مونا گوشه |
1402/03/07 |
خودخواهی مثبت
خودمختاری و خود ابرازگریِ سالم را بیاموزیم
با چهره‌ای گرفته و اخم‌های درهم وارد اتاق شد؛ نشست روی صندلی و نگاهش بیشتر خیره به زمین بود. جلسه آخری که با هم داشتیم گفته بود که سر یک سوءتفاهم، رابطه عاطفی‌اش به‌هم خورده و از این بابت بسیار ناراحت بود و جلسه‌ای بسیار سنگین به لحاظ هیجانی گذرانده بودیم.
با حال و احوالی صحبت را آغاز کردیم.
گفت با اینکه حرف خودم را زدم و توانستیم سوءتفاهمی که برایمان ایجاد شده بود را برطرف کنیم و رابطه را دوباره از نو آغاز کنیم، بااین حال احساس می‌کنم آدم بدی هستم و از این بابت از دست خودم عصبانی‌ام.
از او خواستم برایم کمی بازتر کند تا بفهمم منظورش از آدم بدی بودن چیست و دقیقا از چه فکر یا رفتاری عصبانی است.
اشاره کرد که من در اینجا «خودخواهی» کردم و آدم خودخواه، آدم بدی است.
گفتم منظورت از خودخواهی کردم چیست؟ یعنی چه‌کار کردی که از نظرت خودخواهی بوده است؟
گفت که بعد از عذرخواهی بابت رفتار تندی که با او داشتم متقاعدش کردم که به رابطه با هم برگردیم چون من نیاز داشتم و بدون او برای من بی‌نهایت سخت می‌گذشت. با اینکه همچنان خواسته من که مشخص شدن تاریخ رسمی کردن رابطه‌مان بود از جانب او پذیرفته نشد. او هم با اینکه می‌گفت فعلا قصد ازدواج ندارد و با ماندن در رابطه‌ای که بخواهد با نیت ازدواج باشد، مخالف بود اما در نهایت پذیرفت که بخشی از این مسئله به ترس‌های او برمی‌گردد و بهتر است به‌جای پاک کردن صورت مسئله، به سراغ برطرف کردن آن‌ها برود.
گفتم: حالا درباره اینکه رابطه چگونه پیش خواهد رفت، صحبت خواهیم کرد؛ اما متوجه نشدم تو خودخواهی را در چه دیده‌ای؟
گفت: همین که خواستم برگردد و او هم قبول کرد یعنی من خودخواهم و خواسته خودم را ترجیح دادم به خواسته او.
گفتم: یعنی هر جایی تو خواسته‌ای مطرح کنی، ولو طرف با میل خودش قبول کند، معنایش این است که تو خودخواهی؟
سوال دیگر: مگر نه اینکه هر دو سهمی برای خود در این سوءتفاهم دیدید و هر یک سهم خود را برداشتید؟
فکری کرد و گفت: بله؛ خودخواهی یعنی من فقط و فقط از دید خودم موضوعی را ببینم و برای محقق شدنش پافشاری کنم بدون در نظر گرفتن شرایط طرف مقابل.
***
بعضی افراد در طول زندگی یاد نگرفته‌اند حرفشان را به زبان بیاورند؛ تا گفتند چه می‌خواهیم یا چه چیزی را طلب نمی‌کنیم، به آن‌ها برچسب‌هایی مثل پررو، خودخواه، پرتوقع، بی‌حیا و... زده شده و مجموعه این برچسب‌ها آن‌ها را به سمتی برده که فکر می‌کنند برای آدم خوبی بودن، نباید خواسته و نیازی داشته باشند و اگر داشته باشند «خودخواه» هستند.
اصلی‌ترین نیازی که به این ترتیب آسیب می‌بیند نیاز به «خودابرازگری سالم» و «خودمختاری سالم» است. برای مثال کودک سه‌ساله‌ای را تصور کنید؛ احتمالا بیشترین کلمه‌ای که از او می‌شنوید، دو کلمه «نه» یا «خودم» است چون می‌خواهد این دو نیاز را زندگی کند. از انتخاب لباس‌هایش بگیرید تا پوشیدن کفش‌ها و خوردن غذایش. یک والد آگاه به این دو نیاز مهم، تلاش می‌کند که شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کند تا کودک بتواند تا جای ممکن حرفش را بزند و حق انتخاب داشته باشد. یک والد حامی به او زمان کافی می‌دهد برای اینکه کفشش را خودش به پا کند، حتی اگر بیشتر از حد معمول و معقول مورد نظر والدین زمان ببرد. در این شرایط است که پایه‌های این دو نیاز مهم گذاشته می‌شود.
به‌تدریج که کودک بزرگ‌تر می‌شود، نیاز دارد که او نیز نظراتش را در برخی موارد که در خانه مطرح می‌شود، بیان کند. بهترین همراهی از جانب والدین این است که او را با گوش جان بشنوند؛ حتی اگر با نظر او موافق نیستند، حق صحبت و ابراز عقیده را از او دریغ نکنند.
در این صورت است که خودابرازگری، به‌معنای توانایی بیان احساس، نیاز و خواسته خود، و خودمختاری، به‌معنای انجام کاری در سطح توانایی و توانمندی خود، به خوبی تامین می‌شود.
در این صورت است که فرد ضرورتی نمی‌بیند که از خواسته‌ها و نیازهای خود چشم بپوشد تا انسان خوبی باشد. اینجاست که تفاوت میان خودخواهی منفی و خودخواهی مثبت، خود را نشان می‌دهد.
در واقع وقتی ما از خودخواهی منفی یاد می‌کنیم که شخص کاملا خودشیفته‌وار، صرفا خودش را در اولویت قرار دهد و نیازهای خودش برایش ارجحیت داشته باشد؛ بدون توجه به اینکه دیگری چه نیازی دارد و ممکن است بابت خواسته او چه فشاری را متحمل شود.
برای مثال، فرزندی که بدون در نظر گرفتن شرایط مالی خانواده درخواست تهیه ماشین خاصی را دارد که در اندازه بودجه خانواده نیست و دیگران را در فشار قرار می‌دهد، با زیرپا گذاشتن نیاز به پذیرش محدودیت واقعی، دارای خودخواهی منفی است و در واقع دارد این نوع خودخواهی را زندگی می‌کند.
در نقطه مقابل اگر فردی جرات بیان خود را نداشته باشد یا براساس تجربیاتش از زندگی این‌طور فهمیده باشد که برای انسان خوب و دوست داشتنی بودن، باید خودش را فراموش کند و بیشتر طبق الگوی ایثار و اطاعت زندگی کند، هر نوع خودابرازی را ممکن است با خودخواهی منفی اشتباه بگیرد.
مثل پدری که وظیفه خود می‌داند که نیازهای مالی خانواده را تامین کند و حقی برای خود قائل نمی‌شود که حتی خریدی برای خود داشته باشد و همیشه خانواده را در اولویت قرار می‌دهد. اگر او در موقعیتی قرار بگیرد و چیزی برای خود انتخاب یا تهیه کند، ممکن است به اشتباه خود را «خودخواه» تلقی کند.
در حالی که وقتی فردی می‌خواهد از الگوی ایثار و اطاعت بیرون بیاید، یعنی در وهله اول یاد می‌گیرد که او هم مثل دیگران حق دارد نیاز و خواسته‌ای داشته باشد، حق دارد آن را بیان کند و در جهت تامین آن با درنظر گرفتن نیاز دیگران قدم بردارد. در واقع خودخواهی سالم و مثبتی را تجربه می‌کند.
او این‌گونه می‌آموزد که خواهانِ خود بودن، اگر با در نظر گرفتن دیگران نیز همراه باشد، نه‌تنها بد نیست بلکه می‌تواند حتی بهتر و کارآمدتر هم باشد؛ چیزی که ما به آن می‌گوییم: «خودخواهی مثبت».
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
اشتراک گذاری
پگاه ایزدپناه
1402/5/25
مطلب ارزشمندی بود. سپاس از شما. 🌹