاري گاهي او را با مشكلات زيادي مواجه خواهد كرد و او را وارد چرخه معيوبي میكند و میتوان گفت اين مشكلات باز هم به خانواده‌ها برمی‌گردد؛ يعني مبارزه نوجوان براي كسب احترام و خودكفايي، او را به اين مشكلات سوق خواهد داد.
راه‌هاي درمان اختلالات تغذيه‌اي در نوجوانان
باتوجه به اينكه بروز اختلالات تغذيه‌اي، جسم نوجوان را هم با مشكلاتي مواجه خواهد كرد، بايد ابتدا به پزشك مراجعه كرد. همچنين براي بررسي بيشتر مشكلات و يافتن ريشه‌هاي آن حتما بايد به روان‌شناس هم مراجعه شود و با توجه به اينكه اين موضوع در تعامل زيادي با والدين است، لازم است والدين هم تحت مشاوره قرار بگیرند. ابتدا بايد ازلحاظ تغذيه‌اي به نوجوان رسيدگي شود و بعد از آن به مشاور مراجعه شود تا ازلحاظ رواني نيز ريشه مشكلاتش بررسي شود؛ مثلا حتما علت بايد مشخص شود كه نوجوان چرا احساس بي‌ارزشی کرده و بيش‌ازحد به‌ظاهر خود توجه میكند.
در‌واقع مثلث خانواده، نوجوان و روان‌شناس بايد به كمك يكديگر مشكل را حل كنند و به‌همديگر اعتماد داشته باشند. برای این منظور ابتدا بايد با خانواده مصاحبه باليني شود و تمام مشكلات و مسائل مربوط به مادر، حتي قبل از بارداري و مشكلات خانوادگي، بررسي شود؛ البته گاهي هم نوجوانان براي اعتراض به وضع موجود و نارضايتي از ارتباط بين والدينشان دچار مشكلات تغذيه‌اي می‌شوند.
براي بررسي مسئله نوجوان هم بهتر است مشاور بدون كوچك‌ترين توجهي به مشكل او، فقط با خود نوجوان ارتباط برقرار کرده و با او صحبت كند؛ زيرا اگر نوجوان فكر كند قرار است كسي به او كمك كند يا می‌خواهند مشكل خاصي را به او منسوب كنند، نمی‌تواند به مشاور اعتماد كند؛ بنابراين بايد ابتدا فقط با او صحبت كرد تا نظرش جلب شود تا خودش به‌مرورزمان مشكلش را هم مطرح میكند.
بهترين راه براي برقراري ارتباط با نوجوان، ايجاد فضايي امن و قابل‌اطمینان براي اوست؛ زيرا اگر نوجوان نتواند اعتماد لازم را داشته باشد، از مشكلات واقعي خود هم با مشاور صحبت نخواهد كرد. والدين هم حتما بايد به حركات بي‌رويه و افراط وتفريط‌هاي نوجوانان در خوردن، خوابيدن يا ورزش‌كردن آگاه باشند تا بتوانند به‌موقع متوجه مشكلات آن‌ها در اين زمینه بشوند.
ثبت سفارش کتاب «روان‌شناسي کاهش وزن» تاليف دکتر احمد حلت
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
