رضا منصورنیا |
1402/05/31 |
بررسی رابطه‌ی رهبری خدمتگزار و شهروندی سازمانی در سازمان‌های رسانه‌ای
مطالعه‌ی مدل رهبری احمد حلت در موفقیت
گفتمان احمد حلت نه‌فقط برای من، که برای نسلی که بعد از جنگ و با وجود شدیدترین تحریم‌ها به‌دنبال برآورده‌کردن آرزوهایش بود، جلوه‌ای از یک فردای روشن بوده که باید با دستان خودمان می‌ساختیم. دکتر حلت به نسل من یاد داد که امیدوار، هدف‌مند و جنگجو در پی رسیدن به خوا‌سته‌هایش به پیش برود. من این افتخار را داشتم که چند سال در قامت مدیر روابط عمومی در خدمت دکتر حلت، سرکار خانم ثقفی و بسیاری از مردم شریف کشورم خدمت کنم و اینجا بود که از نزدیک دیدم که هر آن‌چه که او در سمینارها بیان می‌کرد، در سبک مدیریت و رهبری مجموعه‌ی موفقیت هم به اجرا می‌رساند و این‌گونه بود که موفقیت پرآوازه‌ترین موسسه‌ی مطبوعاتی بخش خصوصی ایران در بعد از انقلاب شد. همین انگیزه‌ای شد تا پایان‌نامه‌ام را در رشته‌س مدیریت رسانه دانشگاه علامه طباطبایی براساس آن‌چه که دیدم و آموختم بنویسم و به‌صورت علمی گزاره‌های موثر در شکل‌گیری یک محیط کاری فعال و سرزنده‌ی رسانه‌ای را براساس مدل رهبری احمد حلت تحلیل کنم؛ نتیجه‌ی نهایی یک چیز بود : «رهبری خدمتگزار!» نتیجه هم یک پایان‌نامه‌ی 126 صفحه‌ای شد که سعی کردم گزارشی مروری از آن را به‌صورت خلاصه بیان کنم.
چکیده
در این پژوهش سعی شده رابطه‌ی سبک رهبری خدمتگزار با رفتار شهروندی سازمانی در سازمان‌های رسانه‌ای (مورد مطالعه: کارکنان مجلات شهر تهران) مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش هم از نظر هدف کاربردی و روش انجام از نوع پیمایشی و از نظر محیط انجام پژوهش از نوع میدانی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش با ابزار پرسشنامه جمع‌آوری شده و نمونه‌ی آماری تحقیق با ا‌ستفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی ساده از کارکنان ستاد و صنف مجلات در شهر تهران صورت گرفته است.
نتایج تحقیق نشان داد که تمامی مولفه‌های رهبری خدمتگزار با رفتار شهروندی سازمانی رابطه‌ی معناداری دارند. همچنین تحلیل ضریب پیرسون حاکی از این است از بین ابعاد رهبری خدمتگزار، توانمندسازی و فرهنگ‌سازی بیشترین رابطه را با رفتار شهروندی سازمانی دارد.
بیان مسئله
در دو دهه‌ی گذشته واژه‌ی «رفتار شهروندی سازمانی» توجه فراوانی را در حوزه مدیریت به خود جلب کرده است. به‌ویژه محققان و پژوهشگران رفتار سازمانی بخش وسیعی از فعالیت‌های خود را در این زمینه به‌کار گرفته‌اند، به‌طوری که با گذشت بیست‌و‌پنج سال از شروع، مطالعات رفتار شهروندی سازمانی واژه‌ای نام آشنا در تمام سازمان‌ها‌ست. امروزه موفقیت هر سازمان بستگی زیادی به عملکرد کارکنانی دارد که محدود به نقش و وظیفه‌ی سازمانی خود نبوده و فراتر از نقش و انتظار معمول در ادبیات سازمان و مدیریت عمل می‌کنند.
تاریخچه مطالعه‌ی رفتار سازمانی
قبل از سال 1983، مطالعه‌ی رفتار سازمانی، شامل پیش‌بینی، تشریح، هدایت، کنترل و تغییر رفتار‌های کارکنان بود و افراد بر مبنای رفتار‌هایی ارزیابی می‌شدند که براساس شرح شغل و مطابق با وظایف رسمی از آن‌ها انتظار می‌رفت؛ اما پس از آن‌که رفتار شهروندی سازمانی وارد تئوری‌های مدیریت شد، رفتار‌هایی فراتر از آن مد‌نظر قرار گرفت که امروزه جزئی جدایی‌‌‌ناپذیر در مدیریت عملکرد محسوب می‌شود.
این رفتار‌ها، با عناوینی نظیر رفتار شهروندی سازمانی، رفتار‌های فرانقشی، رفتار‌های خودجوش و رفتار‌های داوطلبانه تعریف می‌شوند. آن‌چه که در این نوع رفتار‌ها مطرح است داوطلبانه‌بودن آن‌ها‌ست و درک تفاوت آن از رفتار‌های رسمی و اجباری اهمیت فراوان دارد. در همکاری داوطلبانه، افراد تمام تلاش، بصیرت و انرژی خود را برای شکوفایی توانایی‌هایشان به‌نفع سازمان ابراز می‌کنند، از منافع فردی خود می‌گذرند و مسئولیت‌پذیری را در را‌ستای منافع جمع در اولویت قرار می‌دهند.
رفتار شهروندی سازمانی
هرچند، هر یک از واژه‌های یادشده خا‌ستگاه متفاوتی دارند، اما به‌طور کلی به مفهوم یکسانی اشاره دارند که در این پژوهش با عنوان رفتار شهروندی سازمانی شناخته می‌شود. این نوع رفتار نقش بسیار مهمی در اثربخشی سازمانی ایفا می‌کند. علی‌رغم این‌که نوشته‌ی بارنارد به سال 1983 در‌خصوص تمایل به‌همکاری و مطالعات صورت گرفته توسط کتز و کان در سال‌های 1964 تا 1966 در مورد رفتار‌های فرانقشی ممکن است مبنای مطالعات پژوهشگران در این خصوص باشد.
اما واژه‌ی رفتار شهروندی سازمانی اولین بار توسط باتمن و ارگان مطرح گردید و امروزه این واژه از مقبولیت بیشتری در بین پژوهشگران برخوردار است. اکنون مدت‌ها‌ست که اهمیت و ضرورت این رفتار‌ها برای سازمان‌ها و مدیران روشن شده است و باید زمینه به گونه‌ای فراهم شود که کارکنان تمام توانایی‌ها، ظرفیت و تلاش خود را در جهت اعتلای اهداف سازمانی به‌کار گیرند و این میسر نخواهد شد جز آن‌که عوامل مؤثر بر رفتار‌های فرانقشی، شناسایی و بستر مناسب برای پیاده‌سازی این رفتار‌ها فراهم شود.
پنج عامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی
مطالعات گسترده‌ای طی دو دهه اخیر برای شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی صورت گرفته است، بررسی‌های فراتحلیلی نشان می‌دهد پنج عامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی مورد تأکید محققان بوده شامل ویژگی‌های فردی، ویژگی‌های شغلی، ویژگی‌های سازمانی، رفتار رهبری و عوامل محیطی است.
از بین عوامل فوق رفتار ویژگی‌های رهبری به‌دلیل وجود ابزار سنجش، متغیرهای موجود در مدل، پیامدها و نتایج مثبت و با‌ارزش، در بین مدیران سازمانی، از اهمیت و شهرت خاصی برخوردار است و بخش قابل‌توجهی از وقت، بودجه و توجه صاحب نظران را به خود اختصاص می‌دهد.
تحقیقات اولیه عمدتا بر نگرش کارکنان، گرایش‌ها و حمایت‌گری رهبر متمرکز است. پژوهش‌های بعدی هم قلمروی رفتار‌های رهبر را به انواع مختلف رهبری تعاملی و تحول‌گرا بسط داده است. از‌سویی رهبری خدمتگزار یکی از تازه‌ترین رویکرد‌های مطرح‌شده نسبت‌به رهبری است که تحقیقات مربوط به آن در دنیا رو به افزایش و در کشور ما انگشت‌شمار است. واژه‌ی رهبری خدمتگزار در سال 1970 توسط «رابرت گرین لیف» در مقاله‌ای تحت عنوان «خدمتگزار در نقش رهبر» ابداع شده و آن را چنین بیان می‌کند: «رهبران خدمتگزار روی خدمت‌رسانی به دیگران تأکید کرده و منافع شخصی را فدای منافع دیگران می‌کنند.
هدف چیست؟
از آنجا که هر سازمانی و علی‌الخصوص سازمان‌های رسانه‌ای بدون تمایل و تعامل داوطلبانه‌ی کارکنان با تیم مدیریتی نمی‌تواند میزان تاثیر‌گذاری خود را در جامعه‌ی هدف ممکن سازد. با توجه به این‌که انجام رفتار‌های داوطلبانه و فرانقشی خارج از محدوده‌ی رفتار‌های الزامی افراد در محیط محسوب می‌شود، ولی در ایجاد فضای روانی و اجتماعی مطلوب در محیط کار نقش اساسی و محوری بازی می‌کند که نمی‌تواند ناشی از سبک‌های رهبری و مدیریتی اقتدارگرایانه و یک‌سویه باشد.
بی‌شک مسیرها و روش‌های د‌یگری از رهبری را می‌بایست مورد توجه قرار داد که در آن به مختصات شخصیتی و همچنین کرامت انسانی نیروی انسانی توجه شده و مورد احترام واقع شود. بدین ترتیب با تکیه بر یک سبک رهبری مشخص که منافع فوق را برای کادر اداری فراهم می‌کند می‌توان در مسیر رویش خلاقیت و همچنین انتظار بروز رفتار‌های فرانقشی در نیروها، برابر آن‌چه که در هرم مازلو نیز بدان اشاره شده است، قرار گرفت.
از این رو نقش رهبری خدمتگزار با عنایت به چهارچوب‌های تعریف‌شده همچون نوع‌دوستی، محیط‌آگاهی، همدلی، حل تعارض، خادمیت، ایجاد چشم‌انداز، توانمندسازی و فرهنگ‌سازی می‌تواند به‌عنوان بسترساز بروز رفتار‌های شهروندی سازمانی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.
از این رو با هدف اصلی بررسی رابطه‌ی سبک رهبری خدمتگزار با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مجلات در شهر تهران پژوهشی صورت گرفته که مشروح آن را می‌توانید در این قسمت مطالعه کنید.
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
اشتراک گذاری
