menu button
سبد خرید شما
اعتیاد دانش آموزان و نوجوانان
موفقیت  |  1403/07/10  | 
کارشناسان و مسئولان، در رابطه با اعتیاد نوجوانان و دانش‌آموزان چه آمار و اطلاعاتی می‌دهند؟

دانش‌آموزان معتادند یا در معرض خطر؟


«136‌هزار نفر از دانش‌آموزان در معرض خطر ابتلا به مصرف مواد مخدر هستند و از این میان، ۳‌هزار‌و‌۶۰۰ نفر حداقل یک بار مصرف‌کننده مواد مخدر بوده‌اند.» مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش، سال 95 این آمار مصرف مواد مخدر در دانش آموزان را در اختیار خبرگزاری‌ها قرار داد و از تبعات مصرف مواد مخدر در نوجوانان گفت. این آمار برای اولین‌بار منتشر و باعث نگرانی خیلی از خانواده‌ها و مسئولین آموزش و پرورش شد؛ با‌این‌حال نمی‌شود با سرپوش‌گذاشتن بر چنین آمارهایی اصل ماجرا را منکر شد و باید با بررسی دقیق و یافتن راهکارهای مناسب با سوداگران مرگ مقابله کرد. برای همین، ما هم به مناسبت آغاز سال تحصیلی تصمیم گرفتیم به این معضل بپردازیم و هشداری جدی در زمینه مصرف مواد مخدر به نوجوانان، خانواده‌ها و مسئولین تربیتی بدهیم. در این پرونده ویژه به بررسی عوامل افزایش اعتیاد در میان دانش‌آموزان، آمار و اطلاعات، حرف‌های مردم و مسئولین، فیلم‌های مربوط به این حوزه و نظر کارشناسان پرداخته‌ایم.


کاهش سن اعتیاد

پایین‌آمدن سن اعتیاد خیلی‌ها را نگران کرده و چند سالی است که مسئولین آمارهای زیادی را در رابطه با معضل اعتیاد در میان نوجوانان اعلام می‌کنند. ما هم برای اینکه بیشتر با این مسئله آشنا شویم، به بررسی آمارهای کاهش سن اعتیاد و ورود مواد مخدر به مدارس پرداخته‌ایم.

با رواج مواد مخدر صنعتی و دسترسی آسان به آن، جوانان و نوجوانان زیادی به اعتیاد کشیده می‌شوند. بخش بزرگی از جمعیت جوان و نوجوان را دانش‌آموزان تشکیل می‌دهند که گویا اعتیاد به مدارس هم رسیده است.

از آنجا که بیش‌از 70‌درصد از نوجوانان 10 تا 19 ساله کشور در حال تحصیل هستند و مدرسه محیطی است که آن‌ها پس از خانواده، بیشترین وقت خود را در آنجا سپری می‌کنند و تأثیر زیادی از آن می‌پذیرند،‌ بررسی میزان مصرف دخانیات به‌طور کلی و اعتیاد به‌طور خاص در میان دانش‌آموزان اهمیت زیادی دارد. چون دانش‌آموزان در سنی هستند که بیشترین تأثیر را از گروه همسالان خود می‌پذیرند، قرار‌گرفتن آن‌ها در معرض خطر اعتیاد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.


شایعترین رفتارهای پرخطر بین دانشآموزان

از سوی دیگر، طبق آمارهایی که ارائه شده، شروع مصرف بیش‌از 60‌درصد افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند از دوره دانش‌آموزی بوده که این مسئله نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد. زنگ خطر زمانی به صدا در آمد که نتایج تحقیقات «خسرو رشید»، استاد دانشگاه، در فصلنامه رفاه اجتماعی وابسته به دانشکده علوم بهزیستی منتشر شد؛ بر اساس تحقیقی که روی گروهی از پسران و دختران دبیرستانی در تهران انجام شده است، کشیدن قلیان و سیگار، رابطه جنسی، کتک‌کاری بیرون از خانه و نوشیدن الکل به ترتیب شایع‌ترین رفتارهای پرخطر بین دانش‌آموزان هستند.




سن اعتیاد به 13 سال رسیده

با اینکه مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش معتقد است 136‌هزار نفر از دانش‌آموزان در معرض خطر ابتلا به مصرف مواد مخدر هستند، ولی برخی مسئولین پا را از این هم فراتر می‌گذارند و معتقدند که آمار دانشآموزان معتاد بیش‌از این حرف‌هاست. «حسین طلا»، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، معتقد است: «برپایه آمار اعلامی از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، هم‌اکنون یک‌درصد از تعداد کل دانش‌آموزان کشور دارای اعتیاد هستند و بر مبنای صحت این آمار، تعداد ۱۳۰‌هزار نفر دانش‌آموز معتاد پشت نیمکت‌های مدارس در حال تحصیل هستند؛ درضمن تعداد 130‌هزار دانش‌آموز معتاد، مربوط به آن‌هایی است که مصرف دائمی مواد دارند و آماری از آن دسته از دانش‌آموزانی که به صورت تفننی و تفریحی به استعمال مواد مخدر می‌پردازند، در دست نیست؛ وگرنه تعداد از این هم فراتر خواهد رفت.»

نکته نگران‌کننده دیگری که عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به آن اشاره می‌کند، کاهش عجیب و غریب سن اعتیاد است. آقای طلا می‌گوید که سن اعتیاد به 13 سال رسیده است: «۱۳‌سالگی یعنی نوجوانی که در ابتدای دوران تحصیلی دوره دوم خود، یعنی در کلاس هفتم یا همان دوم راهنمایی سابق است. تا پیش از این، هرگاه رودروی یک مقام مسئول در آموزش‌ و پرورش از آسیب‌های اجتماعی سخن می‌گفتیم، تقریبا کمتر مسئولی خطر آسیب‌های اجتماعی در مدارس را می‌پذیرفت و اگر هم با مستندات و تحلیل فضای موجود مدارس می‌‌شد او را قانع کرد، باز هم بر این باور بود که فضا چندان هم که رسانه‌ها شلوغ کرده‌اند، غبار‌آلود نیست.»


اعتیاد نوجوانان چقدر شایع است؟

«نادر منصور کیایی»، مدیرکل دفتر مراقبت از آسیب‌های اجتماعی آموزش‌وپرورش، معتقد است که در رابطه با تعیین شیوع مصرف موادمخدر میان دانش‌آموزان چند راه وجود دارد: «

نخستین روش استفاده از پیمایش است؛ یعنی از طریق پرسش‌نامه و مطالعات پیمایشی شیوع اعتیاد را ارزیابی کنیم.

 روش دوم استفاده از انواع روش‌های ثبتی است؛ یعنی بررسی کنیم افرادی که برای درمان اعتیاد مراجعه می‌کنند، در گروه سنی کودک و نوجوان قرار دارند یا خیر و با ثبت اطلاعات گروه سنی نوجوان متوجه شویم وضعیت چگونه است.

روش سوم هم استفاده از انواع روش‌های میدانی است که این روش‌ها شامل مصاحبه با خانواده‌ها و مشاهداتی است که در جامعه یا مدرسه صورت می‌گیرد. اما هر یک از این موارد کاستی‌هایی داشته و نقدهایی به آن وارد است؛ به عنوان مثال در رابطه با پیمایش و روایی پاسخ‌ها نقدهایی وجود دارد.»




دانشآموزان مواد مخدر سبک مصرف میکنند

یکی از روش‌هایی که به نظر می‌رسد برای بررسی شیوع اعتیاد میان دانش‌آموزان دقیق‌تر است، تدوین برنامه مددکاری مدرسه است که بر این اساس، باید چهار نهاد آموزش ‌و پرورش، وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با مواد مخدر و بهزیستی با همراهی یکدیگر، به جای اینکه از طریق مطالعات پیمایشی یا داده‌های ثبتی وضعیت مصرف مواد را بررسی کنند، از طریق پروژه همکاری برای شناسایی، درمان و بازتوانی دانش‌آموزان دارای اختلال مصرف مواد، اقدام می‌کنند.


روش هایی برای شناسایی به موقع داشن آوزان دارای اختلال مصرف مواد مخدر

در قالب این پروژه، ابزار معتبری برای شناسایی به موقع دو دسته از دانش‌آموزان به دست می‌آید که کیایی این دو دسته را به این صورت تقسیم‌بندی می‌کند: «

گروه نخست، دانش‌آموزانی که دارای نشانه خطر در زمینه اختلال مصرف مواد هستند. در رابطه با این گروه، واژه «معتاد» را به کار نمی‌بریم، چون اعتیاد یکی از انواع طیف بزرگ اختلال مصرف مواد مخدر است که از تجربه یک بار مصرف تا وابستگی به مواد را در برمی‌گیرد.

 در گروه نخست نشانه‌های خطر شامل جنبه‌های روانی، اجتماعی، محیطی و نشانه‌های محرز مصرف مواد است.

گروه دوم دانش‌آموزانی هستند که اختلال مصرف مواد در آن‌ها احراز می‌شود؛ به عنوان مثال وقتی دانش‌آموز دارای نشانه‌های خطر است، از طریق بررسی‌های تشخیصی و بالینی متوجه می‌شویم که آیا اختلال مصرف مواد دارد یا خیر. این موارد، مراحل شناسایی در پروژه مشترکی است که از سال تحصیلی 92-93 آغاز شده است. در قالب این بررسی‌ها، متوجه شدیم دانش‌آموزانی هستند که خانواده آن‌ها دارای متغیرهای سالم است، اما فرزند دارای نشانه‌های خطر ابتلا به مصرف مواد مخدر است؛ همچنین محیط یکی از متغیرهای تأثیرگذار است.»


مواد مخدر سبک و سنگین

مدیرکل دفتر مراقبت از آسیب‌های اجتماعی آموزش‌وپرورش در رابطه با انواع مواد مخدر مورد مصرف نوجوانان هم اطلاعاتی دارد: «موادی که این دانش‌آموزان مصرف می‌کنند، بسته به نوع جغرافیا متفاوت است؛ یعنی مواد مخدر سبک و سنگین مانند شیشه مصرف می‌شد اما بیشتر آن‌ها مصرف‌کننده مواد مخدر سبک هستند؛ یعنی مواد مخدر صنعتی استفاده نمی‌کردند. اغلب دانش‌آموزان مصرف‌کننده مواد نیز پسران در گروه سنی بالای 15 سال هستند.»

آخرین مطالب


مشاهده ی همه

معرفی محصول از سایت موفقیت


مشاهده ی همه

دیدگاهتان را بنویسید

footer background