کودکان بسیار باهوش‌تر از آن هستند که فکر می‌کنید

کودکان موجوداتی دوست‌داشتنی و محبوب هستند اما واقعیاتی در‌مورد کودکان، این موجودات کوچک وجود دارد که اگر آن‌ها را بدانید مسلما به‌نظرتان دوست‌داشتنی‌تر از قبل می‌شوند.
مغز کودکان با سرعت شگفت‌آوری رشد می‌کند. در مغز آن‌ها بیش از هزار تریلیون سیناپس (محل تماس دو عصب) وجود دارد و این مقدار تقریبا دو برابر مغز بزرگسالان ا‌ست، تعداد سیناپس‌ها در مغز کودکان بیشتر از بزرگسالان ا‌ست تا از این طریق به‌روند رشد و یادگیری آن‌ها کمک شود و کودک بتواند با سرعت بیشتری آموختنی‌ها را بیاموزد.

بسیاری اوقات بزرگ‌ترها به‌خصوص والدین به نوزاد و کودک خود نگاه كرده و آرزو می‌کنند که ای کاش می‌دانستند در مغز این انسان کوچک چه می‌گذرد. کودکان و نوزادان شگفت‌انگیزتر از آن هستند که بزرگ‌ترها تصور می‌کنند؛ در ادامه این مطلب به چند نمونه از شگفتی‌های کودکان اشاره می‌کنیم.

نوزادان زمانی‌که فردی به‌زبانی غیر از زبان مادری‌شان صحبت کند، متوجه می‌شوند

همه می‌دانیم که مغز نوزادان توانایی فراگیری بیش از یک زبان را دارد، به‌علاوه زمانی‌که فردی با نوزادی که حتی کمتر از 4 ماه سن دارد با زبانی غیر از زبان مادری صحبت کند او به‌خوبی متوجه می‌شود. نوزاد به لحن گوینده و شکل دهان و صورت او بسیار توجه می‌کند و هر‌گونه تغییری در لحن، زبان و شکل صورت و لب‌ها را متوجه می‌شود.

نوزادانی که در محیط دو ‌زبانه رشد می‌کنند به‌طرز شگفت‌آوری توانایی آموختن هر‌دو زبان را پیدا کرده و بسیار ساده‌تر از بزرگسالان دو زبان را می‌آموزند. همچنین نوزادی که دو زبان را به‌طور هم‌زمان می‌آموزد بسیار کمتر از بزرگسالان با مشکلاتی مانند تداخل یادگیری مواجه می‌شود و به‌خوبی می‌تواند دو زبان را از یکدیگر تمایز داده و هر زبان را جداگانه بیاموزد.
اما نوزادانی که در محیط دو‌ زبانه زندگی می‌کنند اندکی دیرتر از همسالان خود که در محیط یک زبانه زندگی می‌کنند، صحبت کردن را آغاز می‌کنند.

نوزادان احساسات را به‌خوبی درک می‌کنند

نوزادان حتی از روی صدا به‌خوبی متوجه احساسات اطرافیان خود می‌شوند و درک شادی یا ناراحتی دیگران از روی عکس آن‌ها برای نوزادان بسیار ساده ا‌ست. یک توانایی شگفت‌آور نوزادان این ا‌ست که آن‌ها حتی با گوش دادن به موسیقی می‌توانند غمگین یا شاد‌بودن موسیقی را دریابند و این توانایی آن‌ها با توجه به واکنش‌هایی که از خود نشان می‌دهند قابل درک ا‌ست، هرچند افراد غیر‌متخصص به‌خوبی نمی‌توانند تفاوت واکنش نوزاد در موقعیت‌های غمگین یا شاد را دریابند، اما متخصصان توصیه می‌کنند شرایط محیطی برای نوزادان به‌گونه‌ای باشد که آرامش آن‌ها به‌هم نخورد تا بتوانند در محیطی شاد و مفرح رشد کنند.

نوزادان به‌خوبی متوجه می‌شوند که هر کلمه چه معنایی دارد

نوزادان از شش ماهگی می‌توانند معنای کلمات را دریابند حتی از روی تصاویر متوجه شوند که چه کلمه‌ای مناسب آن تصویر ا‌ست، مثلا نوزادان با شنیدن کلمه سیب از میان چند عکس به‌خوبی می‌توانند تصویر سیب را انتخاب كرده و درک می‌کنند که تصویر مناسب هر کلمه کدام ا‌ست. تا‌کنون دانشمندان تصور می‌کردند کودکان بعد از یک‌سالگی این توانایی را پیدا می‌کنند اما اکنون آزمایشات و شواهد متعددی که دانشمندان به‌دست آورده‌اند اثبات می‌کند کودکان حتی قبل از آن‌که توانایی صحبت کردن را به‌دست آورند از این‌قدرت برخوردارند.

در یکی از آزمایشاتی که برای اثبات این ادعا صورت گرفته ا‌ست چندین نوزاد انتخاب شدند و از والدین آن‌ها خوا‌سته شد تا سئوالی از فرزند خود بپرسند، سئوالی مانند این‌که بینی کدام ا‌ست؟ و بعد عکس اعضای مختلف بدن به کودک نشان داده شد، نوزادان به تصویر بینی بیش از دیگر اعضای بدن نگاه می‌کردند. چندین آزمایش مشابه‌در مورد خوراکی‌ها و دیگر اعضای بدن نیز صورت گرفت و نتیجه تمام آزمایشات این واقعیت را اثبات می‌کرد که نوزادان حتی پیش از آن‌که خودشان بتوانند کلمه‌ای را بیان کنند، می‌توانند اشیا را از روی نام یا تصویر آن‌ها شناسایی کنند.
متخصصان به والدین توصیه می‌کنند با نوزادان بسیار صحبت کرده و برایشان کتاب بخوانند حتی اگر رفتار‌ها و عکس‌العمل‌های نوزاد به‌گونه‌ای باشد که گویی او توجهی به آن‌چه شما می‌گویید ندارد.

کودکان در سنین نوپایی عدالت و انصاف را درک می‌کنند

کودکان از حدود 15 ماهگی به‌خوبی متوجه می‌شوند که آیا مساوات و عدالت رعایت می‌شود یا نه. در آزمایشی که روی کودکان در سنین نوپایی صورت گرفت فیلمی به این کودکان نشان داده شد که در آن بين دو نفر به‌صورت مساوی شیر و خوراکی تقسیم می‌شد و در قسمتی دیگر از فیلم بین دو نفر مساوات رعایت نمی‌شد. کودکان اگرچه تنها 15 ماه داشتند اما این بی‌عدالتی را به‌خوبی درک می‌کردند و زمانی‌که مساوات رعایت نمی‌شد کودکان به فیلم بیشتر توجه می‌کردند و از این طریق به تفاوتی که بین افراد وجود داشت اعتراض می‌کردند.

در بررسی‌های دقیق بعدی که روی نوزادان صورت گرفت محققان دریافتند کودکانی که حساس‌تر هستند از دیدن صحنه تقسیم ناعادلانه غذا بین دو نفر بیشتر ناراحت شده و واکنش نشان می‌دهند و جالب‌تر از همه این‌که زمانی‌که کودکان از این وضع خیلی ناراحت می‌شدند برای نشان‌دادن حس نوع‌دوستی‌شان، اسباب‌بازی خود را به کودکی که کنارشان بود می‌دادند.

کودکان نوع‌دوستی را دوست دارند

کودکان در سنین پایین یعنی پیش از دو سالگی از محبت کردن به دیگران بسیار لذت می‌برند و زمانی‌که چیزی به کسی می‌دهند و او می‌پذیرد بسیار خوشحال می‌شوند. در آزمایشاتی که روی کودکان در این سنین انجام شد به کودکي دو خوراکی داده می‌شد و به کودکی دیگر که همراه او بود چیزی داده نمی‌شد. در این زمان از کودک اول خوا‌سته‌می‌شد یکی از خوراکی‌ها را به د‌یگری بدهد، هرچند بسیاری از کودکان خودشان قبل از این‌که از آن‌ها خوا‌سته شود این کار را انجام می‌دادند. محققان کودک را در این شرایط به‌خوبی تحت نظر گرفته و متوجه شدند کودک زمانی‌که خوراکی‌اش را با د‌یگری تقسیم می‌کرد به‌اندازه زمانی‌که خوراکی به او داده‌شده بود خوشحال می‌شد. این ویژگی کودکان نشان می‌دهد تمایل ما به کمک کردن به دیگران کاملا ذاتی ا‌ست و در طول زندگی و مطابق با محیط این ویژگی تقویت شده و یا کم‌رنگ می‌شود.

کودکان از یکدیگر می‌آموزند

آیا دوست دارید که فرزند نوپای شما غذایش را تا انتها بخورد، راحت و بی‌دردسر بخوابد و رفتار خوبی با همسالانش داشته باشد؟ برای رسیدن به این اهداف باید اطراف فرزندتان را با دوستان خردسالی پر کنید که همسن و سال او هستند و رفتار خوبی دارند. تحقیقات نشان می‌دهند کودکان دو ساله به‌خوبی قادرند رفتار‌های همسالان خود را تقلید کنند و هر‌چه تعداد اطرافیان آن‌ها که کاری خاص انجام می‌دهند بیشتر باشد آن‌ها آن رفتار را بهتر می‌آموزند. مثلا اگر کودک دو ساله شما سه دوست داشته باشد که هر سه خوب غذا می‌خورند، خیلی بهتر از زمانی‌که تنها یک دوست داشته باشد و آن یک نفر خوب غذایش را بخورد، این رفتار را تکرار می‌کند.

موسیقی مغز کودکان را فعال‌تر می‌کند

حتما شنیده‌اید که میان موسیقی و هوش ارتباط مستقیمی وجود دارد، تحقیقات دانشمندان کانادایی نشان می‌دهد کودکان زیر یک‌سالی که با موسیقی در ارتباط هستند مهارت‌های ارتباطی بهتری دارند و در بلند‌مدت در یادگیری مطالب مختلف با مشکلات کمتری مواجه می‌شوند. محققان توصیه می‌کنند برای فرزندتان از زمان نوزادی موسیقی پخش کنید، ترانه‌های کودکانه برایش بخوانید و هنگام بازی کردن با او برایش شعر خوانده و دست و پایش را حرکت دهید.

نوزادان مجازات را درک می‌کنند

نوزادان حتی قبل از 8 ماهگی دوست دارند انسان‌های بد مجازات رفتار بدشان را ببینند و زمانی‌که این اتفاق می‌افتد خوشحال می‌شوند. در آزمایشاتی که روی نوزادان انجام شد تعدادی نوزاد انتخاب شدند و برای آن‌ها فیلمی پخش شد که در آن کودکی که رفتار خوبی نداشت به‌خاطر اشتباهش تنبیه می‌شد و در قسمتی دیگر از فیلم این کودک در برابر رفتار بدی که انجام داده بود هیچ عکس‌العملی نداشت. نوزادان زمانی ‌که کودک بدرفتار تنبیه می‌شد خوشحال شده و واکنش نشان می‌دادند. این رفتار نوزادان نشان می‌دهد که این ویژگی انسان‌ها نیز ذاتی ا‌ست که دوست دارد حق به حق‌دار برسد، انسان در طول زندگی فقط نوع مجازات متناسب با عمل نادرست را می‌آموزد.

منبع: Readers digest
June 2013