موفقیت |
1403/03/26 |
سندرم آشیانه خالی و راهکارهای مقابله با آن
ما در دنیای عجیبی زندگی می‌کنیم و گاهی در روابط انسانی و احساساتمان پیچیدگی‌هایی هست که منجر‌به تجربه‌کردن بحران‌های مختلفی در هر مرحله از زندگی‌مان می‌شود. اما آگاهی از ماهیت و آشنایی با چگونگی روند شکل‌گیری هر بحران کمک‌کننده است و نقش پیشگیرانه‌ای دارد؛ زیرا پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای نیفتادن در دام آن، گام بزرگی است که گره از این پیچیدگی‌های ارتباطی باز می‌کند. یکی از بحران‌هایی که ممکن است اغلب والدین آن را در دوره سالمندی تجربه کنند، سندرم «آشیانه خالی» است.
سال‌ها با تمام دردسرها و سختی‌ها فرزندانمان را بزرگ می‌کنیم و در آرزوی ا‌ستقلال و خوشبختی آن‌ها در تلاش هستیم. اما دقیقا از روزی که آن‌ها خانه را ترک می‌کنند، به‌خصوص آخرین فرزند یا تک فرزند، حالا به هر شکل که مسیر زندگی‌اش را در جهت ا‌ستقلال تعیین کرده است، با ازدواج یا رفتن به دانشگاه در شهر و کشوری دیگر یا مهاجرت، غم و دل‌تنگی والدین را فرا می‌گیرد. طبیعی است که چند بار در روز از دل‌تنگی به اتاقشان سر بزنند و مدت کوتاهی جای خالی‌شان آزاردهنده باشد، اما والدینی هستند که در این غم فرو می‌روند و به‌دنبال این اندوه و دل‌تنگی دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند. در‌حقیقت این افراد دچار سندرم آشیانه خالی شده‌اند و تحمل این شرایط جدید ترک فرزند و خالی‌شدن خانه را ندارند.
این سندرم در روانشناسی از داستان پرنده‌ها گرفته شده است که وقتی جوجه‌ها از آشیانه می‌روند، با رفتن آخرین جوجه، پرنده نر و ماده دچار تنشی می‌شوند که موجب درگیر‌شدن آن‌ها با هم می‌شود و این داستان برای انسان‌ها هم اتفاق می‌افتد.
نشانه‌ها
وقتی‌که فرد احساس کند که زندگي مفيد او به پايان رسيده یا بیشتر از حد طبیعی درگیر غم شده باشد و آن‌قدر دچار ناراحتی است که تمایلی ندارد دوستان و آشنايان را ملاقات کند و حتی سر کار برود و به‌تازگی در زندگی مشترک هم به دفعات اختلافاتی با همسرش داشته باشد، احتمالا دچار سندرم آشیانه خالی شده است.
ریشه‌یابی و علل شکل‌گرفتن سندرم آشیانه خالی
با این بحران، غم و افسردگی از یک طرف و بازگشت به تجدید خاطرات و اختلافات پس‌زده‌شده در طی زندگی از طرف دیگر مجالی برای جلوه‌گری پیدا می‌کنند. زن و شوهری که سال‌ها درگیر مسائل روزمره فرزندان بودند و به‌نوعی در خانواده‌شان تعادل به‌وجود آمده بود، با رفتن آن‌ها دوباره به شرایطی شبیه زندگی قبل از بودن فرزندان برمی‌گردند. گاهی در این مقطع زن و شوهر فکر می‌کنند حرفی برای گفتن یا وجه مشترکی با هم ندارند.
از‌سوی دیگر این والدین به‌خاطر تغییرات جدید به‌وجود‌آمده در سیستم خانواده و عدم توانایی فرد در هماهنگی با این شرایط به اختلال افسردگی دچار می‌شوند. درک‌نشدن یا جدی‌نگرفتن این دل‌تنگی باعث دوری و انزوا از اطرافیان می‌شود و آن‌هم به این دلیل است که اکثر افراد از وجود و شکل این سندرم اطلاعی ندارند.
زنان بیشتر از مردان دچار این سندرم می‌شوند که علت‌های مختلفی دارد؛ یکی از این علل احساس تنهایی در زنان است و علت دیگر هم می‌تواند هم‌زمانی این سندرم با تغییرات هورمونی در یائسگی و بحران‌ها و بیماری‌های سالمندی باشد.
به گفته «آنتونی گیدنز» این سندرم در «اَبَر مادران» بیش از سایر مادران به چشم می‌خورد. ابرمادران، مادرانی هستند که بیشترین نفوذ و کنترل را بر فرزندان داشته و آنان را به‌شدت مدیریت کرده و درعین حال بیشترین زمان خود را به رسیدگی به امور فرزندان اختصاص‌داده‌اند.
حس مادریِ به‌شدت قوی در زنان باعث می‌شود که آن‌ها بیش از آن‌که به نیاز‌های خود توجه کنند، درصدد رفع نیاز‌های اعضای خانواده خود، به‌خصوص فرزندان‌شان باشند. گاهی این توجه به حدی است که زنان را کاملا در دنیای فرزندان‌شان غرق می‌کند؛ این مادران با ترک‌کردن فرزندان احساس بی‌کفایتی می‌کنند و دچار افسردگی و احساس تنهایی بیشتری می‌شوند. از طرفی این دسته از مادران به‌خاطر کنترل‌گر‌بودن از دوری فرزند دچار اضطراب هم می‌شوند، زیرا دیگر فرزندان برای کنترل‌شدن در دسترس آن‌ها نیستند.
البته خانم‌های شاغل کمتر دچار این بحران می‌شوند؛ آن‌هم به این دلیل که اوقات کمتری را در خانه سپری کرده‌اند و در‌نتیجه مسئولیت و هویت آن‌ها در مادری‌کردن خلاصه نشده است و با غیبت فرزندان به پوچی و بی‌هویتی نمی‌رسند.
در پدران هم این هم‌زمانی با بازنشستگی و بحران‌های خانه‌نشینی و مشکلات سالمندی می‌تواند علت شکل‌گیری این سندرم باشد.
دسته‌ای که این سندرم را عمیق‌تر تجربه می‌کنند و احتمال آسیب‌پذیری دارند، زوجینی هستند که به‌خاطر این دل‌تنگی و غم، دچار اختلافاتی با همسرشان می‌شوند یا افرادی که اساسا به‌دلیل فوت همسر یا جدایی تنها و مجرد هستند!
راهکارهای مقابله با سندرم آشیانه خالی
1- ابتدا جمله معروف «پیشگیری مهم‌تر از درمان است» را تایید می‌کنیم؛ یعنی با آگاهی‌داشتن و پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای آن می‌توان از تبعات آن کا‌ست و برایش چاره‌ای اندیشید؛ برنامه‌ای برای حفظ کارآمدی و بالا‌بردن روحیه توانمندی بعد از ترک فرزندان از خانه.
2- شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و دنبال‌کردن علایق شخصی که قبلا به‌دلایلی نادیده گرفته شده و برنامه‌ریزی برای سیروسیاحت به مکان‌هایی که قصد سفر را داشته‌اید و موفق نشده‌اید.
3- یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای مقابله با سندرم آشیانه خالی آن است که والدین همچنان با فرزندان خود در تماس باشند. پیشرفت تکنولوژی مانند تلفن‌های همراه، پیام‌های متنی و اینترنت، فرصت‌های تازه و مناسبی برای افزایش ارتباط بین پدر و مادر و فرزندان، فراهم کرده است؛ البته باید توجه کنید که این تماس‌ها نباید آن‌قدر زیاد باشد که به تلاش فرزندتان برای مستقل‌شدن خللی وارد کند.
4- بهبود روابط با همسر و برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌های مشترکی که قبلا از یاد برده بودید، مثل رسیدگی به آلبوم‌های اوایل ازدواج و دوران کودکی و مراحل رشدی یا تدوین فیلم‌هایی از مسافرت خانوادگی و جشن‌های تولد و....
5- داشتن دیدگاه واقع‌بینانه؛ به‌طور مثال «ازدواج و رسیدن به عشق برای فرزندم خوشبختی است و این آرزو و هدف ما بوده است» و این‌که «باید انعطاف‌پذیر و مشوق تلاش فرزندانمان برای حرکت‌کردن در مسیر رشدشان باشیم».
6- در صورت بروز اختلافات زناشویی، مهم است که زن و شوهر با کمک‌گرفتن از یک زوج‌درمانگر به ارزیابی مجدد زندگی زناشویی و بررسی یافته‌ها و سرمایه‌ها و ثمره زندگی مشترکشان و درمان اختلالاتی مثل افسردگی که به نا‌امیدی از ادامه زندگی دامن می‌زند، بپردازند تا بتوانند دوره آشیانه خالی را به‌دوره‌ای پرنشاط تبدیل کنند و در آن با فراغت از مسئولیت‌های گذشته، روابط قبلی را ترمیم کنند و از زندگی در‌کنار هم و افزایش صمیمیت لذت ببرند.
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
اشتراک گذاری
سمانه اقبالی
1403/3/27
عالی بود.ممنونم