تاریخچه مدیتیشن

مدیتیشن یکی از قدیمی‌ترین تمرینات فکری و روحی در سراسر جهان شناخته شده است. اگرچه کسی به‌درستی نمی‌تواند تاریخچه دقیق آن را بازگو کند، اما تفکراتی در این‌باره وجود دارد. بسیاری از محققان و بسیاری از مستندات این‌گونه می‌‌گویند که تاریخچه مدیتیشن به حدود 5000 سال قبل می‌‌رسد. از آن زمان تعدادی از شیوه‌‌های مدیتیشن پرورش یافته و در سرتاسر خاستگاه آن یعنی قاره آسیا گسترش یافته است.

بین سال‌های 60 تا 70 میلادی مدیتیشن در آمریکا اهمیت زیادی یافت. از آن به بعد نیز شیوه‌‌های مختلف آن در سراسر جهان رواج یافت.

الفبای مدیتیشن

حالتی که در آن فرد در تمرکز عمیق بر روی یک موضوع خاص فکری است، مدیتیشن نام دارد.

مدیتیشن قدیمی‌ترین و موثرترین روش برای تممد اعصاب و آسودگی ذهن، احساسات و همچنین روح به شمار مي‌آيد. تمرینات مدیتیشن معمولا توجه فرد را به یک نقطه معطوف می‌کند و تاثیر آن در هدایت آگاهی شخص به گونه‌ای است که فرد را یک درجه بالاتر از افراد عادی می‌برد. در حال حاضر میلیون‌ها نفر در سراسر جهان آن را انجام می‌دهند.

تاریخ مدیتیشین به زمانی اشاره دارد که جزء بسیار مهمی‌ در ادیان مختلف در شرق جهان محسوب می‌شده است.

ریشه کلمه مدیتیشن از کلمه لاتین مدیتیتو به معنای تمام انواع تمرین‌‌های ذهنی و جسمی گرفته شده است و معنای آن در طول سال‌ها تکامل پیدا کرده است و به این معنی رسیده است: دستیابی به ژرفای ذهن و گرفتن انرژی دوباره.

امروزه تمرینات مدیتیشن به‌طور معمول تحت عنوان بازتاب درونی یا تفکر وتعمق شناخته می‌شود.

در طول سال‌ها، افرادی که تمرینات مدیتیشن را انجام می‌دادند متوجه ارتباط آن با بسیاری از رشته‌ها شدند که شامل طیف بسیار گسترده‌ای از جنبه‌‌های سایکو فیزیکال و روحی و یا تلفیقی از هر دو است که باعث افزایش سطح ذهنی و همچنینی روحی فرد می‌شود.

افرادی که در صدد برنامه‌ریزی برای انجام تمرینات مدیتیشن هستند یا فقط به زیبایی‌‌های ظاهری بی‌حدوحصر آن علاقه‌مند هستند، باید اصول تمرینات مدیتیشین باستانی را درک کرده و با انواع مختلف آن آشنا شوند.

چون انواع مختلف مدیتیشن از فرهنگ‌‌های مختلف گرفته شده‌اند و نمونه‌‌های منحصربه‌فرد آن نیز تمرینات مخصوص به خود را دارند. نکته قابل توجه در مدیتیشن توجه به این است که این تمرینات شامل نیازهای فیزیکی هستند که می‌توان از طریق حالت‌های بدنی مختلف آنها را انجام داد.

وضعیت کلی بدن که از آغاز این تمارین تاکنون در مدیتیشین وجود داشته است شامل: نشستن، خوابیدن به پشت و ایستادن است. که انتخاب هر یک از حالت‌ها بسته به نوع مدیتیشنی که انتخاب می‌کنید تغییر می‌کند. نکته قابل توجه دیگر یادآوری این نکته است که عناصر یک مدیتیشن سنتی همواره بخش اعظم تاریخچه آن بوده است. این چهار عنصر مهم شامل یک مکان آرام، یک وضعیت بدنی راحت، یک شیء قابل رویت که فرد بتواند توجه خود را به آن معطوف سازد و روشی است که تمرین را موثر كند.

تاریخچه مدیتیشن همواره الهام‌بخش بسیاری از مردم برای بالا بردن سطح معنویت و افزایش قدرت ذهن بوده است. اگرچه دلیل مشخصی مبنی بر تاریخچه آن وجود ندارد، اما امروزه مردم تمرینات مدیتیشن را انجام می‌دهند و دنبال می‌کنند و این به‌خاطر تاثیرات خوب آن است.

نکاتی درباره مدیتیشن

این روزها در هنگام ناخوشی تنها راه برای بهتر شدن رفتن به مطب دکتر نیست. بر طبق گزارش مرکز پزشکی طب مکمل، مدیتیشن جزء 10 مورد از درمان‌‌های جایگزین است. اما قبل از پرداختن به آن بهتر است نکاتی را درباره آن بدانیم.

اول اینکه مدیتیشن به معنای آگاهی است؛ چراکه زمانی که بر روی تنفستان تمرکز کرده‌اید حواس پنج‌گانه شما قوی‌تر و همچنین گوش‌هایتان تیزتر است. شما به ذهن خود می‌گویید عواملی که باعث حواس‌پرتی می‌شوند را از خود دور کند؛ بنابراین قادر خواهید بود که آرامش درونی پیدا کنید و آن را تا زمانی که چشم‌هایتان باز شود، حفظ کنید.

برخی از افراد فکر می‌کنند که مدیتشین یک آیین است؛ درحالی که یک علم است. این به دلیل مطالعات متعددی است که در گذشته انجام شده و نشان می‌دهد افرادی که تمرینات مدیتیشن را انجام می‌دهند احساس آرامش می‌کنند و از لحاظ جسمانی متناسب هستند. افرادی که درس می‌خوانند در درس خود پیشرفت دارند و افرادی که کار می‌کنند خلاقیت بیشتری در کارشان دارند.

همان‌طور که می‌دانید مدیتیشن فواید فیزیولوژیکی، جسمانی و روانی دارد. این تمرینات هزینه‌ای ندارد و زمان زیادی نمی‌گیرد. شما می‌توانید هر روز در حدود 5 الی 20 دقیقه از وقت خود را به آن اختصاص دهید. فقط لازم است که در مکانی راحت بنشینید، چشمانتان را ببندید و تمرینات لازم را انجام دهید.

تمرینات مدیتیشن قرن‌ها است که توسط افراد تمرین می‌شود و حرکات جدید در آن پدیدار شده است. با نادیده گرفتن اسامی و روش‌های آن، تمرینات مدیتیشن به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

گروه اول مدیتیشن تمرکزی نام دارد که در آن فرد توجه خود را به تنفس کردن، یک تصویر یا یک صدا به منظور ایجاد آگاهی بیشتر و داشتن وضوح بیشتر از آن متمرکز می‌کند. برای مثال تصور کنید از طریق یک میکروسکوپ به یک شیء نگاه می‌کنید در این حالت قادر خواهید بود که توجه خود را به آن بیشتر کنید.

بسیار ساده است فقط باید بنشینید و تنفس کنید. روش صحیح تنفس کردن به این صورت است که دم و بازدم آرامی داشته باشید. چون هرچه عمیق‌تر و آرام‌تر تنفس کنید ذهن شما آرام‌تر و آسوده‌تر می‌‌باشد.

گروه دوم مدیتیشن تفکری نام دارد که مثل گروه اول فرد در مکانی آرام می‌نشیند و بعد احساسات و افکار خود را رها مي‌كنيد که اینها بدون فکر کردن به ذهن می‌رسند و لازم نیست تا کاری انجام دهید و زمانی که بر می‌خیزید تاثیر آن را مشاهده می‌کنید.

حال کدام‌یک از تکنیک‌های مدیتیشن بهتر است؟ پاسخ این سوال کاملا بستگی به شخصیت و ویژگی‌‌های منحصربه‌فرد شما دارد.

نکته مهم در مدیتیشن که حتما باید به یاد داشته باشید این است که صرف‌نظر از روش مدیتیشنی که انتخاب می‌کنید، توجه اصلی آن آرام ساختن ذهن مشغول است‌. تمرینات مدیتیشن عوامل منفی را از بین نمی‌برد تا احساس بهتری پیدا کنید، بلکه توجه شما را به سویی هدایت می‌کند که بتوانید به آرامش درونی دست یابید و شما فقط باید به آن با یک دید علمی نگاه کنید.

فواید مدیتیشن

مدیتیشن در فلسفه و ادیان شرقی نقش مهمی ایفا می‌کند. بعد از آن غربی‌ها هم به فواید آن برای سلامتی پی برده‌اند و در آنجا هم اهمیت پیدا کرد.

مسئله مهمی که دانشجویان و شاغلان در زندگی روزمره با آن مواجه هستند، اضطراب است. انجام تمرینات مدیتیشن فقط برای 15 دقیقه یا بیشتر برایتان آرامش را به همراه می‌آورد و به شما اجازه می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌هایتان بهتر باشید. همچنین از میزان اضطراب شما را مي‌كاهد که در این صورت احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز به‌طور قابل توجهی کاهش می‌يابد.

تمرینات مدینتیشن همچنین خودآگاهی شما را نسبت به وقایع پیرامونتان افزایش می‌دهد چون در این تمرينات تمرکز خود را بیشتر روی زمان حال افزایش مي‌دهید نه گذشته و آینده. مدیتیشن به شما یاد می‌دهد که ذهنتان را در کنترل خودتان درآورید و ذهنتان غالب بر احساساتتان باشد.

باور کنید یا نه، مدیتیشن ضمیر ناخودآگاه ما را پرورش می‌دهد که این به خاطر حالت، رفتار، احساسات و ادراک ما است که در ارتباط با یکدیگرند. اگر بتوانید آن را تحت کنترل خود درآورید، در این صورت می‌توانید درک بهتری از خودتان داشته باشید. در این صورت قادر خواهید بود تا چشم‌انداز مثبتی از زندگی داشته باشید و حتی تغییراتی به وجود آورید. وقتی شما به جای پناه دادن به احساساتی مانند خشم، اضطراب، حرص، نفرت و حسادت در خود، احساسات خوبی داشته باشید، از این بابت خرسند و سپاسگزار خواهید بود.

در این صورت می‌توانید نسبت به وظایفی که در محل کار به شما محول می‌شود حتی با وجود موانع، نگرش مثبتی داشته باشید و همچنان دید مثبت خود را حفظ كنید.

مدیتیشن همچنین در شما احساس جوان‌تر بودن را ایجاد می‌کند‌. در یک مطالعه که در این زمینه انجام گرفت، افرادی که به مدت چند سال این تمرینات را انجام می‌دادند از لحاظ فیزیولوژیکی 12 سال جوان‌تر از سن واقعی خود نسبت به همسالان خود به نظر می‌‌رسیدند. نتیجه این آزمون بر اساس موضوع آن یعنی شنوایی، بینایی و فشارخون بود.

خب، حالا که با فواید مدیتیشن آشنا شدید و می‌دانید این تمرینات چه مزایایی دارند، احتمالا همین حالا از خود می‌پرسید که این تمرینات چگونه تاثیر می‌گذارند؟ خب اول از همه اجازه دهید به تصحیح تصور اشتباه رایج در مورد مدیتیشن بپردازیم.

بسیاری از افراد فکر می‌کنند برای انجام این تمرینات باید به مکان مخصوصی بروند یا به مکانی دور با ویژگی‌های خاص بروند. واقعیت این است که فقط باید به یک مکان آرام بروید که در آنجا احساس آرامش کنید، روی زمین یا صندلی در هر حالتی که راحت هستید بنشینید و آرام ذهنتان را از افکار مختلف پاک کنید.

همواره در نظر داشته باشید که قرار گرفتن در یک وضعیت راحت ممکن است باعث چرت زدن شود. برای همین تمرکز کنید، چون در غیر این صورت از هدف تمرین دور می‌شوید.

مرحله بعد این است که چشمان خود را ببندید، بر روی تنفستان تمرکز کنید و بگذارید تا افکار مثبت وارد شده و افکار منفی خارج شوند؛ معمولا در این حالت صداهایی از بیرون می‌آیند که ممکن است تمرکزتان را برهم بزنند اما چون نمی‌توانید کاری انجام دهید، بهتر است همچنان روی تمرین متمرکز باشید.

شما می‌توانید این تمرین را در خانه یا محل کار انجام دهید و مدت آن هم به خودتان بستگی دارد. بعضی از افراد از 5 دقیقه شروع می‌کنند و کم‌کم زمان آن را افزایش می‌‌دهند. نکته مهم این است که احساس دریافت انرژی دوباره کنید و زمانی که می‌‌خواهید چشمانتان را باز کنید، برای چالش‌‌های مختلف آمادگی لازم را داشته باشید.

مدیتیشن و تمدد اعصاب

مطالعات متعدد نشان داده‌اند که بین مدیتیشن و تمدد اعصاب، رابطه مستقیمی وجود دارد. وجه تمایز مدیتیشن با روش‌‌های دیگر در این است که ذهن شما در مدیتیشن در حین تمرکز آگاه است.

و اما سوال این است که روی چه باید تمرکز کرد؟ پاسخ این سوال فردی است. نکته مهم این است که يك شئ را انتخاب کنید که با آن راحت باشید.

یکی از ساده‌ترین چیزهایی که می‌توانید روی آن تمرکز کنید، تنفس کردن است. در حقیقت بیشتر روش‌های مدیتیشن این گونه آغاز می‌شوند که در این صورت ماهیچه‌هایتان ریلکس شده و ذهن و بدنتان یکی می‌شود.

گاهی اوقات خیره شدن به یک شیء می‌تواند همین تاثیر را داشته باشد. جالب این است که این مورد حتما نباید یک شیء فیزیکی باشد بلکه می‌توانید به یک ابر یا اقیانوس نیز فکر کنید.

اگر با تمرکز بر روی یک شیء راحت نیستید، می‌توانید تمرکز بر روی صداها یا کلمات را امتحان کنید. همچنین سی‌دی‌هایی وجود دارند که شامل موسیقی‌‌های ملایم و مناسب یا شامل گفتار فردی است که می‌توانید در طول تمریناتتان از آنها استفاده کنید.

زمانی که از آن استفاده می‌کنید انواع مدیتیشن را بهتر درک می‌کنید. این تکنیک به طور گسترده‌ای در زمینه پزشکی مورد مطالعه قرار گرفته است، چون در این حالت بدن در یک حالت آرامش عمیق قرار می‌گیرد و زمانی که برمی‌خیزید، ذهن شما برای برگشتن به کار آماده و هوشیار است.

بزرگ‌ترین چالش در مدیتیشن و تمدد اعصاب این واقعیت است که زمانی که تلاش می‌کنید تا افکار مزاحم را از ذهن خود بیرون کنید، حواستان پرت می‌شود. اگر تمرینات را در خانه انجام می‌دهید صداهایی که از بیرون می‌آیند، خارج از کنترل شما هستند و همچنین زمانی که احساس خارش در پوست می‌کنید، ممكن است حواس شما پرت شود.

از آنجا که نادیده گرفتن آن ممکن نیست، مجبورید آن را بپذیرید. این مهارت آگاهی و توجه نام دارد و با داشتن نگرشی منفعل به آن دیگر تاثیری نخواهند داشت.

بیایید این‌گونه بگوییم که همه ما وقتی خسته‌ایم به استراحت کردن و آرامش نیاز داریم. در غیر این ‌صورت کارمان بازدهی ندارد. شما می‌توانید یک نوشیدنی میل کنید یا وقتی در خانه هستید به تماشای تلویزیون بپردازید، اما در حقیقت هیچ‌کدام آنها راهی برای رفع خستگی و رسیدن به آرامش نیستند.

بهترین راه انجام تمرینات مدیتیشن است؛ چون با این کار به آرامش ذهن می‌رسید. باید سعی کنید که هوشیار باشید.

شمایی که با انجام این تمرینات احساس پرانرژی‌تر بودن می‌‌کنید، باید انجام تمرینات را به‌طور روزانه در برنامه خود داشته باشید. به‌طور کلی انجام این تمرینات حدود 15 الی 20 دقیقه زمان می‌برد تا باطری‌تان دوباره شارژ شود!

آیا این تمرینات شما را تغییر می‌دهد؟ پاسخ این سوال منفی است. با انجام این تمرینات شما فقط آرام‌تر و منضبط‌تر می‌شوید. در حالی که اطرافیانتان از کوره درمی‌‌روند و آرامش ندارند، شما می‌توانید در زمان درست تصمیم درست را بگیرید.

دیگران خیلی زود متوجه این تغییر در شما می‌شوند و آن را به شما می‌گویند. حتی ممکن است بعضی‌ها بپرسند که چگونه تغییر کرده‌اید و شما می‌دانید که این نتیجه تمریناتی است که به آن پرداخته‌اید.