هدف نورالینک روشن‌کردن چراغ برای کسانی است که مدت‌ها در تاریکی زندگی کرده‌اند

دنیای اَبَرمتفکران (تراشه های مغزی ایلان ماسک)

زنگ نوید زندگی دوباره برای افراد با آسیب‌های مغزی و نخاعی، افراد نابینا و ... با دریافت مجوز سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا برای شروع آزمایشات انسانی تراشه‌ی مغزی ایلان ماسک نواخته شد.

شاید بارها با دیدن ناشناخته‌ها‌ی جهان‌ به وجد آمده باشید، اما آیا می‌دانید یکی از پیچیده‌ترین و عجیب‌ترین ساختارهای جهان، مغز انسان ا‌ست؛ ساختاری که با شما فاصله‌ی چندانی ندارد و هنوز دانشمندان به‌دنبال بررسی و انجام آزمایش‌های گوناگونی هستند تا بتوانند راز‌هایی را در مورد آن کشف کنند.

اَبَر‌انسان

امروز شرکت‌های بسیاری قصد دارند تا تنها با جای‌گذاری تراشه‌ای در مغز، انسان را به یک اَبَر‌انسان تبدیل کنند. یکی از این افراد، «ایلان ماسک» صاحب امتیاز شرکت «نورالینک» ا‌ست. 

برای شروع تفسیر نورالینک نمی‌دانم از فردی شروع کنم که نمی‌تواند راه برود یا از بازوهایش ا‌ستفاده کند و قرار ا‌ست دوباره به او این توانایی بخشیده شود یا از فردی که به‌طور اکتسابی یا مادر‌زادی نابینا بوده و قرار ا‌ست به زودی دنیای زیبا‌ و هیجان‌انگیز را ببیند یا از آینده‌ای عجیب سخن بگویم که خاطره ها را در ذهن‌تان ذخیره و برای دیگران پخش می‌کنید‌ یا از روزی بگویم که به رختخواب می‌روید، دستگاه مغز خود را روشن می‌کنید و با دانستن زبان فرانسوی از خواب بیدار می‌شوید؟!

مواردی که گفته شد و شما تصور کردید، آینده‌ی جهان نیست، بلکه سخنان فردی ا‌ست که به‌تازگی مجوز FDA ( سازمان جهانی دارو و غذای امریکا) را برای شروع به حقیقت رساندن این معجزه ها دریافت کرده ا‌ست. این فرد ایلان ماسک، مالک خودروسازی تسلا، شبکه‌ی اجتماعی توییتر، بنیان‌گذار PayPal و...، در‌حال توسعه‌ی دستگاه کوچکی ا‌ست که با سیم‌های متصل به الکترود، مغز انسان را به یک کامپیوتر وصل می‌کند و تاثیرات شگفت‌انگیزی را بر جهان می‌گذارد.

نورالینک چیست؟

شرکت نورالینک (Neuralink)   در زمینه‌ی کاشت تراشه‌ی مغز فعالیت می‌کند. این شرکت با توسعه‌ی رابط‌های کاشتنی مغز و کامپیوتر (BCIs) درکالیفرنیای آمریکا مستقر ا‌ست. نورالینک توسط ماسک و تیمی متشکل از دانشمندان علوم اعصاب و مهندسان در سال 2016 راه‌اندازی شد. این شرکت در آوریل ۲۰۲۱ میلادی طی آزمایشی نتیجه‌ی تراشه‌هایی را به نمایش گذاشت که در مغز میمون ایمپلنت شده ا‌ست..

به‌عنوان مثال، میمون ماکاکی که بازی کامپیوتری پانگ را بازی می‌کند و یا میمونی که با موس تایپ می‌کند! از ماه می 2023، آن‌ها برای آزمایش‌های انسانی در ایالات متحده تأییدیه‌ی FDA را دریافت کردند. ایلان ماسک می‌‌گوید که با دادن یک عضو مصنوعی که می‌تواند بهتر از یک عضو بیولوژیکی باشد، آسیب‌های مغزی یا‌ ستون‌فقرات را برطرف کرده و ظرفیت از‌دست‌رفته‌ی‌ هر کسی را با یک تراشه جبران می‌کند.

هدف نورالینک

ایلان ماسک این فرضیه را مطرح کرده که تراشه‌ی مغزی می‌تواند بشر را قادر سازد تا با پیشرفت‌های ایجاد شده توسط هوش مصنوعی، همگام شود. از طرفی، آن‌ها هدف خود را از این کار بازگرداندن ا‌ستقلال به کسانی می‌دانند که در دنیای امروز، هنوز نیاز‌های پزشکی برآورده‌نشده‌ای دارند. آن‌ها بر این عقیده هستند که می‌توان رابطه‌ی مغز و کامپیوتر را برای ساخت زندگی بهتر به خانه آورد. هر چند که ایلان ماسک هدف بلند‌مدت نورالینک را محرمانه اعلام کرد!

خطرات تراشه‌ی مغزی

به غیر از عوارض احتمالی هر‌گونه عمل جراحی، این مطالعه مشکل‌هایی از‌قبیل باتری لیتیومی دستگاه، امکان رفتن سیم‌های ایمپلنت به داخل مغز و چالش ا‌ستخراج ایمن دستگاه بدون آسیب‌رساندن به بافت مغز را دارد. اما ایلان ماسک چنان به ایمنی این دستگاه اطمینان دارد که مایل ا‌ست آن را در مغز فرزندانش قرار دهد! همچنین او در یک نشست اعلام کرد شاید من نورالینک را در مغز خود داشته باشم و شما از آن بی‌خبر باشید. 

تکنولوژی نورالینک به کمک چه کسانی می‌آید و چه تغییراتی را ایجاد خواهد کرد؟

• افراد مبتلا به آسیب نخاعی؛ در‌حال حاضر تمرکز نورالینک بر این ا‌ست که به افراد مبتلا به «کوادری پلژی» (quadriplegia) ( فلج زیر گردن که تمام اندام‌های فرد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد) خدمت کنند. به این وسیله آن‌ها خواهند توانست تا کنترل رایانه و دستگاه‌های تلفن همراه خود را تنها با افکارشان به‌دست بگیرند. ایلان ماسک می‌گوید: «افراد با آسیب نخاعی که کنترلی بر دنیای اطراف ندارند به زودی خواهند توانست نه‌تنها بهتر از قبل آسیب، بلکه بهتر از افراد دیگر با دست کار کنند و به زندگی عادی برگردند.»

• افراد نابینا اکتسابی و مادرزادی؛ به عقیده‌ی ایلان ماسک، کورتکس بینایی و مناطقی در مغز این افراد هنوز وجود دارد و آسیب وارد‌ه قابل‌درمان ا‌ست. به گفته‌ی تیم نورالینک: «هدف ما روشن‌کردن چراغ‌ها برای کسانی ا‌ست که مدت‌ها در تاریکی زندگی می‌کنند.»

• درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله چاقی، اوتیسم، افسردگی و اسکیزوفرنی و بازیابی عملکرد حرکتی و گفتاری

• فعال‌کردن توانایی مرور وب و تله‌پاتی

• توان‌افزایی در افراد سالم و تبدیل انسان‌ها به سایبورگ‌ها (اَبَر‌انسان‌ها)

ایمپلنت (تراشه‌ی مغزی) چگونه کار می‌کند؟

سیستم نورالینک به‌اندازه‌ی یک سکه و شامل یک تراشه‌ی مغزی ا‌ست که به رشته‌های انعطاف‌پذیر ریزی چسبیده شده ا‌ست. این دستگاه سیگنال‌ها را از مغز دریافت کرده وسپس به موتورهای کنترل حرکات هدایت می‌کند. همچنین سیگنال‌های ایمپلنت از طریق بلوتوث به یک رابط مغز و کامپیوتر (BCI) ارسال و توسط آن رمزگشایی می‌شوند. برای مثال، فردی که از گردن به پایین فلج ا‌ست، می‌تواند از رابط برای دست‌کاری محیط فیزیکی خود، همچنین نوشتن و برقراری ارتباط ا‌ستفاده کند.

تراشه مغزی چگونه در مغز جای خواهد گرفت؟

به گفته‌ی شرکت نورالینک، نخ‌های ایمپلنت به‌قدری ظریف هستند که توسط دست انسان نمی‌توانند وارد مغز شوند؛ بنابراین ربات جراحی به‌نام R1 به‌گونه‌ای طراحی شد تا با اطمینان بالا و کارآمدی بسیار، نخ‌ها را دقیقا به‌جایی که باید وارد ‌کند. 

چه کسانی مخالف نوروالینک هستند؟

هر چند فردی چون ایلان ماسک برنامه‌ای جدی برای حل مشکلات پیش‌بینی‌‌شده خواهد داشت، اما در‌حال حاضر این نگرانی‌ها برای برخی وجود دارد:

1. سازمان ملل هشدار داد که تراشه‌های مغزی ایلان ماسک می‌توانند به‌عنوان سلاح تعبیر شوند، مغز انسان را هک کنند. از طرفی این تراشه می‌تواند به گونه‌ای با نظارت بر مغز منجر‌به‌ دستکاری ذهن انسان و فناوری تغییر شخصیت شود.

2. برخی محققان علوم اعصاب نگران این مسئله هستند که آیا اطلاعات فقط از مغز به کامپیوتر می‌رود یا برعکس؟

3. برخی افراد بیان می‌کنند که این ارتباط‌ برقرار‌کردن بین مغز و ماشین بسیار هزینه‌بر است و فقط افراد ثروتمند می توانند از پس آن برآیند. این افراد به طبقه‌ی جدیدی از «اَبَر‌متفکران» تبدیل خواهند شد که با عقل برتر خود بر دیگران مسلط می‌شوند.

ملیکا سالاری/ دانشجوی دکترای روان‌شناسی سلامت و پژوهشگر علوم اعصاب