چطور در زندگیتان مسئولیتپذیری بیشتری را تجربه کنید
تمایل به مسئولیتپذیری مسئلهای بسیار تحسینبرانگیز است. احتمالا پرداختن به این امر در ابتدا برایتان کاری دشوار بهنظر میرسد، اما درصورتیکه بهصورت مکرر و مستمر به انجام آن بپردازید، جزئی از ماهیت وجودیتان خواهد شد. برای اینکه فردی مسئولیتپذیر باشید باید به دیگران احترام بگذارید و به وعدههایی که به آنها میدهید و تعهداتی که در برابرشان دارید، بهطور مکرر عمل کرده و وقت و هزینه خود را برای این کار سازماندهی کنید. در ادامه راهکارهایی در این زمینه مطرحشدهاند که با توجه و عمل به آنها، میتوانید در زندگیتان مسئولیتپذیری بیشتری را تجربه کنید.
1. همواره محیط زندگی خود را تمیز و مرتب نگهدارید:
وقتی میبینید که اتاق یا محل زندگیتان دچار بینظم شده است، برای تمیز و مرتبکردن آن اقدام کنید و این کار را به فرد دیگری نسپارید. به این فکر کنید که اگر شخص دیگری وارد این محیط آشفته شود یا اقدام به تمیز و مرتبکردن آن بکند، از دیدن چنین محیط آشفتهای چه احساسی خواهد داشت؟ هم شما را نقد میکند و هم باعث کاهش اعتماد بهنفستان میشود. برای مثال، اگر در هنگام تهیه یک ساندویچ، آشپزخانه را بههم ریختهاید، بهتر است آشغالها و خردههای مواد بهکاررفته در تهیه ساندویچ را دور بریزید و ظروف کثیف را داخل ماشین ظرفشویی قرار دهید و نهایتا به تمیزکردن آشپزخانه بپردازید.
2. وسایلتان را در مکان مناسب قرار دهید تا در دفعات بعدی که به آنها نیاز دارید، لازم نباشد بهدنبالشان بگردید:
این وظیفه شماست که وسایل شخصیتان را همواره در مکان مخصوصشان قرار دهید؛ چون در صورت انجام این کار، در زمان دیگری که به آنها نیاز دارید، دیگر برای یافتنشان با مشکل مواجه نخواهید شد. انجام این کار، نهتنها به سازماندهی امور و نظم و ترتیب محل زندگیتان کمک میکند، بلکه نشان میدهد که شما برای چیزهایی که در اختیار دارید، ارزش قائل هستید. برای مثال، همیشه در هنگام ورود به منزل، کلیدها را در جاکلیدی قرار دهید. انجام این کار باعث میشود در زمان دیگری که میخواهید از منزل خارج شوید، زمان کمتری را به جستوجو برای یافتن آنها اختصاص دهید.
3. برخی از کارها را، بدون اینکه دیگران از شما بخواهند، انجام دهید:
ممکن است در مواردی، اطرافیانتان از شما بخواهند کارهایی را برای آنها انجام دهید و پذیرش این امر از طرف شما بهنوعی مسئولیتپذیری تلقی میشود؛ اما سعی کنید برخی از کارها را، قبل از اینکه از شما خواسته شود، انجام دهید. این مسئله نشان میدهد که شما بهاندازه کافی در برابر اطرافیانتان مسئول هستید و حاضرید کارهایی را بهصورت داوطلبانه برایشان انجام دهید. مثلا، قبل از اینکه کسی زبالهها را از منزلتان بیرون ببرد، خودتان این کار را انجام دهید یا بهصورت داوطلبانه برای اعضای خانوادهتان شام بپزید.
4. رسیدگی به نیازهای اطرافیانتان را در اولویت قرار دهید:
وقتیکه شما صاحب خانواده، دوستان یا حتی حیوانات خانگیتان هستید، مسئولیتپذیری ممکن است بهمعنای در اولویت قراردادن نیازهای آنها بر نیازهای خودتان باشد. این مسئله به آن معنا نیست که شما از خودتان مراقبت نمیکنید، بلکه بهمعنای آن است که اگر یکی از عزیزانتان نیاز به مراقبت و توجه شما دارد، اول او را در اولویت قرار میدهید و بعد به انجام کارهای خودتان میپردازید. مثلا این امکان وجود دارد که شما بخواهید در یک روز تعطیل با دوستانتان بیرون بروید، اما در همان روز والدینتان از شما میخواهند که در منزل و درکنار آنها بمانید. در این حالت، اگر چه شما ممکن است نیاز داشته باشید که با دوستانتان به تفریح بروید، اما بودن درکنار والدینتان قطعا در اولویت بیشتری قرار دارد.
5. در برابر کارهایی که انجام میدهید، مسئول و پاسخگو باشید:
وقتی شما کار اشتباهی انجام میدهید، باید مسئولیت آن کار را بپذیرید. شما هم مانند بقیه انسانها، ممکن است در زندگیتان مرتکب خطا و اشتباه شوید، اما وقتیکه به اشتباهتان اقرار میکنید، درواقع دارید مسئولیت خطای خود را به گردن میگیرید. حتی اگر هیچکس شما را در مورد خطای انجام گرفته، مقصر نداند، بهتر است با فردی که به او اعتماد دارید، در اینباره صحبت کنید. بهعنوان مثال، درنظر بگیرید که عینک دوستتان را شکستهاید. در این زمان، اصلا سعی نکنید خطای رخداده را مخفی کنید. باید حقیقت را به دوستتان بگویید و از او سوال کنید که چگونه میتوانید خطای صورتگرفته را جبران کنید.
6. تا حد امکان واقعیت را بگویید تا بتوانید روابط خودتان را حفظ کنید:
دروغهای سفید، مانند اینکه به کسی بگویید لباسی که به تن دارد، بسیار زیباست (درحالیکه ممکن است لباسش اصلا زیبا نباشد!)، هر چند در درازمدت آسیبزا هستند و باید از آنها پرهیز کرد، اما معمولا در کوتاهمدت مسئلهای ایجاد نمیکنند. اما گفتن دروغهای بزرگتر، نهتنها اخلاقی نیست، بلکه ممکن است برایتان عواقبی را بهدنبال داشته باشد. سعی کنید تا حد امکان درباره روابط خودتان صادق باشید و حقیقت را بگویید؛ چون این کار مسئولیتپذیری شما را در رابطهتان نشان میدهد. علاوه بر آن، اگر زمانی مجبور شدید به مخاطبتان دروغ بگویید، آن را با یک دروغ دیگر لاپوشانی نکنید؛ چون این کار نیز میتواند برایتان مشکلساز شود.
7. قبل از صحبتکردن، به آنچه که میخواهید بگویید، فکر کنید:
برخی از افراد اصلا درباره حرفهایی که میخواهند بزنند، نمیاندیشند و هر حرفی را که به ذهنشان میآید، فورا بر زبان میآورند. بهتر است زمانی را اختصاص دهید و درباره آنچه که میخواهید بر زبان بیاورید، فکر کنید. اگر در زمان صحبتکردن، بیشازحد عصبانی شدهاید، سعی کنید تا 10 بشمارید و 10 نفس عمیق بکشید تا خشمتان فروکش کند. شما حتی میتوانید به مخاطبتان بگویید که نیاز دارید قبل از صحبتکردن، مدتی را به آرامسازی خودتان بپردازید.
8. یاد بگیرید که در مورد افکار و احساسات دیگران فکر کنید:
همدلی احساسی است که برای همه انسانها قابلدرک است. وقتیکه میخواهید حرفی را بر زبان بیاورید یا کاری را انجام بدهید، سعی کنید به احساسات طرف مقابلتان فکر کنید. شما حتی میتوانید در این حالت به احساسات خودتان نیز در اینباره فکر کنید. بررسی کنید که اگر احتمال دارد با برزبانآوردن حرفی که میخواهید بزنید یا کاری که میخواهید انجام دهید، به خودیخود دچار احساسات ناخوشایند میشوید، در پرداختن به این موارد تجدیدنظر کنید. شما مسئول احساسات دیگران نیستید؛ با این حال درباره آنچه که به آنها میگویید و همینطور عملکردتان نسبتبه آنها، مسئول هستید. شما بهعنوان یک انسان وظیفه دارید تا در مورد آنچه که احتمال دارد دیگران در مورد یک وضعیت خاص و معین احساس کنند، فکر کنید.
9. برای خود و زندگیتان برنامهریزی کنید:
برنامهریزی به شما کمک میکند تا بتوانید تمام مسئولیتهای خود را انجام دهید. درواقع برنامهریزی به شما یادآوری میکند که چه کارهایی را باید انجام دهید و به علاوه برای شما معین میکند که وقت خودتان را باید در چه اموری صرف کنید. سعی کنید برای قرارهای کاری و مکانهایی که باید بهصورت روزانه بروید و همینطور برای کارهای روزانهتان، برنامهریزی کنید. در طول روز به سراغ فهرست برنامهریزیتان بروید و بهصورت مکرر آن را مورد بررسی قرار دهید.
10. قبل از پرداختن به امور تفریحی، به انجام کارهای مهمتان بپردازید:
یکی از جنبههای مسئولیتپذیری این است که به منظور پرداختن به تفریح، کارهای مهم خود را به تعویق نیندازید. بهتر است که ابتدا به سراغ انجام امور مهمتان بروید تا وقت کافی را برای استراحت و تفریح پیدا کنید. برای مثال، اگر میخواهید به تفریح بروید، اما لازم است ابتدا به مرتبکردن منزلتان بپردازید، در ابتدا منزلتان را مرتب کنید. در اینصورت با آرامش بیشتری برای گردش و تفریح از منزل خارج میشوید.
11. یاد بگیرید که برای خودتان هدفگذاری کنید:
چند هدفی را که میخواهید به آنها برسید، تعیین کنید. این اهداف میتوانند شامل هدفهای بلندمدت مثل ادامه تحصیل باشند یا اهداف کوتاهمدت مانند مرتبکردن تختخوابتان یا دویدن روزانه به مدت یکماه. به هر حال، این اهداف، هرچه که هستند، سعی کنید آنها را بهصورت فهرستی روی کاغذ بیاورید و شیوه انجام آنها را برای خودتان مشخص کنید.
12. برای خودتان اهداف مالی تعیین کرده و راهی برای درآمدزایی پیدا کنید:
چه هنوز مشغول به تحصیل باشید و چه تحصیلات خودتان را به اتمام رسانده باشید، همواره باید برای خودتان اهداف مالی تعیین کرده و راهی برای کسب درآمد بهطور منظم پیدا کنید. جنبه مثبت این مسئله آن است که با کسب درآمد، دیگر نیازی نیست که برای تهیه وسایل موردنیاز، از اطرافیانتان تقاضای پول کنید. حتی اگر هنوز در خانه هستید و بیرون از منزل، شاغل نیستید، میتوانید برای کسب درآمد در منزل، به کسبوکارهای خانگی بپردازید.
13. برای خودتان بودجهبندی داشته باشید:
بودجهبندی سندی است که نشان میدهد میزان پولی که در هر زمان در دسترستان قرار دارد، چقدر است و شما میخواهید با این پول چه کار کنید. بودجهبندی ماهیانه را امتحان کنید و میزان پولی را که در هر ماه دریافت میکنید، بهصورت مستند دربیاورید. سپس میزان پولی را که در هر ماه باید برای هزینههای ضروریتان صرف کنید و همینطور مبلغ موردنیازتان را برای هزینه در امور اضطراری و موارد موردنیاز در آینده، تعیین کنید. سپس این مبالغ را از میزان کل بودجه ماهیانهتان کم کنید تا مشخص شود که در هر ماه، چه میزان پول اضافه در اختیار دارید. برای تنظیم بودجهبندیتان، میتوانید از کاغذ و قلم یا نرمافزارهای هوشمندی که برای این منظور در بازار وجود دارند، استفاده کنید.
14. بررسی کنید که چه میزان از وقت خود را به جستوجو در شبکههای اجتماعی اختصاص میدهید:
شبکههای اجتماعی میتوانند بخش زیادی از زمان مفید شما را به خودشان اختصاص دهند، بدون اینکه شما متوجه این مسئله بشوید. ممکن است فکر کنید که زمان کافی را برای پرداختن بهکارهای ضروریتان ندارید، اما توجه به این مسئله ضروری است که با محدودکردن میزان استفاده از شبکههای اجتماعی و همینطور تلفن، تبلت یا لپتاپتان، مطمئنا زمانی کافی برای پرداختن به امور مهمتان خواهید داشت.
15. زمانی را اختصاص دهید تا بتوانید به انجام فعالیتهای اجتماعیتان بپردازید:
با وجود اینکه پرداختن به زندگی شخصیتان از اهمیت بهسزایی برخوردار است، اما پرداختن به فعالیتهای اجتماعی نیز اهمیت زیادی دارد. شما عضو یک اجتماع بزرگ هستید و باید برای تبدیلکردن آن به محیطی بهتر، تلاش کنید. در هر ماه، بهصورت داوطلبانه، فرصتی را برای پرداختن به فعالیتهای اجتماعی اختصاص دهید. البته انجام این کارهای اجتماعی داوطلبانه نباید آنقدر زیاد و طولانی شوند که باعث ایجاد خستگی و دلزدگی در شما شوند.
مترجم : آلاء نواح