مونا گوشه |
1401/09/02 |
رازهای ریزه‌خواری
علت کشش به پرخوری افراطی چیست؟
همین‌طور که داشتیم با هم صحبت می‌کردیم، ظرف بادام‌زمینی شوری را که روی میز بود، تقریبا تمام کرد. کم‌کم دستش به سمت کاسه چیپس رفت و بحث که اوج گرفته بود، دیدم کاسه چیپس را برداشت و روی پاهایش گذاشت و مشغول شد! فکر کردم شاید گرسنه‌شان شده باشد؛ به همین خاطر گفتم: «هر وقت می‌خواهید، ناهار را بیاورم!»، اما چهار، پنج نفری که دور میز نشسته بودند گفتند: «نه بابا! تازه بحث گل انداخته. این همه خوراکی اینجاست! زوده هنوز.» من از دور نگاه می‌کردم؛ فارغ از اینکه راجع به چه محتوایی گفتوگو می‌کنند. نگاه می‌کردم که انگار یک ارتباطی بین بلند‌شدن و خوردن و گفت‌وگو‌ها وجود دارد. آنجا که «آرزو» می‌خواست از هیجانش برای خرید لوازم خانه صحبت کند. یک مرتبه بلند شد و مشتی از آجیل روی میز را برداشت! «سحر» هم که همچنان مشغول خوردن چیپس بود، با احساسی توام از شادی و حسرت به صحبت‌هایش گوش می‌کرد.شاید شما هم به انتخاب‌های خودتان یا دیگران برای خوردن در لحظات خاص دقت کرده باشید. شاید هم الان که دارید این مقاله را مطالعه می‌کنید، توجهتان جلب می‌شود که شما اغلب چه زمان‌هایی به سمت خوراکی‌هایی که لزوما ارزش غذایی خاصی ندارند، می‌روید. شاید حتی بگوییم بعضی افرادی که خیلی اهل غذا‌خوردن نیستند، استفاده از تنقلات، به‌خصوص با طعم‌های مثل شوری شیرینی یا تندی را به غذا ترجیح می‌دهند. البته این موضوع از منظر‌های متعددی قابل‌توجه و پیگیری است، اما در این مقاله بیشتر از منظر روانشناسی به موضوع نگاه خواهیم کرد. چه چیزی باعث می‌شود به سمت خوراکی‌های مضر یا ممنوع بیشتر کشش داشته باشیم؟ خیلی‌وقت‌ها در کودکی، وقتی احساس خاصی را تجربه می‌کردیم، مثلا مهمان عزیزی از خانه‌مان رفته بود و ما به دنبالش بی‌قراری می‌کردیم یا با خواهر و برادرمان دعوایمان می‌شد یا مثلا زمین خورده بودیم و جایی از بدنمان درد گرفته بود، سریع‌ترین راه برای ساکت‌کردن ما این بود که خوراکی مورد علاقه‌مان را که اغلب طعمی مثل شیرینی یا شوری داشت، به ما می‌دادند. الان هم از آنجایی که یاد نگرفته‌ایم چطور با احساسات مختلفمان روبه‌رو شویم و چطور آن‌ها را تجربه کنیم، اولین کاری که می‌کنیم رفتن به سراغ خوراکی‌هاست. شاید یک دلیل اولیه این باشد که این جور خوراکی‌های بعضا مضر یا شاید کمتر مفید، در دسترس‌تر و سهل‌الوصول‌تر هستند و تهیه‌کردنشان زحمت خاصی ندارد. از این رو، اکثر ما یک قفسه از تنقلات در آشپزخانه‌مان داریم تا به محض اینکه قافیه به ما تنگ می‌آید، به سراغش می‌رویم. ممکن است بعضی از ما همین کار را با غذا انجام دهیم؛ یعنی شاید بعضی از شما الان با خودتان فکر کنید که در مواقعی غیر از گرسنگی هم به سراغ غذا می‌روید. در این صورت، همان غذایی که می‌تواند برای بدن شما مفید و تامین‌کننده نیاز‌های اولیه و اساسی باشد هم، از آنجایی که غیرضروری و نابجاست، تبدیل به ماده غذایی مضر می‌شود. گاهی دلیل رفتن به سراغ تنقلات، بی‌حوصلگی است. وقتی حوصله‌مان سر رفته است، اولین کاری که می‌کنیم این است که سر وقت یخچال یا گنجه خوراکی‌ها می‌رویم! از مراجعی شنیدم که می‌گفت: «وقتی من بسته کرانچی را برمی‌دارم و به صدای خرچ‌خرچی که در سرم می‌پیچد، فکر می‌کنم و آن طعم شور را در دهانم مزه‌مزه می‌کنم، انگار که از هفت دولت آزاد هستم و دارم بزرگ‌ترین لذت دنیا را می‌برم! کسالت هم انگار از وجود من رخت برمی‌بندد. چه بهتر می‌شود اگر این لحظه با دیدن یک فیلم خنده‌دار نیز همراه باشد!» اگر الان وسوسه شدید تا به سوپر زنگ بزنید و یک کرانچی سفارش دهید، چند دقیقه‌ای صبر کنید. لیوانی آب بنوشید و بین تمایل رفتاری خود و انجام آن وقفه‌ای ایجاد کنید. از خودتان همین الان بپرسید که چه احساسی دارید؟ و زمان‌هایی که حوصله‌تان سر می‌رود، به جز خوردن، چه کار دیگری می‌توانید انجام دهید؟ مراجع دیگری می‌گفت: «من عاشق پشمک هستم. طعم شیرین پشمک، لحظه‌ای که پشمک در دهانم آب می‌شود، انگار من را سوار ماشین زمان می‌کند و با خود به دوران خوش کودکی می‌برد؛ سوار چرخ و فلک آقا فرخ، توی کوچه پرستو. یادش بخیر! دوران بی‌مسئولیتی و سبک‌بالی و فراغت». می‌بینید طعم‌ها و خوراکی‌ها با روان ما چه کرده‌اند! سه حس چشایی، بویایی و لامسه ما موقع خوردن درگیر است، اگر تازه از بینایی و شنوایی صرف‌نظر کنیم. بنابراین چندان عجیب نیست که این‌قدر این رفتار جذاب باشد، چرا که به ما کمک می‌کند ما در اینجا و اکنون حضور داشته باشیم. در واقع انگار که ما داریم از تکنیکی به نام «توجه‌آگاهی» برای تنظیم هیجاناتمان بهره می‌بریم تا در اینجا و اکنون باشیم و از گذشته و آینده فاصله بگیریم، اما چون از حیطه اختیار و آگاهی‌مان خارج شده، کارکرد موثرش را از دست داده است. در صورتی که می‌توانیم با توجه‌آگاهی در زمان خوردن چیزی، اتفاقا به خودمان کمک کنیم تا قدری از شدت هیجانی که برایمان تحملش دشوار شده است، بکاهیم؛ البته نه به این معنی که آن را تجربه نکنیم و از آن فرار کنیم! همین اتفاق با خوراکی‌های شیرین نیز می‌افتد. خوردن مواد قندی ترشح دوپامین را در مغز که به آزاد‌سازی هورمون «سروتونین» (معروف به هورمون شادی) کمک می‌کند، افزایش می‌دهد؛ در نتیجه در ما احساس شادی ایجاد می‌شود. از این رو خیلی وقت‌ها افراد افسرده و افرادی که شادی را کمتر در زندگی تجربه می‌کنند، با خوراکی‌های شیرین به خودشان کمک می‌کنند که در لحظه با دم‌دستی‌ترین روش یا روشی که بیشتر در طول زندگی از آن بهره برده‌اند، مثل خوردن بستنی، شکلات، شیرینی‌جات و... به خود کمک کنند تا تغییر موثری در خلق‌و‌خویشان ایجاد شود؛ غافل از اینکه این اثرات اغلب موقت بوده و در کوتاه‌مدت موثر است و به سرعت اثر خود را از دست می‌دهد و نیاز به تمدید مجدد دارد. حال آنکه با آگاهی از این مکانیزم اثر و رفتار که ممکن است ناآگاهانه اتفاق بیفتد، می‌توانیم به خودمان کمک کنیم تا با شیوه‌های دیگری که برایمان موثر است و دوام بیشتری دارد، تغییرات با‌ثباتی را ایجاد کنیم. مثلا می‌توان به جای استفاده از مواد شیرین، از کربوهیدرات‌های سالم نظیر موز یا انواع جوانه‌ها استفاده کرد. حتی گاهی دلیل استفاده از مواد قندی این است که این موارد به سرعت تبدیل به انرژی می‌شوند و این نشان می‌دهد که بدن نیاز به مواد غذایی اصلی دارد و ما به این واسطه خیلی سریع این انرژی را تامین می‌کنیم؛ در‌حالی‌که آن انرژی خیلی زود به چربی تبدیل می‌شود. (البته در این خصوص متخصصین تغذیه می‌توانند توضیحات تکمیلی را ارائه دهند.) گاهی ما از مصرف بعضی خوراکی‌ها مثل قند و نمک و چربی، به‌واسطه اینکه برایمان مضر بوده‌اند یا در شرایطی که رژیم سختی گرفته‌ایم، به‌شدت منع شده‌ایم و دلیل کشش ما به سمت این جور خوراکی‌ها، ممنوعیت زیادی است که می‌تواند ایجاد ولع کند. ولع یعنی میل و کشش بسیار زیاد به خوردن. جالب است بدانید که ولع اغلب حداکثر 20 دقیقه طول می‌کشد و کافی است بتوانیم این 20 دقیقه را دوام بیاوریم و دست به رفتاری نزنیم تا ولع کاهش پیدا کند. مطالب مطرح‌شده بخشی از مواردی بودند که می‌توانند دلایل کشش ما به سمت خوراکی‌های مضر باشند؛ از این رو شاید بتوانیم با آگاهی بیشتر از شیوه رفتار و واکنش‌هایمان به خودمان کمک کنیم تا آگاهانه‌تر، هم احساساتمان را زندگی کنیم و هم لذت‌هایی را جایگزین لذت خوردن کنیم تا بدنی سالم‌تر داشته باشیم.
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
اشتراک گذاری
