روشهای کاربردی تقویت اراده برای نوجوانان
تقویت اراده، یک رقابت است
مورد آخر: اگر بخواهی خودت را در یک حالت ایدئال ببینی، چه ویژگیها و مهارتهایی داری؟
حالا اگر بتوانی با حفظ انگیزهات و با تلاش منظم و پیوسته، خودت را به این حالت ایدئال نزدیک کنی، چه احساسی پیدا میکنی؟ این اتفاقی است که میتوانی با قدرت ارادهات شاهدش باشی و از این مهارت لذت ببری. پس ببینیم چطور میشود که قدرت ارادهمان را مثل مدل گوشیمان بالاتر ببریم.
میدانی که موضوع اراده، همیشه مهم بوده چون همیشه آدمها دوست داشتند که در موقعیت بهتری از زندگی قرار داشته و تا جای ممکن، بهترین امکانات را داشته باشند.
وقتی تا اینجا آمدی و داری این مقاله را میخوانی، یعنی برایت مهم است که ارادهات را قویتر کنی، چون میدانی با ارادهی قوی میتوانی به خودِ ایدئالت نزدیک شوی. پس تو هم دنبال نسخهی بهتری از خودت هستی.
برای همین است که یکسری انسان پژوهشگر و مشاور و روانشناس دور هم جمع میشوند و روی موضوع اراده کار میکنند. یکی از همین افراد، دکتر «مک گانیکال» است. حالا اسمش برای ما مهم نیست ولی حرفش اهمیت دارد. او میگوید: « اراده، یک رقابت است.»
رقابت بین چی و چی؟
بین دو قسمت از مغزمان. یکی به هدف بلندمدت فکر میکند و دیگری، به یک لذت زودگذر. این دو قسمت دائم با هم در حال مبارزه هستند. یک بخش میگوید: «هدف داشته باش!» بخش دیگر میگوید: «لذت همین الان را بچسب.»
الان یک مثال میزنم که بهتر متوجه بشوی. مثلا تصمیم گرفتم این هفته یک کیلوگرم از وزنم کم کنم. برای همین به خودم گفتم امروز کمتر از همیشه ماکارونی میخورم. در همان لحظه، آن یکی بخش که دنبال لذت همین الان هست، میگوید: «نهبابا ولش کن، دو بشقاب بخور پر و پیمون با تهدیگ سیبزمینی!»
کدام برنده میشوند؟ اگر دکمهی ارادهات را بزنی، بخشی برنده میشود که هدف توست یعنی کاهش یک کیلو. پس قرار است به خودت کمک کنی که در این رقابت برنده باشی.
نوجوانی که قدرت اراده را در خود پرورش میدهد، احتمال دستیابی به اهداف خود را افزایش میدهد. یکی از نوجوانها که اینجا اسمش را «سعید» میگذارم، کار جالبی کرده بود. برای این دو بخش وجودش اسم گذاشته بود: سعید قدرتمند، سعید ضعیف.
بعد بین این دو بخش، گفتوگو را تمرین میکرد.
سعید قدرتمند: «امروز فقط یه بشقاب ماکارونی میخورم.»
سعید ضعیف: «که چی بشه؟ غذا به این خوشمزگی فقط یه بشقاب!»
سعید قدرتمند: «میدونم خوشمزهس اما برام مهمه وزنمو این هفته یه کیلو کم کنم.»
سعید ضعیف: «یه کیلو که چیزی نیست. هفته بعدم میتونی.»
سعید قدرتمند: «هردفعه با این بهونه میای فریبم میدی... برای من کاری نداره کم بخورم... دست از سرم بردار برو جای دیگه خوش باش.»
این گفتوگو میتواند طولانیتر از این باشد؛ تا جایی پیش برو که تسلیم بخش ضعیف خودت نشوی.
نیاز به تمرین، تمرین و تمرین دارد.
برویم سراغ راهکار دوم:
شاید بهنظرت عجیب باشد که بگویم خوب و به اندازهی خوابیدن، تاثیر زیادی روی قدرت ارادهی ما دارد. چون خواب روی میزان انرژی جسمی و توان ذهنیات اثر مستقیم دارد. خواب خوب و درست به تو انرژی و توان ذهنی بالا میدهد. منظور از خواب خوب یعنی خوابی بهدور از استرس و هیجانهای ناخوشایند مثل خشم و... بههمین دلیل قبل خواب به هر روشی که بلدی برای خودت آرامش بخر و بعد بخواب.
چطوری آرامش بخرم؟
روشهای متنوع و خلاقانهای هست؛ مثلا آهنگی گوش کن که آرامشبخش است، از اتفاقات طی روز بنویس، حتی از ناراحتی و خشمت؛ یکجوری خشم و ناراحتیات را بریز لای دفترت و درش را ببند یا داخل گوشیات بنویس... یک لیوان شیر ولرم هم میتواند خوب باشد.
روش خودت را برای کسب آرامش اینجا بنویس: ..........................................................................................
به خواب ۸ تا ۱۰ساعت هم توجه کن.
با خودت قرار بگذار برای خواب خوب: «گوشی را دور از خودم میگذارم یا سیگنالش را قطع میکنم.» البته یادت باشد، خواب خوب کنار عوامل دیگر روی قدرت ارادهات تاثیر دارد ولی اگر دنبال اراده هم نباشی، خواب خوب و کافی، یک انتخاب پیشرفته و متمدنانه است.
از قدیم گفتند: «عقل سالم در بدن سالم.»
راهکار سوم، در توجه به بدنت است.
ورزش کمک میکند مغز بهتر کار کند. در نتیجه، تصمیمهای بهتری میگیری؛ مثل نخوردن ماکارونی اضافه.
با خودت قرار بگذار، متفاوت از همسن و سالهای خودت رفتار کنی چون ممکن است مثل اکثر نوجوانها بیش از حد درگیر بازی و گوشی شوی و هیچ تحرکی نداشته باشی. سراغ دوچرخهسواری و دویدن برو. دو تا دمبل بگیر و در خانه ورزش کن. طناب بزن.
تمرین: اینجا یک تصمیم قابل اجرا و شدنی برای تحرک بدنی و ورزش بنویس: ................................................................................
مثلا: «من روزانه ۳مرتبه و هر مرتبه۳۰ثانیه طناب میزنم» یا «با این دو تا دمبل میتوانم سهمرتبه و هر بار هشتدفعه جلوبازو بزنم.»
البته که حتما با یک مربی ورزشی مشورت کنید.
راهکار چهارم:
از روش تصویرسازی یا visualization استفاده کن. روشی که قهرمانهای المپیک از آن بهره میبرند. مثلا یک ژیمناستیککار پیش از مسابقهی اصلی خود، بیش از صدها بار تصویر خود را میبیند که در حال اجرای موفق حرکات ورزشی است. یا یک نوازندهی ویولن که یکماه دیگر کنسرت دارد، خود را بارها و بارها در حال نواختن بی نقص آهنگی میبیند که قرار است روز کنسرت اجرا کند. یک گیمر حرفهای بارها محیط بازی و جزئیات بازی خود را در ذهنش میبیند تا اینکه به واسطهی این تکرارهای زیاد در ذهن، روز بازی بهترین عملکرد را از خود نشان میدهد.
شما هم از تصویرسازی استفاده کنید و از نتایج آن شگفتزده شوید. بهشرط اینکه هر روز چندین مرتبه خود را در حالت ایدهآل و مطلوب ببینید.
مثلا نوجوانی که بهدنبال موفق شدن در امتحان است، بارها خود را در حال تلاش و مطالعهی متمرکز میبیند.
نوجوانی که میخواهد اندام زیبایی داشته باشد، تصویری از بدن خود با وزن ایدئال را میبیند. در ذهنش میبیند که هر روز ورزش میکند.
تمرین: من از تکنیک تصویرسازی برای دستیابی به هدف.......................................................... استفاده میکنم.
حرف پایانی:
دوستان عزیزم، این نکته را به خودتان یاد بدهید که تغییر، تدریجی رخ میدهد. مثل تغییر فصلها که تدریجیست.۹۰ روز طول میکشد که از تابستان وارد پاییز شویم. یک گیمر حرفهای چندین سال تلاش میکند، فوتبالیستهای حرفهای چندین سال تلاش و تمرین داشتهاند تا بهتدریج به این حرفهایگری رسیدند.... به خودتان بگویید من هم مثل همهی افراد موفق دنیا بهتدریج قدرت ارادهام را تقویت میکنم.