یکتا فرهانی |
1402/03/10 |
چگونه کودکان را به مطالعه‌کردن عادت دهیم
بچه‌ای که دوست نداشت بخواند
بچه‌ای که دوست نداشت بخواند
با توجه به اینکه همه‌ی پدر و مادرها دوست دارند فرزندشان آینده‌ی روشنی داشته باشد و به موفقیت‌های تحصیلی و مطالعه و کتاب خواندن هم توجه زیادی نشان دهد. به همین خاطر معمولا برای او کتابهای رنگارنگ زیادی با شکل و شمایل مختلف تهیه می‌کنند.
اما این کار همیشه نمی‌تواند باعث علاقه‌مند شدن کودکان به مطالعه شود، چون با وجود همه‌ی این کارها در بسیاری موارد باز هم کودک نسبت به مطالعه علاقه‌ای نشان نمی‌دهد؛ در واقع والدین نمی‌توانند او را به مطالعه ترغیب کنند.
اگر به این نتیجه برسیم که کودکان صرفا با دیدن کتابهای رنگی یا رفتن به کتاب‌فروشی و نمایشگاه کتاب به خواندن و مطالعه علاقه‌مند نمی‌شوند؛ پس چگونه می‌توان آن‌ها را با جهان کتاب دوست کرد؟
موضوع مهم در علاقه‌مندی کودکان به مطالعه
علی و حمید در یک مدرسه تحصیل می‌کنند و در یک کلاس درس می‌خوانند و دوستان خوبی برای همدیگرهستند. اما حمید علاقه‌ای به مطالعه و درس خواندن ندارد. در صورتی که علی علاوه بر کتابهای درسی علاقه‌ی زیادی به خواندن کتابهای غیر‌درسی و داستان‌های علمی، تخیلی دارد. فکر می‌کنید این تفاوت نشان‌دهنده‌ی چیست؟
در واقع موضوع مهم در علاقه‌مند شدن کودکان به مطالعه، دیدن مادر و پدری است که مطالعه بخشی از زندگی آن‌هاست. مطالعه باید به‌عنوان یک رفتار هدفمند در خانواده در نظر گرفته شود؛ رفتاری که قرار است مثل هر رفتار دیگری در گذر زمان یاد گرفته و آموخته شود. البته مطالعه از جمله رفتارهایی است که چون بچه‌ها را وادار می‌کند از لحاظ ذهنی کاری انجام دهند ممکن است سختی‌هایی هم برای آن‌ها به دنبال داشته باشد؛ به هر حال خواندن فعالیتی مثل دویدن یا بازی کردن نیست که برای کودکان سراسر شیطنت و خوشحالی به دنبال داشته باشد.
ایجاد انگیزه برای مطالعه در کودکان
نکته‌ی مهم برای ایجاد انگیزه و علاقه در کودکان به مطالعه این است که آن‌ها بدانند بسیاری از چیزهایی که ما برای زندگی به آن احتیاج داریم و خیلی از کارهایی که قرار است انجام دهیم، لزوما کارهایی نیستند که در انجام دادنشان قرار باشد همیشه به ما خوش بگذرد. کودکان باید بدانند خیلی کارها هستند که ممکن است انجام دادن آن‌ها سخت باشد. ضمن اینکه این کارها ممکن است شور و هیجان کمتری هم داشته باشند؛ مثل مطالعه کردن.
در مثالی که ابتدای مقاله گفته شد، والدین علی در خانه به گونه‌ای کارها را برنامه‌ریزی و تقسیم‌بندی کرده‌اند که هر کاری در زمان خاص خود انجام شود. علی هم از اجرای قوانین مخصوص خود مستثنا نیست. بنابراین یاد گرفته با وجود آنکه انجام دادن بعضی کارها برای او چندان خوشایند و آسان نیست، ولی باید آن‌ها را انجام دهد. البته در کنار آن‌ها می‌تواند کارهای لذت‌بخشی مانند بازی و تفریح هم داشته باشد. پس نوع نگاه خانواده و داشتن نظم و برنامه‌ریزی برای انجام کارهای مختلف، موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مثلا خانواده‌‌ی «حمید» برنامه‌ریزی مشخصی برای انجام کارهایشان از جمله مطالعه ندارند. مدام فرزندشان را شماتت می‌کنند که چرا به‌اندازه‌ی دوستش، علی درس نمی‌خواند و موفق نیست؛ غافل از اینکه خودشان تاثیر زیادی در این موضوع دارند. به علاوه، مقایسه‌کردن کودکان با یکدیگر نیز تاثیر مخربی بر عزت نفس آن‌ها خواهد گذاشت.
قرار دادن خرید کتاب در سبد خانوار
میزان علاقه‌مندی کودکان به مطالعه، تحت تاثیر عوامل زیادی قرار دارد؛ یکی از مهم‌ترین آن‌ها چگونگی انتخاب کتاب برای کودکان است. همراهی آن‌ها هنگام انتخاب داستان هم موضوع مهم دیگری است که حتما باید به آن توجه کرد.
قرار دادن خرید کتاب در سبد خانوار هم از دیگر موضوعات حائز اهمیت است که بسیاری از خانواده‌ها از آن غافل‌اند. البته اصل مهم خواندن کتاب است نه فقط تهیه‌ی آن. ضمن آنکه کل اعضای خانواده باید نسبت به مطالعه و تهیه‌ی کتاب مورد علاقه‌ی خودشان یکدیگر را همراهی کنند؛ نه اینکه فقط از کودکان انتظار داشته باشیم به مطالعه علاقه داشته باشند، بدون اینکه هیچ‌گاه ما را سرگرم مطالعه و مشتاق به آن دیده باشند.
هنگام خرید کتاب هم بهتر است کودک را همراهی کنیم و با نظارت غیر مستقیم به او حق انتخاب دهیم. وقتی او والدینش را مشتاق به انتخاب کتاب و مطالعه می‌بیند خودش هم به انجام آن علاقه‌مند می‌شود. بنابراین پدر و مادر حمید هم باید به جای زیر سوال بردن فرزندشان برای علاقه نداشتن او به مطالعه، فضای لازم را برای آن در خانه ایجاد کنند.
لزوم رفتن به کتابخانه
علاقه‌مند شدن کودکان به مطالعه و ایجاد فرهنگ مطالعه در خانواده موضوع مهمی است و راه‌های مختلفی برای آن وجود دارد، مثل عادت به استفاده از کتابخانه.
با توجه به اینکه شاید خرید کتاب به طور هفتگی برای بعضی خانواده‌ها مقدور نباشد، رفتن به کتابخانه و قرار دادن آن در برنامه‌ریزی‌های خانوادگی می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
پدر و مادر علی هر هفته همگی با هم به کتابخانه می‌روند و علاوه بر اینکه ساعاتی را به خواندن کتابهای مورد علاقه‌ی خود اختصاص می‌دهند، کتاب‌هایی را هم برای مطالعه از کتابخانه امانت می‌گیرند.
به این ترتیب علی، علاوه بر اینکه شاهد اشتیاق خانواده برای مطالعه خواهد بود، ملزم می‌شود کتابهای کتابخانه را در مدت زمان معینی مطالعه کند و با معنای امانت‌داری هم آشنا می‌شود.
نقش والدین
شیرین و جذاب‌کردن مطالعه کاری است که والدین باید حتما به آن توجه داشته باشند؛ مثلا اگر پدر و مادرحمید مطالعه را وارد سبک زندگی خودشان کنند، فرزندشان هم تحت تاثیر آن‌ها با اشتیاق بیشتری مطالعه خواهد کرد. توجه داشته باشید که بچه‌ها به طور مستقیم و غیر مستقیم تحت‌تأثیر رفتارما هستند. بنابراین طبیعی است وقتی چیزی را از آن‌ها بخواهیم که خودمان هیچ علاقه‌ای به آن نداشته باشیم، آن‌ها هم نمی‌توانند الگوی رفتاری برای انجام آن داشته باشند و به آن علاقه و تمایل نشان دهند.
ضمن آنکه بچه‌ها برای انجام دادن کارهای سخت احتیاج به دلگرمی و حمایت دارند. در نتیجه باید انگیزه‌ی کافی در آن‌ها به وجود آوریم تا سر ذوق و نشاط بیایند؛ درست مثل خود ما که وقتی حالمان خوب باشد و انگیزه‌ی لازم را داشته باشیم، بهتر از پس کارهایمان برخواهیم آمد. درواقع اشتیاق و انگیزه مانند خاکی حاصلخیز برای به بار نشستن محصول خواهد بود.
اشتیاق کودکان به مطالعه
دلگرمی برای همه‌ی افراد خانواده از جمله کودکان از فضای خانواده به وجود می‌آید. در خانواده‌هایی که مانند علی، والدین با همدیگر و همچنین با فرزندانشان تعامل مثبتی دارند و رفتارها و ارتباطات کلامی خوبی در فضای خانه وجود دارد و بچه‌ها هم انگیزه‌ی بیشتری برای انجام کارهای خود خواهند داشت. این دلگرمی‌ها به بچه‌ها کمک می‌کند تا بتوانند بسیاری از کارها را با علاقه‌ی بیشتری انجام دهند.
والدین می‌توانند ببینند آیا مطالعه کردن در مسیر تربیتی خود آن‌ها، یعنی از دوران کودکی تاکنون، جزو ارزش‌های خانواده آن‌ها بوده است.
البته ممکن است ارزش‌های خانواده در طول زمان تغییرات زیادی بکند. مثلا شاید در حال حاضر بعضی خانواده‌ها تمایل داشته باشند فرزندانشان در اسب‌سواری یا نواختن پیانو مهارت داشته باشند؛ اما توجه داشته باشیم که بی‌علاقه باقی‌ماندن کودکان به مطالعه، مانع از کشف استعداد واقعی آن‌ها خواهد شد. البته در بسیاری مواقع والدین فقط سعی در تحمیل علایق خود به فرزندانشان دارند. ضمن آنکه رفتن بچه‌ها به کتابخانه و نهادینه کردن عادت مطالعه در خانواده مغایرتی با انجام فعالیت‌های دیگر ندارد.
همچنین برای ایجاد اشتیاق بیشتر بچه‌ها به کتاب خواندن می‌توان زمانی را هم برای گفتوگو در مورد کتابی که در طول هفته خوانده‌اند در نظرگرفت؛ کاری که پدر و مادر علی انجام می‌دهند. آن‌ها خودشان هم در مورد کتاب‌هایی که مطالعه کرده‌اند با هم گفتوگو می‌کنند و به زبان ساده و در قالب قصه‌های دلنشین، آن‌ها را برای علی هم بازگو می‌کنند. داشتن چنین تعاملی بین اعضای خانواده شوق و اشتیاق بیشتری برای علی فراهم می‌آورد تا علاقه‌ی بیشتری برای کتاب خواندن داشته باشد.
راهکارهایی دیگر برای افزایش علاقه‌ی کودک به مطالعه
در ادامه چندین راهکار دیگر برای افزایش علاقه کودکان به کتاب خواندن و عادت دادن آن‌ها به مطالعه منظم ارائه می‌شود:
1- شروع از سنین پایین: بهترین زمان برای شروع ترغیب کودک به خواندن، سنین پایین است. همچنین در این سنین، تاثیرگذاری اولیه بر روی ذهن کودکان بیشتر است و می‌تواند باعث تحولات بزرگ‌تر در آن‌ها شود.
2- ایجاد فضای مناسب برای خواندن: فضای خواندن به عنوان یک فضای خصوصی و شخصی، می‌تواند باعث افزایش علاقه کودک به مطالعه شود. بنابراین، بهتر است یک فضای خواندن مناسب و جذاب برای کودک در خانه تدارک دیده شود.
3- ترغیب به خواندن کتابهای جذاب: کتاب‌هایی که با موضوعاتی جذاب و جالب همراه هستند، برای کودکان جذابیت بیشتری دارند. بنابراین، برای ترغیب کودکان به خواندن، بهتر است از کتابهای جذاب و با موضوعاتی نظیر داستان‌های فانتزی، ماجراجویی و ... استفاده کنید.
4- تقدیم جوایز: جایزه دادن گاهی اوقات می‌تواند به عنوان یک انگیزه‌ی قوی برای کودکان عمل کند. در این راستا مثلا می‌توانید به کودکانی که بیشترین تعداد کتاب را مطالعه کرده‌اند، جایزه‌ای تقدیم کنید.
5- مطالعه با کودک: مطالعه‌کردن با بچه‌ها به عنوان یک فعالیت مشترک، باعث افزایش ارتباط و اعتماد‌به‌نفس بین کودک و والدین می‌شود. بنابراین، بهتر است به طور مشترک با کودکان کتاب‌هایی را مطالعه کنید تا علاقه آن‌ها به خواندن افزایش یابد.
6- ایجاد روال خواندن: برای ایجاد عادت خواندن در کودکان، بهتر است یک روال خواندن برای آن‌ها ایجاد شود. برای مثال، هر شب قبل از خواب، به صورت دوره‌ای برای کودکان کتاب بخوانید تا به تدریج عادت به خواندن در آن‌ها شکل گیرد.
در نهایت، برای تقویت علاقه کودکان به خواندن، باید از روش‌های متنوع و جذاب استفاده کنید. با توجه به این روش‌ها، می‌توانید علاقه‌ی کودکان به خواندن را تقویت کرده و آن‌ها را به خواندن کتاب به عنوان یک عادت مفید و جذاب ترغیب کنید.
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
اشتراک گذاری
