انتقادپذیری میتواند باعث پیشرفت شود!
چگونه از انتقاد به نفع خودمان استفاده کنیم؟
انتقاد عمل خوشایندی نیست و هیچ کس تمایل ندارد که توسط دیگران مورد انتقاد قرار گیرد. صرفنظر از دلایلی که با توجه به آنها، انسانها، افراد دیگر یا شرایط را مورد انتقاد قرار میدهند و نیز بدون درنظرگرفتن صحت و سقم آن دلایل، به طور کلی انتقاد باعث آسیبدیدن روان افراد میشود و میتواند در آنها این احساس را ایجاد کند که به اندازه کافی خوب و خواستنی و ارزشمند نیستند. اما پرورش توانایی استفاده از انتقادات به نفع خودمان، مهارتی است که همه ما انسانها باید آن را یاد بگیریم، چون این مهارت میتواند از بروز احساساتی مانند افسردگی، خشم، حس انتقامجویی و... در ما جلوگیری کند؛ همچنین داشتن یک چشمانداز بیرونی در مورد موقعیتها و مسائل مختلف میتواند ما را از انجام کارها و رفتارهای غیرمنطقی بازدارد.
گاهی اوقات ممکن است شما کاری را انجام دهید که الزاما بهترین نتیجه را برایتان به ارمغان نمیآورد، اما شما آن را انجام میدهید تا خودتان را به دیگران اثبات کنید. در چنین شرایطی، استفاده از راهنماییها و نظرات صادقانه افرادی که واقعا به شما اهمیت میدهند، میتواند به منظور جلوگیری از بروز برخی خطاها و اشتباهات احتمالی مفید باشد. در ادامه راهکارهایی ساده ارائه شدهاند که با عمل به آنها میتوانید یاد بگیرید که از انتقادات به نفع خودتان استفاده کنید و آنها را به منظور رشد و پرورش تواناییهای بالقوهتان مورد استفاده قرار دهید.
راههای درست مواجهشدن با انتقاد
1) منشاء انتقاد را بشناسید
شما وظیفه ندارید که همه را خوشحال کنید و از خودتان راضی نگه دارید. از همین رو، ممکن است افراد به دلایل بسیاری شما را مورد انتقاد قرار دهند. این مسئله مهم است که انتقادات واردشده به خودتان را مورد غربالگری قرار دهید و سپس تصمیم بگیرید که باید کدام یک را بیشتر مورد توجه قرار دهید و کدام یک را کاملا نادیده بگیرید. یک راه آسان برای این موضوع، این است که از خودتان بپرسید آیا شخصی که شما را مورد انتقاد قرار داده است، صلاحیت و شایستگی انجام چنین کاری را داشته است یا نه؟ و اینکه آیا او شناخت خوب و کاملی از شما دارد یا نه؟
2) سعی کنید همواره با بینش و دیدگاه متعادلی با مسائل مختلف مواجه شوید
وقتی کسی از شما انتقاد میکند، بلافاصله به آن انتقاد واکنش نشان ندهید، زیرا در این صورت ممکن است پاسخی که به مخاطبتان میدهید، از روی احساساتتان باشد. ممکن است در آن لحظه احساس کنید که روح و روانتان آسیب دیده است یا اینکه از انتقادات مطرحشده، عصبی شدهاید و در نتیجه بخواهید با کسی که از شما انتقاد کرده، به بحث و جدل بپردازید. اما باید سعی کنید ابتدا آرام شوید تا بتوانید به انتقاد وارده به خودتان، بهترین و منطقیترین واکنش را نشان دهید.
3) عزمتان را برای آموختن و رسیدن به موفقیت در عرصههای مختلف زندگیتان جزم کنید
داشتن احساس مثبت درباره خود میتواند برای افرادی که به نظرات دیگران درباره خودشان بسیار اهمیت میدهند، فرایندی دشوار باشد. زنان، بسیار بیشتر از مردان بهدنبال تاییدشدن از جانب دیگران هستند. همواره به یاد داشته باشید که هیچ انسانی از هیچ لحاظی کاملا بیعیب و نقص نیست. کاری که شما باید انجام دهید، این است که از هر انتقادی به طور سازنده استفاده کنید و همواره به دنبال رشد شخصیتان باشید. سعی کنید بهجای متمرکزشدن روی نتیجه، بر روی یادگیری تمرکز کنید و همواره از تجربیاتی که در زندگی به دست میآورید، درس بگیرید. در اینصورت همواره پیشرفت خواهید کرد و همیشه میتوانید به شادی و شادابی خودتان کمک کنید.
4) حساس نباشید و انتقادات را شخصیسازی نکنید
وقتی از دیگران انتقاد میکنید، بیشازحد روی بازخوردهایی که از آنها میگیرید، حساس نباشید و درباره این بازخوردها زیاد فکر نکنید. بهتر است پس از دریافت بازخورد دیگران، قلم و کاغذی بردارید و نکات مثبت و منفی آن بازخورد را یادداشت کنید. این کار باعث میشود که بتوانید موارد منفی را از موارد مثبت جدا کرده و آنها را حذف کنید. سعی کنید این کار را با یک ذهنی آرام و خونسرد انجام دهید و این مسئله را در نظر بگیرید که ممکن است بازخورد مخاطبتان از انتقاد صورتگرفته توسط شما ناشی از ترس نگرانی یا ناامیدی بوده باشد. هر چقدر بتوانید بهتر فرایند انتقاد را مدیریت کنید، در مورد مدیریت منتقد درونیتان نیز بهتر عمل خواهید کرد. باور کنید یا نه، همه افراد نوعی منتقد درونی دارند و کسانی در زندگیشان پیشرفت میکنند که یاد میگیرند در چه مواردی باید به انتقاداتی که از طرف این منتقد درونی صورت میگیرد، توجه کنند و سعی میکنند در صورت لزوم، با روشهایی سازنده آنها را به نحوی مطلوب مورد استفاده قرار دهند و یا برعکس، آن انتقادات را نادیده بگیرند.
چگونه انتقاد خودمان را از دیگران، مطرح کنیم؟
1) ابتدا به انگیزههای خودتان از نقد دیگران فکر کنید
این مورد به شخص انتقادکننده برمیگردد. آیا به این دلیل مخاطبتان را مورد انتقاد قرار میدهید که خودتان دچار آشفتگی فکری و به دنبال دلیلی برای بهانهگیری هستید یا اینکه میخواهید ارتباطتان را با آن شخص قطع کنید؟ اگر چنین است، بهتر است مدتی صبر کنید، نفسی عمیق بکشید و سپس برای مدتی کوتاه از آن فرد فاصله بگیرید و دور شوید. توجه داشته باشید که نقدی که در نتیجه عصبانیت و بهگونهای تحقیرآمیز صورت گیرد، فقط باعث نابودی روابط شما با دیگران میشود.
2) هنگامی که از کسی انتقاد میکنید، هرگز به شخصیت او حمله نکنید
به جای هدف قراردادن شخصیت فرد، از عمل او انتقاد کنید و رفتارهای خطای دیگران را از شخصیت آنها جدا بدانید. این کار باعث میشود که بازخورد فرد مورد انتقاد قرار گرفته با حالت تدافعی همراه نباشد.
3) در هر زمان مخاطبتان را فقط در یک زمینه مورد انتقاد قرار دهید
«کلیفورد ناس»، محقق دانشگاه استنفورد در این مورد اظهار داشته که انسانها در هر زمان تنها میتوانند یک مورد انتقادی را در مورد خودشان پذیرا باشند؛ بنابراین بهتر است سعی کنید در هنگام انتقاد از یک شخص، فقط به بیان مهمترین مورد بپردازید و از بیان موارد غیرضروری چشمپوشی کنید.
مترجم: آلاء نواح