ارتباط بین سلامت روان و اضافه وزن
در این ماه با "آرتی دوکیا" متخصص سلامت روان و تغذیه در بیمارستان "وود بورن" در مورد ارتباط بین سلامت روان و اضافه وزن صحبت کردهایم. آرتی متخصص تغذیه در تشخیص علائم زود هنگام و اولیه اختلالات تغذیه ای و مدیریت افزایش یا کاهش وزن است و علاقهی خاصی در زمینه مدیریت اضافه وزن دارد. ما ارتباط بین "تغذیه و خلق و خو" را مورد بررسی قرار میدهیم. چه نشانه ها و علائم سوء تغذیه ای وجود دارند؟ چگونه بهبهبود سلامت روان مرتبط هستند؟ تأثیراتی که داروهای سلامت روان بر وزن دارند ؟ چه غذاهایی میتوانند بهبهبود سلامتی کمک کنند؟
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
ازسویی دیگر تعدادی متغیرهای جمعیت شناختی وجود دارند که میتوانند به سمت و سوی قدرت این ارتباط تأثیر بگذارند. این متغیرها شامل وضعیت اجتماعی و اقتصادی، سطح تحصیلات، سن، جنسیت و قومیت افراد می باشد. یک بررسی سیستماتیک در سال 2010 یک ارتباط دو طرفه بین وجود افسردگی در افراد و اضافه وزن را مورد توجه قرار داد. این بررسی دریافت افرادی که دارای اضافه وزن بودند در طول زمان 55 درصد بیشتر در معرض مبتلا شدن به افسردگی بودند، درحالیکه افرادی که بیماری افسردگی را تجربه میکنند 85 درصد بیشتر احتمال ابتلا به اضافه وزن را دارا هستند.
تخمین زده میشود.که موسسه NHS از سال 2014 تا 2015 در حدود 1/6 میلیون پوند در زمینه اضافه وزن و چاقی در ارتباط با عدم سلامتی هزینه کرده است. عدم موفقیت چالش مطرحشده همه گیری چاقی بار مسئولیت بزرگتری را متوجه موسسه NHS کرده است. همچنین به اهمیت تشخیص زود هنگام علائم اولیه اختلال در تغذیه و دقت هرچه بیشتر در تأثیر سلامت روان بر اضافه وزن تأکید فراوان میکند.
ارتباط بین سلامت روان و اضافه وزن پیچیده است. بهطور فزاینده ای مشخص شده است که چاقی نیز ممکن است یکی از عوارض جانبی داروهایی باشد که برای مدیریت مسائل مرتبط با سلامت روان استفاده شده است. افزایش اشتها یا ضعف و بی حالی شدید هردو میتوانند در اضافه وزن ناخواسته دخیل باشند و در دراز مدت عواقب داشته باشند. علاوه بر این وجود شرایطی مانند دیابت یا درد مفاصل میتوانند بهطور قابل ملاحظه ای کیفیت زندگی را کاهش دهند.
از آنجایی که دارو اغلب یک عنصر ضروری در روند درمان است، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی باید در اولویت بالاتری برای مدیریت وزن باشد. اگرچه پیروی از دستورالعمل های تغذیه سالم، واجب و ضروری است اما ممکن است به تنهایی باعث تغییرات سریع در این گروه از بیماران نباشد. علاوه بر این اغلب برای اینکه بیماران قادر به پیشرفت باشند و درک بیشتری از ارتباط بین غذا و خلق و خو داشته باشند، برای تغییرات کوچک اما پرمعنی نیازمند به آموزش هستند.
برای مثال، "سروتونین" از "اسید آمینه ای" بهنام "تریپتوفان" ساخته میشود که همراه با غذاهای غنی از کربوهیدرات جذب خیلی بهتری دارند. این راهی است که میتوانید میل شدید به کربوهیدرات و مصرف بیش از اندازه شیرینی را توضیح دهید و اگرچه شواهدی وجود دارد که نشان میدهد افزایش مصرف کربوهیدرات میتواند در دراز مدت خلق و خوی فرد را بهبود بخشد. در عوض در کوتاه مدت میتواند به افزایش وزن و تثبیت عادات غذایی منجر شود و بیمار ممکن است در مسیر تغییر با آن دست وپنجه نرم کند. بهبود در هردو زمینه در مصرف رژیم غذایی و ارتباط فرد با غذا احتمال منجربه کاهش وزن و بهبود سلامت روان خواهد شد و به نوبه خود در بهبود هم سویی با دارو تأثیرگذار است.
نشانه ها و علائم سوء تغذیه و چگونگی پیوند آن با بهبود سلامت ذهنی ارتباط بین سوء تغذیه و اختلالات اضطرابی به خوبی مستند شده است و علائم و شواهد زیادی وجود دارد که یک پزشک میتواند در زمانیکه یک بیمار را مورد ارزیابی قرار میدهد که آیا اختلالات تغذیه ای دارد یا خیر به آنها توجه کند:
ــ لباسهای تنگ یا گشاد، کمربند ها یا جواهرات
ــ خسته و یا کم انرژی بودن
ــ عدم توانایی در فعالیتهای روزمره زندگی
ــ فعالیتهای بدنی کمتر، به عنوان مثال عدم توانایی در راه رفتن با همان سرعت و مسافت قبلی
ــ تغییر در خلق و خو، مانند افسرده شدن و بی حالی و سستی
ــ مکرر بیمار شدن و طول کشیدن زمان بهبودی
ــ تأخیر در بهبود زخم ها
ــ عدم تمرکز
مهم است که به یاد داشته باشیم که کاهش یا افزایش وزن میتواند به خاطر دلایل مختلفی باشد ـ پایش وزن در بیماران بسیار مهم است و کاهش وزن شدید و ناخواسته میتواند زنگ خطری برای بیماران باشد.
در مشاوره پزشکی چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟
نظارت بر وزن در بیمارانی که داروهای سلامت روان مصرف میکنند بسیار ضروری است و درحالت ایده آل به محض اینکه علائم افزایش وزن مشاهده شد باید درمان آغاز شود.
ــ در رابطه با تغییرات اشتهای او سوال کنید.
ــ درباره مصرف غذایی وی و ارتباط آن با خلق و خوی اش صحبت داشته باشید.
ــ اگر بیمارهمراه خانواده و یا مراقبین وی به جلسه مشاوره آمده است سعی کنید اطلاعاتی از آنها در رابطه با بیمار کسب کنید. اینها اطلاعات و مستندات بسیار ارزشمندی هستند.
ــ آموزش به بیماران در زمینه یک تغذیه خوب و سلامت ذهن
پزشکان بهتر است شجاعت و پشتیبانی لازم را برای انجام آزمایش به بیمارانی که مشکوک به سوءتغذیه هستند را بدهند .
کربوهیدرات
کربوهیدرات توانایی تمرکز ناشی از تأمین انرژی کافی و مناسب در مغز است و تا 25 درصد از کل گلوکز دریافتی ما در مغز استفاده میشود. با افزایش محبوبیت رژیم های کتوژنیک (مصرف چربی و پروتئین بالا) این نکته مهم است که بیمارانی که از مشکلات سلامت روان رنج میبرند و یا درحال بهبودی هستند.از این موضوع آگاه باشند که کربوهیدرات نقش مهمی در عملکرد مغز و جذب تریپوفان برای تولید سروتونین را دارا می باشد.
آهن
کمبود آهن و درنتیجه آن کاهش اکسی هموگلوبین میتواند منجربه احساس خستگی و ضعف در بیمار شود. این کمبود احتمالاً به طور قابل توجهی میتواند بر روی کارآمدی فردی و یا خلق و خوی بیمار تأثیر گذار باشد. خطر کم خونی با مصرف کافی آهن، به ویژه گوشت قرمز، مرغ و طیور و ماهی کاهش پیدا میکند. گیاهخواران نیز منابع غنی از آهن در لوبیا و حبوبات و غلات صبحانه در دسترس دارند.
ویتامین B
کمبود ویتامین B میتواند احساس خستگی در فرد را افزایش دهد و منجربه احساس افسردگی و عصبانیت زود هنگام شود. غذاهای سرشار از ویتامین B شامل غلات کامل و پروتئینهای حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ و لبنیات می باشد. کمبود ویتامین B اغلب در میان گیاه خواران رایج است.
در پایان انجمن گوارش انگلیس براساس مطالعه بر معده و روده، درمان روانشناختی را توصیه میکند. زمانیکه که بیمار افسردگی یا اضطراب را تجربه میکند برای جلوگیری از چاقی، رژیم غذایی را در اولویت اول میداند.
مترجم: مجیدرضا درودیان