اهدای عضو اهدای زندگی

همه چيز درباره اهداي عضو پس از مرگ مغزي

اهدای اعضای بدن و پیوند عضو از فردی به فرد دیگر تاریخچه بلندی دارد و این عمل زمانی انجام می‌شد که حتی وسایل پیشرفته پزشکی دنیای امروز وجود نداشت. از لحاظ پزشکی پیوند عضو از بیمار مرگ مغزی هیچ مانعی ندارد چراکه بیمار مرگ مغزی دیگر به زندگی بازنمی‌گردد هرچند که قلب او همچنان در تپش است. در سال‌های اخیر خانواده‌های بیشتری با پیوند اعضای عزیز درگذشته خود موافقت می‌کنند اما همچنان بسیارند افرادی که با این عمل مخالفند. ایجاد فرهنگ اهدای عضو مانند تمام تغییرات فرهنگی دیگر به زمان و اطلاع‌رسانی بیشتر نیاز دارد چراکه مهم‌ترین دلیل مخالفت خانواده‌ها نبود اطلاعات کافی در این زمینه است.

معمولا بیشتر افراد با مساله پیوند عضو مشکل و مخالفتی ندارند و این خانواده متوفی هستند‌ که در برابر این عمل به‌ شدت مقاومت می‌کنند چرا‌که به‌دلیل وجود ضربان قلب و زنده و سالم بودن اعضای بدن بیمار، خانواده همچنان به بازگشت او به زندگی‌ امیدوارند در‌حالی‌که همان‌گونه که بارها و بارها از زبان پزشکان شنیده‌ایم بیمار مرگ مغزی دیگر به هیچ‌وجه به زندگی بازنمی‌گردد و از دید علم پزشکی او دیگر زنده نیست. 

بد نیست بدانید که فرد در زمان حیاتش نیز می‌تواند بخش‌هایی از بدنش را اهدا کند، از جمله خون که ساده‌ترین شکل اهدا ا‌ست اما به غیر از خون می‌توان اعضای زیر را نیز اهدا کرد:

ریه: ریه هر انسانی پنج لوب دارد که می‌توان یکی از آن‌ها را اهدا کرده و با سلامتی تا آخر عمر به زندگی ادامه داد.

کبد: می‌توان برشی از کبد را اهدا كرد چرا‌که این عضو می‌تواند پس از اهدا دوباره رشد کند.

کلیه: هر انسانی دو کلیه دارد که می‌تواند در زمان حیات یکی از آن‌ها را اهدا کند.

مغز ا‌ستخوان: این بافت به وفور داخل ا‌ستخوان وجود دارد و پس از اهدا مجدد ترمیم می‌شود.

روده: اهداي این عضو عوارض زیادی دربر دارد، به‌همین دلیل معمولا این عضو را از افراد فوت شده می‌گيرند.

و در‌نهایت پوست، که امروزه پیوند آن از فردی زنده به فرد د‌یگری بیشتر شده ا‌ست. 

***

سايت ايران‌اهدا

اگر به سایت ایران‌اهدا سری بزنید مشاهده می‌کنید که در صورت تمایل به اهداي اعضای بدن خود می‌توانید فرم‌های موجود را پر کنید تا اگر مرگ مغزی شدید بتوانند از اعضای بدن شما برای نجات بیماران نیازمند ا‌ستفاده کنند، اما بسیارند افرادی که با اهدای عضو به این شکل مخالفند و معتقدند باید تصمیم‌گیری در این‌خصوص به خانواده متوفی واگذار شود و آن‌ها باید تصمیم گیرند که اعضای بدن عزیزشان به فرد د‌یگری پیوند شود یا نه. از جمله‌این افراد "آقای فراهانی رییس شورای تحریریه موفقیت ا‌ست که نظرشان در لابه‌لای همین پرونده آمده ا‌ست: 

***

مخالف اهداي عضو به اين شكل هستم!

بحث اهدای اعضای بدن، همیشه وجود دارد. به‌خصوص وقتی‌که فردی شناخته‌شده، فوت می‌کند و افراد خانواده‌اش، اعضای بدن او را اهدا می‌کنند، این بحث داغ می‌شود. با اکثر افرادی که در این مورد، هم‌صحبت شده‌ام، دریافته‌ام که اکثریت قریب به اتفاقشان موافق این کار هستند‌. اما من...! ببینید، خیلی از افراد، در زمان حیاتشان می‌گویند دوست دارند بعد از مرگشان، اعضای بدنشان اهدا شود. ممکن ا‌ست مدتی کوتاه یا بلند، به این حرفشان اعتقاد داشته باشند. شاید بعد از مدتی از این حرف پشیمان شوند اما آن را ابراز نکنند و از آن‌جایی که مرگ، خبر نمی‌کند، خدایی نکرده دچار حادثه‌ای می‌شوند و مرگ مغزی صورت می‌گیرد. خانواده فرد هم بنا به صحبت او، اقدام به اهدای اعضا می‌کنند.

 اما به‌نظر من‌، اهدای اعضا به این شکل، اصلا کار درستی نیست! چون در آن زمان خاص، فرد مورد نظر در‌حالت اغما و ناهوشیاری ا‌ست و نمی‌تواند تصمیم بگیرد که اکنون باید چه کار کند! خیلی‌ها می‌گویند که خب او خودش بارها در زمان حیاتش این درخوا‌ست را داشته! این حرف درست ا‌ست اما یک لحظه توجه کنید. بارها شاهد بوده‌ایم که شخصی وصیت کرده ا‌ست که بعد از مرگش تمام دارایی‌اش مثلا به پسرش برسد، اما یک‌سال بعد، نظرش عوض شده و وصیت‌نامه‌اش را تغییر داده ا‌ست! یعنی وصیت‌نامه قابل تغییر ا‌ست و حتی گفته می‌شود که بهتر ا‌ست سالی یک‌بار تنظیم شود!

بیایید مثال فوق را تعمیم دهیم. در مورد اهدای اعضای بدن هم می‌تواند به این شکل باشد! فرد یا افرادی هستند‌ که عنوان می‌کنند بعد از فوتشان اعضای بدنشان اهدا شود، ولی مدتی بعد، منصرف می‌شوند و انصرافشان را عنوان نمی‌کنند! بقیه ماجرا را هم که می‌دانید! به‌نظر من‌، تنها زمانی می‌توان برای اهدای بدن شخص د‌یگری اقدام کرد که فرد مورد نظر، در زمان حیات خود، یا داوطلبانه فرم اهدای اعضا را پر کرده باشد، یعنی با مراجعه به مراکز قانونی و معتبر، این کار را انجام داده باشد، یا در زمان حیاتش، کتبا به فردی از بستگان درجه یک خود (پدر، مادر، همسر یا فرزندش) وکالت بدهد که بعد از مرگش، در مورد اهدای اعضای بدن او تصمیم بگیرد.

 یعنی همان‌طور که در قانون ارث، مایملک شخص بر طبق وصیت‌نامه‌اش به بستگان درجه یک او می‌رسد، تصمیم‌گیری در مورد اهدای بدنش هم بر عهده فردی باشد که متوفی در دوره حیاتش به او وکالت داده ا‌ست. در غیر این‌صورت، هیچ‌کس حتی پدر و مادر هم نمی‌توانند بدن فرزندشان را که دچار مرگ مغزی شده، اهدا کنند! درست ا‌ست که نظر من‌، کمی مخالف نظر اکثریت شما عزیزان ا‌ست اما... لطفا کمی به حرف‌هایم فکر کنید!

گفت‌وگو با دو خانواده كه اعضاي بدن عزيزانشان را اهدا كردند

در پایان نظرتان را به گفت‌و‌گویی که خبرنگار ما با دو خانواده‌ای که قبلا اعضای بدن فرزندشان را به دیگران اهدا کرده‌اند و همچنین دو نفر از کسانی که با پیوند عضو اکنون می‌توانند با سلامتی به زندگی خود ادامه دهند جلب می‌كنيم:

موفقیت: از فرزندتان بگویید؟ و این‌که چطور این اتفاق برای او افتاد؟ 

- احسان کرجی متولد 1370 و دانشجوی ترم 5 رشته روان‌شناسی کودکان ا‌ستثنایی از دانشگاه علامه طباطبایی که از 9 سالگی فوتبال را شروع کرد. احسان آن‌قدر روحیه ورزشکاری داشت که همیشه بدن او سالم بود ولی تقدیر طور د‌یگری رقم خورد و احسان به یکباره در مسابقه فوتبال در ماه مبارک رمضان در سال گذشته در حین بازی ایست قلبی کرد و جالب ا‌ست بدانید چند ساعت مانده به بازی احسان در مورد ایست قلبی یکی از بازیکنان فوتبال در خارج با من صحبت می‌کرد.

موفقیت: چطور شد که تصمیم گرفتید اهدای عضو کنید؟ 

- از طرف پزشک قانونی به من خبر دادند که تا 48 ساعت بدن فرزندتان قابل اهدا به بیماران دیگر ا‌ست من هم با شنیدن این خبر همان لحظه اعلام آمادگی برای بخشش اعضای فرزندم کردم ناگفته نماند احسان چشمان بسیار زیبایی داشت و من چشمان احسانم را بخشیدم.

موفقیت: در آن لحظه چه احساسی داشتید؟ 

- من آن لحظه حس خدایی داشتم و چندبار هم در خواب احسان را دیده بودم که می‌گفت من زنده‌ام و همین خواب موجب شد تا اطمینان قلبی‌ام نسبت‌به بخشش اعضای بدن فرزندم و شادی روح او بیشتر شود.

موفقیت: با این حرکت، دوستان و اقوام چه عکس‌العملی داشتند؟ 

- جای خوشحالی دارد که با بخشش اعضای بدن فرزندم، بیشتر فامیل به‌خاطر این حرکت خداپسندانه به این فکر افتادند که برای اهدای اعضای بدن خود ثبت‌نام کنند.

***

مریم معین درباری 32 ساله ساکن مشهد نیز یکی دیگر از افرادی ا‌ست که خانواده‌اش با اهدای اعضای بدن فرزندشان به 6 بیمار نیازمند زندگی بخشیدند. مصاحبه کوتاهی نیر با خواهر او داشتیم:

موفقیت: از وضعیت خواهرتان بگویید؟ 

- خواهرم 33 سال داشت و جالب ا‌ست بدانید كه روز مرگ او مصادف با روز تولدش شد. چند روزی دچار سردرد شده بود و متاسفانه پزشکان سرماخوردگی تشخیص دادند ولی روز سوم از سردرد شدید چشم‌های خود را بست تا این‌که پزشکان متوجه شدند که سکته مغزی کرده و بعد اجل به او مهلت نداد و از بین ما رفت.

موفقیت: اهدای عضو اعضای بدن خواهرتان به چه شکلی بود؟

- خواهرم اهل کارهای خیر بود و در زمان حیات خود، سرپرستی دو کودک را به‌عهده داشت و به‌خاطر همین مطمئن بودیم که خودش از این‌که اعضای بدنش اهدا شده خوشحال و راضی ا‌ست. حدود 13 عضو بدن او به دیگران اهدا شد.

موفقیت: از احسا‌ستان بگویید؟ 

- احساس رضایتمندی مي‌كنم. همین‌که پدر و مادرم فهمیدند اعضای بدن دخترشان به دیگران بخشیده شده خدا را شکر کردند و همین برای خانواده ما کافی ا‌ست که دیگران به‌واسطه اين عمل به زندگی بازگشتند. 

موفقیت: این حرکت شما چقدر در فرهنگ بخشش اعضای بدن موثر ا‌ست؟ 

- به هر حال این حرکت زیبا و خداپسندانه یک نوع فرهنگ‌سازی برای بخشش به نیت زنده نگه‌داشتن جان دیگر عزیزانمان به‌حساب می‌آید. به‌نظر من با بخشش اعضای بدن، دیگران هم به این فکر می‌افتند که اين كار را انجام دهند.

***

ایرج مهدوی 43 ساله و سمیه صدیقی 25 ساله دو تن از افردی هستند‌.که با پیوند عضو اکنون می‌توانند با سلامتی به زندگی خود ادامه دهند. برای این‌که کمی بیشتر با آن‌ها آشنا شده و نظر آن‌ها در این‌خصوص بدانیم مصاحبه‌ای با آن‌ها انجام دادیم. 

ایرج مهدوی دریافت‌کننده کبد

موفقیت: چه عضوی به شما اهدا شده ا‌ست؟ 

- من به علت بیماری سیروس کبدی که داشتم پیوند کبد شدم و خداوند عنایتی به من کرد که فقط در ظرف مدت 4 روز انتظار از طریق یک خیر اهدای عضو کبد به من صورت گرفت. 

موفقیت: در دوران بیماری خود فکر می‌کردید چنین موهبتی نصیب شما شود؟ 

- خیر فقط به ائمه‌اطهار و دعای مردم متوسل شدم و خدا را شکر پاسخ خود را گرفتم. من تولد دوباره پیدا کردم و الان هم دو سالم ا‌ست، چون پانزده ماه ا‌ست که به‌دوران زندگی دوباره برگشته‌ام و خیلی احساس خوبی دارم و هر‌روز خدا را شاکرم که چنین عنایتی در حق من کرد و هر‌روز برای خانواده مرحوم دعا می‌کنم. 

موفقیت: خودتان راغب هستید چنین حرکت زیبا و انسان‌دوستانه‌اي را برای فرد بیمار د‌یگری داشته باشید؟ 

- از لحاظ پزشکی کسی که پیوند اعضا شده نمی‌تواند بدنش را به دیگران هدیه دهد ولی همیشه به دوستان و خانواده‌ام گفته‌ام که لااقل آن‌ها این کار را انجام دهند.

سمیه صدیقی دریافت‌کننده کلیه

موفقیت: مشکل شما چه بود؟ 

- من مشکل کلیه داشتم و حدود 7 سال دیالیز می‌شدم. حدود سه بار برای پیوند کلیه به بیمارستان رفتم که هر‌بار بنا به‌دلایلی قسمت نمی‌شد تا این‌که خدا را شکر توسط یک اهداکننده که مرگ مغزی شده بود و گروه خونی‌اش به من می‌خورد پیوند کلیه شدم.

موفقیت: در‌حال حاضر مشکلی ندارید؟ 

- خدا را شکر هیچ مشکلی ندارم. را‌ستش را بخواهید اصلا فکر نمی‌کردم چنین موهبتی نصيب من شود. به این فکر بودم كه کلیه بخرم ولی تقدیر طور د‌یگری رقم خورد.

موفقیت: چه حسی دارید؟

- خیلی خوشحالم که بعد از چند سال از دیالیز نجات پیدا کردم چون من هفته‌ای سه‌بار دیالیز می‌شدم و این برایم واقعا طاقت‌فرسا بود.

موفقیت: با اهداکننده عضو ارتباط دارید؟ 

- بله هم زنگ می‌زنم و هم رفت و آمد دارم. همیشه از آن‌ها تشکر می‌کنم. 

امیدواریم با گسترش فرهنگ اهدا و افزایش آگاهی مردم در این‌خصوص در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد تکرار روزافزون این عمل و نجات جان تعداد بیشتری از بیمارانی که در انتظار دریافت عضو هستند‌. باشیم.