از کار کوچک غافل نشوید
چطور وقتی اوضاع زندگی خراب است، به عادتهایمان پایبند بمانیم؟
دانشگاه که بودم، بیسبال بازی میکردم. خارج از فصل مسابقات، من و همتیمیهایم در بازیهای دوستانه قویترین مردان با هم رقابت میکردیم: یک تایر غولپیکر تراکتور را هل میدادیم، سورتمهای پر از وزنه را میکشیدیم و کلا چیزهای سنگین، با شکلهای عجیب و غریب را میکشیدیم یا پرتاب میکردیم. البته گاهی هم در این رویدادها شرایطی پیش میآمد که باعث میشد افراد از این شکایت کنند که «آمادگی این شرایط رو نداشتیم» یا «برای این یکی تمرین نکرده بودیم!» اما در آخر کار، هماتاقی من با یک جمله خیلی ساده به این غرولندها جواب داد: «برای هرجومرج تمرین کنید!»
«برای هرجومرج تمرین کنید» شکل ساده این عبارت بود: «به من نگویید شرایط ایدهآل نیست. به من بگویید میخواهید مسئولیت این را بپذیرید که برای بار بعدی، آمادهتر حاضر میشوید.» شاید لازم نباشد شما لاستیک تراکتور هل بدهید، ولی میتوانید همین فلسفه «برای هرجومرج تمرین کنید» را بگیرید و آن را به «برای هرجومرج برنامهریزی کنید» تبدیل کنید. بهنظر من این ذهنیت میتواند در مورد پایبندماندن به اهداف و داشتن زندگی سالم خیلی بهکارتان بیاید، مخصوصا وقتی اوضاع زندگی بههمریخته میشود. حالا برایتان میگویم چطور از این ایده استفاده کنید.
برای هرجومرج برنامهریزی کنید
فرض کنیم شما هدفی دارید که میخواهید همیشه به آن پایبند بمانید؛ مثلا هر هفته سه بار ورزش کنید یا هرروز صبح، پنج دقیقه مراقبه داشته باشید. اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، پایبندماندن به این هدف خیلی هم سخت نیست. اگر سر ساعت بیدار شوید، اصولا باید پنج دقیقه وقت اضافی برای مراقبه صبحگاهی داشته باشید. یا اگر ترافیک خیلی وحشتناک نباشد، آنوقت باید بتوانید خودتان را به باشگاه برسانید و ورزشتان را بکنید.
اساسا اگر اتفاق نامنتظرهای نیفتد، همین که برنامهتان را شروع کنید، کافی است.
ولی وقتی اوضاع شلوغ میشود و آشوب بهوجود میآید، اینجاست که شروع بهبهانهآوردن میکنید و جملههایی مثل: «انتظار نداشتم فلان چیز اتفاق بیفتد ...» کمکم به زندگیتان میخزند و درنهایت میبینید هدفهایی را که آنهمه برایتان مهم بودند، کنار گذاشتهاید.
آشفتگی و پیشبینیناپذیری زندگی یکی از عواملی است که باعث میشود پایبندماندن به اهداف سخت شود. در این زمان، ما با این سوال مهم روبهرو میشویم: «چطور میشود به چیزی پایبند ماند، وقتی زندگی روزمره اینقدر پیشبینیناپذیر است؟ چطور میشود برای هرجومرج برنامه ریخت؟
دامنه را کم کنید و به برنامه پایبند بمانید
برنامه نوشتن من به اینصورت است که هردوشنبه و پنجشنبه باید یک متن را روی وبسایتم قرار دهم. آوریل سال گذشته، در سفرهای بینالمللی بودم که به مسمومیت غذایی شدیدی دچار شدم. آن روز میخواستم یک مقاله خوب منتشر کنم، ولی این ناخوشی نامنتظره، کارم را سخت کرد. بهخودم گفتم: «اگر نتوانم تا قبل از ساعت 11 شب مطلبی بنویسم، متنی روی سایتم میگذارم که به خوانندههایم اطلاع بدهم این هفته مطلبم دیرتر میرسد.» چند ساعت بعد هم مقالهای با این محتوا روی سایت گذاشتم: «این پست در راه است!» از گذاشتن مطلب بهدردنخور روی سایتم متنفرم، ولی دستکم با این کار بهخودم ثابت کردم که حتی وقتی شرایط ایدهآل نیست، میتوانم به برنامهام پایبند بمانم.
درباره کمکردن دامنه و پایبندماندن به برنامه برایتان خواهم نوشت. ایده کلی این است که پایبندماندن به برنامه خیلی مهمتر است تا برآوردهکردن انتظارات خودتان. مثلا انتظار من این است که هردوشنبه و پنجشنبه مطلب مفیدی بنویسم؛ ولی اگر این انتظار برایم از پایبندی به برنامه و حفظ عادتم در درازمدت مهمتر شود، آنوقت باید منتظر بمانم تا هربار متنی شگفتانگیز خلق کنم!
به تجربه من، تکنیک «اگر ...، آنگاه ...» یکی از بهترین راهها برای پایبندی به برنامه در مواقعی است که اوضاع آشفته میشود.
تکنیک «اگر ...، آنگاه ...»
تکنیک «اگر ...، آنگاه ...» راهی بینظیر برای برنامهریزی برای هرجومرج است و کمک میکند حتی وقتی اوضاع زندگی بههم میریزد، به برنامههایتان پایبند بمانید. چرا؟ چون مجبورتان میکند از قبل راهکاری برای کمکردن دامنه کار، ولی پایبندماندن به آن تدارک ببینید. تنها کاری که باید بکنید، این است که این عبارت را کامل کنید: «اگر ]یک اتفاق نامنتظره[...، آنگاه ]پاسخ شما[...»
برای مثال:
• اگر برای دویدن صبحگاهی فردا بهموقع از خواب بلند نشدم، آنگاه بعد از برگشتن از سر کار برای دویدن میروم.
• اگر در وقت ناهار نتوانستم یوگا بروم، آنگاه بعدازظهر برای این کار یک زمان استراحت میگیرم.
• اگر برای ناهار غذای مضری خوردم، آنگاه برای شام یک غذای کاملا سالم درست میکنم.
تکنیک «اگر ...، آنگاه ...» شما را وادار میکند شرایط پیشبینیناپذیری را که زیاد در زندگیمان پیش میآید، از قبل درنظر بگیرید. این باعث میشود برای هیچ کارینکردن بهانهای نداشته باشید و راههای بیشتری برای پایبندماندن به برنامه پیش پایتان باشد.
از این تکنیک برای بهترکردن عملکردتان هم میتوانید استفاده کنید. مثلا یک بازیکن بسکتبال ممکن است بگوید: «اگر ده ضربه آزاد را از دست بدهم، آنگاه امشب قبل از خواب باید تجسم کنم که بیست ضربه آزاد را گل میکنم.»
آیندهتان را بسازید
این تکنیک کمکتان میکند آگاهانه خودتان را به عمل وادارید و نگذارید اهدافتان فدای تغییر اوضاع و شرایط شود. شلوغشدن برنامه روزانه، پیشآمدن تاخیرهای نامنتظره، مریضشدن، سفررفتن و از این دست مسائل، برای همه ما پیش میآید و رخدادهای کوچکی است که نمیگذارد بیشتر مردم به اهدافشان پایبند بمانند و به آن برسند؛ ولی نباید اینطور باشد.
اگر انتخاب کنید که برای هرجومرج برنامه بریزید و از تکنیک «اگر ...، آنگاه ...» بهخوبی استفاده کنید تا دامنه کار را کم کنید و در عوض به برنامه پایبند بمانید، آنگاه میتوانید برای ادامهدادن درست کار، راههای مختلفی داشته باشید، حتی وقتی اوضاع خیلی خراب است.
هر وقت نتوانستید کار بزرگی بکنید، از کار کوچک غافل نشوید.
جیمز کلیر/ مترجم: زینب شاهدی