علت بیزاری کودکان از درسخواندن چیست؟
توانمندسازی کودکان در خودآموزی
تا کجا میتوانیم به دنبال کودکمان مقاطع تحصیلی را طی کنیم و با آنها درس بخوانیم و تکالیف مدرسه را انجام دهیم؟ چرا باید فرزندمان را به کمک کتابهای کمک درسی و معلم خصوصی و ... تقویت کنیم؟ آیا هیچ دانشآموزی نیست که با علاقه درس بخواند و تکالیفش را بیدردسر انجام دهد؟
احتمالا شما هم از آن دسته والدینی هستید که برای تحصیل فرزندتان ترفندهای بسیاری مانند ثبتنام در کلاسهای تقویتی متعدد، پاداش یا تنبیه، خرید صدها کتاب کمکآموزشی و.... به کار گرفتهاید؛ در صورتی که میدانید اگر کودک علاقهای به درسخواندن نداشته باشد، هیچکدام از این ترفندها نتیجهبخش نخواهند بود. از طرف دیگر، همه میدانیم کم پیش میآید که کودکان اشتیاقی به درسخواندن داشته باشند و معمولا معلوماتی که از والدین یا معلمان میگیرند، جذابیتی برایشان ندارد.
باید گفت مهمترین عاملی که کودکانمان را به صورت آگاهانه به سمت مطالعه و آموزش جذب میکند، انگیزه و علاقه شخصی آنهاست؛ بنابراین چرا به جای سرزنش یا ثبتنام فرزندمان در انواع کلاسهای تقویتی، روشی پیدا نکنیم که آنها را توانمند کند و مسئولیت یادگیری را بر عهده خودشان بگذارد؟
در اینجا سه روش آسان معرفی شده است که به کودک در پذیرفتن این مسئولیت کمک میکند.
۱. به فرزندانمان حق انتخاب دهیم.
ما به عنوان والدین، ترجیح میدهیم تقریبا درباره تمام مسائل خودمان تصمیمگیری کنیم؛ چرا که معتقدیم به دلیل سن و تجربه بیشتر، قضاوت بهتری خواهیم داشت. طبیعی است که لزوما کودکمان با همه این تصمیمات موافق نخواهد بود. باید در نظر داشتهباشیم که با تکرار بیشازحد تصمیمگیری بهجای کودک، به طور ناخودآگاه آزادی انتخاب و اختیار را از او سلب میکنیم و فرصتی برای کسب تجربه، اشتباهکردن و یادگیری از اشتباهات برایش باقی نمیگذاریم.
به طور مثال، بهتر است قبل از اینکه فرزندمان را در کلاسهای شنا، نقاشی، تنیس، بدمینتون و... ثبتنام کنیم، سعی کنیم علاقه او را هم جویا شده و بپرسیم که واقعا دوست دارد چه چیزی را یاد بگیرد. در این حالت، دیگر او را مجبور نکردهایم که طبق سلیقه ما اوقات فراغتش را پر کند، بلکه این فرصت را به او دادیم که علاقه واقعیاش را بشناسد. مطمئن باشید که با بهکاربردن این روش، تغییر را خواهید دید.
۲. بهترین شیوه یادگیری، یادگیری گروهی است.
آیا تابهحال در دنیای مجازی به مقاله یا مطلب جالبی برخوردید که بخواهید آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید؟ ما یاد میگیریم و به اشتراک میگذاریم! کودکانمان هم همینطورند. آیا تابهحال به فرزندمان فرصت دادهایم که به دیگران در یادگیری مطالب درسی کمک کند؟ میتوانیم این فرصت را به کمک برنامههایی ایجاد کنیم که روی تلفنهای همراه نصب میشوند.
بچهها با توجه به گروه سنیشان میتوانند گروههایی ایجاد کنند و آموختهها و دانششان را در هر زمینهای با سایرین به اشتراک بگذارند و در مورد تکالیف مدرسه همفکری کنند. به این ترتیب، یادگیری دیگر محدود به کلاسهای درس نخواهد بود و کودکان هر لحظه و هر جایی مایل باشند میتوانند سوالاتشان را از همسنوسالان خود بپرسند. البته نظارت والدین در این شیوه، اجتنابناپذیر است.
۳. خودآگاهی کودکان را بهبود ببخشیم.
در اغلب مواقع، کودکان به دلیل تجربه اندکی که در زندگی دارند، نمیتوانند تشخیص دهند چه چیزی در آینده برای آنها بهتر خواهد بود. تنها چیزی که از آن اطمینان دارند، این است که چه چیزی دوست دارند و چه چیزی دوست ندارند. بهتر است به جای آنکه وادارشان کنیم عقاید و نظرات ما را بپذیرند، سوالاتی از آنها بپرسیم که انگیزههای پنهانشان را در یادگیری آشکار کرده و آنها را راهنمایی کند که در چه چیزی استعداد دارند و چرا برخی چیزها را دوست دارند.
رسیدن به این سطح از خودآگاهی در سنین پایین به آنها کمک میکند در مراحل اولیه زندگی به خودشکوفایی برسند. مطمئنا کودکی که از علاقه و استعداد خود باخبر باشد، مسیر درستی را در پیش خواهد گرفت و با انگیزه بیشتری بهدنبال یادگیری خواهد رفت.
درست است که همه ما بهترینها را برای فرزندانمان میخواهیم، اما اگر نسبت به یادگیری آنها بیشازاندازه حساسیت نشان دهیم، تنها شاهد افزایش استرس، افسردگی، اعتمادبهنفس پایین و نفرت از یادگیری خواهیم بود.