موفقیت |
1403/01/27 |
کاهش مدارای اجتماعی در ایران
ضرورتی برای زیستن در عصر حاضر
مدارای اجتماعی نوعی توانایی محسوب می‌شود که افراد در مقابل عقاید و دیدگاه‌های متفاوت از خود نشان می‌دهند و نیازمند این است که اعضای جامعه در‌کنار یکدیگر با آرامش و آسایش قدم بزنند، بدون این‌که از یکدیگر هراس داشته باشند یا نسبت‌به یکدیگر اقداماتی خشونت‌آمیز انجام دهند.
هنگامی‌که سخن از تساهل و مدارا در زندگی روزمره به میان می‌آید، به ناگاه این بیت از حافظ در ذهنم تداعی می‌شود:
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت، با دشمنان مدارا
اما آیا به‌را‌ستی، آسایش و آرامش ما در گروی مدارا و تساهل با دیگران است؟ در دوران گذشته، تنوع زبانی، قومی و فرهنگی کمتری بین افراد وجود داشت و تحمل دیدگاه‌ها و نظرات مختلف مسئله‌ی مهمی محسوب نمی‌شد، اما امروزه، با ورود به عصر تکنولوژی و گسترش ابزار‌های ارتباطی، افراد با وجود تفاوت‌های قومی، زبانی و فرهنگی زیاد، به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند، میزان پذیرش د‌یگری و عقاید متفاوت افزایش می‌یابد و در‌نتیجه فرهنگ تساهل و مدارا رونق بیشتری می‌گیرد.
علاوه بر این، امروزه ما در جوامع ارگانیک و تخصصی‌شده زندگی می‌کنیم و برای رفع نیاز‌هایمان به حضور و مشارکت د‌یگری نیازمندیم. در جوامع ارگانیک امروزی، افراد در تخصص‌ها و رشته‌های مختلف و مجزا مشغول به فعالیت هستند.و به‌عبارتی، راه‌های کسب دانش متکثر شده است. در چنین جوامعی، تمایزپذیری اجتماعی، نیازمندی افراد به یکدیگر را تشدید می‌کند و در ادامه، نیاز به احترام متقابل، پذیرش تفاوت‌ها و مدارا را بیش‌ازپیش نشان می‌دهد. باید خاطرنشان کرد که ایجاد و حفظ رابطه‌ی محترمانه و پذیرش عقاید مخالف تا‌جایی‌که به حقوق سایر افراد آسیبی نزند، از اصول ضروری برای زیستن در جامعه به شمار می‌رود. در این زمینه باید گفت که ایجاد تعامل با دیگران، از نیاز‌های ذاتی انسان‌ها در جوامع است و ازآنجا‌که افراد در جوامع مختلف از ویژگی‌های زبانی، قومی و فرهنگی گوناگونی برخوردار هستند. تنها راه‌حل برای خلق ارتباطی سازنده و پایدار، ایجاد مدارای اجتماعی و یا به‌زبان ساده‌تر، مماشات با دیگران در عین احترام و توجه است.
مدارای اجتماعی به چه معنا‌ست؟
مدارای اجتماعی نوعی توانایی محسوب می‌شود که افراد در مقابل عقاید و دیدگاه‌های متفاوت از خود نشان می‌دهند و نیازمند این است که اعضای جامعه در‌کنار یکدیگر با آرامش و آسایش قدم بزنند، بدون این‌که از یکدیگر هراس داشته باشند یا نسبت‌به یکدیگر اقداماتی خشونت‌آمیز انجام دهند. از این منظر، باید گفت مدارا شکلی از خودداری و خودکنترلی است. بدین معنا که با وجود مخالفت شخص با عقاید د‌یگری، اوضاع به‌درگیری و منازعه کشیده نمی‌شود و باب گفتوگو همچنان باز است. مدارای اجتماعی، تاب‌آوری در مقابل تفاوت‌های دیگران است. این تفاوت‌ها می‌توانند انتسابی و از بدو تولد با افراد همراه باشند، همچون رنگ پوست، جنسیت و مواردی نظیر آن، یا این‌که در طی فرایند جامعه‌پذیری جذب شوند، همچون نحوه‌ی سخن گفتن و تعامل با دیگران.
مدارا عملی اجتماعی مبتنی بر آگاهی فردی نیز به شمار می‌رود. به بیانی بهتر، زمانی‌که مخالف ایده یا عقیده‌ای هستیم، اما با سرزنش و خشونت سعی در به کرسی نشاندن سخنمان نداریم، مدارا کرده‌ایم. مدارا در بسیاری موارد از بروز تنش و درگیری جلوگیری می‌کند و انسجام اجتماعی را افزایش می‌دهد، اما گاهی نیز اصرار نکردن بر ایده‌ای صحیح و پذیرش هر عقیده‌ای با این توجیه که باید به‌همه‌ی عقاید احترام گذاشت و نسبت‌به‌همه مدارا نشان داد، جامعه را دچار مشکلات بزرگ و حل ناشدنی می‌کند.
چه زمانی نباید مدارا کرد؟
آیا از نظر اخلاقی و انسانی می‌توان اقدامات جنایت‌کارانه‌ی گروه‌های تکفیری در خاورمیانه را با این ا‌ستدلال که آن‌ها عقاید خاص خود را دارند و باید با تساهل و مدارا با آن‌ها رفتار کرد، پذیرفت؟ قطعا جواب منفی است. تساهل و مدارا برای برقراری تعاملات سازنده و دوام جامعه‌ای پویا لازم است، اما نباید به‌بهای دور شدن از ارزش‌های اخلاقی و انسانی باشد. مفهوم مدارا گاهی دربرگیرنده‌ی مصادیقی است همچون مردمان صبور، نجیب و فهیم. از این منظر، مدارا به‌جای کارکرد انسجام‌بخشی حیات اجتماعی، به حربه‌ای برای خاموش‌کردن و به‌سکوت‌واداشتن افراد جامعه تبدیل می‌شود. در این وضعیت، مدارا کارکردی منفی خواهد داشت و به سرکوب در حاشیه‌ماندگان و صداهای متفاوت بدل می‌شود.
اهمیت مدارا در جوامع امروزی تا جایی است که آن را ذات دموکراسی می‌دانند. «یورگن هابرماس»، فیلسوف و جامعه‌شناس آلمانی نیز مدارا را برای تحقق کنش ارتباطی و رسیدن به تفاهم ضروری می‌داند. بنابراین، مدارای اجتماعی مولفه‌ای بنیادی در ایجاد دموکراسی است و در توسعه‌ی سیا‌ست‌های اجتماعی نقش مهمی ایفا می‌کند.
مدارا در مقابل خشونت
مدارای اجتماعی در مقابل خشونت و ناشکیبایی قرار دارد. در جوامع متکثر امروزی، بدون وجود مدارای اجتماعی، رسیدن به تفاهم و ایجاد کنش ارتباطی سالم عملا غیرممکن است. مدارا جامعه‌ای انسانی را به ارمغان می‌آورد و باعث خودشکوفایی افراد می‌شود. همچنین، در رویکرد جامعه‌شناختی به مدارا در نهادها و ساختارهای اجتماعی نیز توجه می‌شود. مشارکت افراد در جامعه و حضور در شبکه‌های ارتباطی گسترده و متنوع می‌تواند منبع قابل‌توجهی برای تقویت مدارای اجتماعی تلقی شود. وجود مدارای اجتماعی در جامعه، درک متقابل بین اعضای جامعه و همدلی و همراهی بین افراد را افزایش می‌دهد، صمیمیت و محبت بین آن‌ها را تقویت می‌کند و در‌نهایت به انسجام و یکپارچگی اجتماعی منجر می‌شود.
عوامل مؤثر در کاهش مدارای اجتماعی
وجود مجموعه عواملی در جامعه به تقلیل مدارای اجتماعی و پیامدهای آن می‌انجامد؛ ازجمله:
• تاثیر رشد مادی‌گرایی در کاهش مدارای اجتماعی: با رشد خوا‌سته‌های فردی و مادی‌گرایانه، منفعت شخصی بر خیر جمعی غلبه می‌یابد و روحیه‌ی تساهل و مدارا نیز کم‌رنگ می‌شود. به بیانی بهتر، با رشد فردگرایی و نیاز‌های مادی، توجه به مطالبات شخصی و گلیم خود را از آب بیرون کشیدن بر منافع عمومی و روابط متقابل بین‌فردی چیره می‌شود. این وضعیت میزان تحمل افراد در پذیرش نظرات متفاوت یکدیگر و در‌نهایت مدارای اجتماعی را کم‌اهمیت می‌کند.
• نقش ضعف عملکرد نهادهای رسمی و آموزش و پرورش در کاهش مدارای اجتماعی: رسانه‌های رسمی و آموزش‌وپرورش در ترویج فرهنگ تساهل و مدارا در بین اعضای جامعه به‌خوبی عمل نکرده‌اند؛ پس تدوین مطالب و برنامه‌های آموزشی در این زمینه ضروری است و غفلت از آن کاهش مدارای اجتماعی را به‌همراه دارد.
• نقش محرومیت‌های اجتماعی در کاهش مدارای اجتماعی: وجود محرومیت‌های اجتماعی و عدم برخورداری از زندگی مناسب نیز باعث کاهش همدلی بین افراد می‌شود. افراد هم به‌جای درک متقابل یکدیگر، صرفا به رفع نیاز‌های ضروری خویش می‌اندیشند و بنابراین مدارای اجتماعی نیز در جامعه کاهش می‌یابد. به‌عبارتی، وضعیت اقتصادی نامساعد از عواملی است که در کاهش مدارای اجتماعی مؤثر است. زمانی‌که افراد با انواع و اقسام مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، دیگر مجالی برایشان باقی نمی‌ماند که به تعاملات بین‌فردی بیندیشند و برای حل‌وفصل اوضاع اقدام کنند. آن‌ها به‌دنبال سریع‌ترین و زودبازده‌ترین راه ممکن برای رسیدن به موفقیت و کسب منفعت شخصی هستند. به‌عبارتی، در شرایطی که جامعه با نابرابری و شکاف طبقاتی مواجه باشد، عملا توصیه به رعایت تساهل و مدارا امکان‌پذیر نیست. در این جوامع افراد از شرایطی برابر برای رسیدن به خوا‌سته‌ها و تحقق اهدافشان برخوردار نیستند. ازاین‌رو، تاب تحمل نظرات مختلف را نخواهند داشت و در‌نتیجه دایره تعاملات بینافردی محدود خواهد شد.
• نقش افزایش خانواده‌های هسته‌ای در کاهش مدارای اجتماعی: کاهش تعداد اعضای خانواده و تغییر خانواده‌ها از گسترده به هسته‌ای نیز در کاهش مدارای اجتماعی نقش دارد. در گذشته به‌دلیل وجود خانواده‌های پرجمعیت، فضای تعاملی بین اعضای خانواده‌این امکان را فراهم می‌آورد تا مشارکت بین فرزندان در قالب بازی، گفتوگو و ارتباطات بین‌فردی تقویت شود. در‌واقع، خانواده‌ی گسترده به‌مثابه‌جایی برای تمرین سازگاری و مدارا با دیگران به شمار می‌رفت. در خانواده‌های هسته‌ای امروزی به‌دلیل تعداد کم اعضای خانواده‌این فرصت مهیا نیست و خوا‌سته‌ها و مطالبات فردی بر منافع گروهی اولویت دارد؛ بنابراین این پنداشت وجود دارد که روحیه‌ی مداراجویی در خانواده‌های هسته‌ای کمتر از خانواده‌های گسترده است.
• نقش ناهنجاری‌های اجتماعی در کاهش مدارای اجتماعی: ناهنجاری‌های اجتماعی، قانون‌گریزی و دسترسی نابرابر افراد به منابع قدرت، نوعی احساس عصبانیت و خصومت را در افراد جامعه‌ایجاد می‌کند، آستانه‌ی تحمل افراد را پایین می‌آورد و در‌نهایت به کاهش تساهل و بروز درگیری‌های کلامی و فیزیکی منجر می‌شود.
راهکارهای افزایش مدارای اجتماعی
در ادامه، می‌توان به چند نمونه از راهکارهای افزایش مدارای اجتماعی در جامعه نیز اشاره کرد:
• نقش آموزش در افزایش مدارای اجتماعی: آموزش یکی از مهم‌ترین سازوکارهای اجتماعی کردن است. گنجاندن مفاهیم و مطالب مرتبط با بحث مدارای اجتماعی در کتب و محتواهای آموزشی می‌تواند فرهنگ مدارا و تساهل را در جامعه ارتقا دهد. آموزش از سنین کودکی می‌تواند نخستین آموزه‌های مدارای اجتماعی را به افراد منتقل کند.
• نقش رسانه درد افزایش مدارای اجتماعی: رسانه‌ها نیز در شکل‌گیری فضایی برای گفتوگو و افزایش مدارای اجتماعی نقش مهمی ایفا می‌کنند. رسانه‌های رسمی و غیررسمی، از صداوسیما تا شبکه‌های اجتماعی، می‌توانند با گسترش فرهنگ گفتوگو و تعامل سازنده با دیگران به حل تعارضات بین افراد و اقوام مختلف کمک کنند.
کوتاه سخن آن‌که، مدارا عمل آزاد گذاشتن دیگران برای برخورداری از ویژگی‌های شخصی متفاوت است و در‌نتیجه نسبیت‌گرایی فرهنگی را افزایش می‌دهد؛ بدین معنا که افراد به‌جای برتر اندیشیدن قومیت، باورها و عقاید خود بر دیگران، به تفاوت‌ها احترام می‌گذارند و این فرایند در درازمدت یکپارچگی و انسجام اجتماعی را برای جامعه به ارمغان می‌آورد.
نوجوانی و هویت‌یابی
شما زمانی بهتر یاد می‌گیرید که کمتر یاد بگیرید
6 فیلم، 6 جهان
مدیریت رابطه با خودشیفته‌ها
ویژه نامه نوروزی مجله موفقیت، شماره 447
ویژه‌نامه‌ی نوروزی مجله موفقیت با حال‌‌و‌هوایی بهاری و در 100 صفحه به همراه مطالبی جدید، جذاب و خواندنی منتشر خواهد شد. در ویژه‌نامه نوروزی، علاوه بر بخش‌های ثابت مجله‌ی موفقیت که شامل بخش های کار، زندگی و پلاس است، حدود 30 صفحه مطالب ویژه‌ی نوروز خواهیم داشت که متناسب با روزهای سال نو همراه مخاطبان خواهد بود تا در تعطیلات عید بتوانند از خواندن آن لذت ببرند.در ویژه‌نامه عید نوروز هدیه‌ای ویژه هم به صورت فایل صوتی و تصویری و فقط برای خریداران ویژه نامه نوروزی موفقیت طراحی و تولید شده که می توانید از آن بهره ببرید.البته عیدی ما به شما ارسال پستی رایگان این ویژ‌ه‌نامه به سراسر ایران خواهد بود.مطالب اختصاصی نوروز در ویژه نامه نوروزی موفقیت اولین عید‌دیدنی نوروز 1403/ روایت رویارویی یک انسان با آدمک روانش بچه‌ها پاشین؛ مهمون داریم!/ پذیرایی عید با چاشنی طنز از دو توریست خارجی در ایام نوروز سالِ نو، منِ نو / تغییر، بهبود و موفقیت نیاز به پشتکار دارد هیچ آگاه‌شدنی بدون درد نیست! / گفت‌و‌گو با «سارا همتی»، بازیگر جوانی که به تازگی سرطان را شکست داد نوروز فنلاندی/ نوروز ما و نوروز آن‌ها فیلم روان‌شناسان یا روان‌فیلمسازان؟ / معرفی فیلم های روانشناسی برای دوستداران روان‌شناسی کتابِ‌ خوب بخوانیم / راهنمای مطالعه کتاب در روزهای نوروز حافظ شیرازی مصنوعی! / اولین گفت‌وگوی تاریخ با حافظ شیرازی تعطیلاتی خوش با تغذیه‌ی سالم / در ایام عید نوروز از جسم خود مراقبت کنیم (چطور در تعطیلات تغذیه سالم داشته باشیم) مدیریت زمان در سال جدید/ ترفندهای علمی زمان­سنجی عالی از کتاب «کِی» نوشته دنیل اچ پینکجدول ویژه و متفاوت مخصوص دورهمی‌های عید با هدیه ویژهبخش زندگی مجله‌ی موفقیتبخش زندگی مجله‌ی موفقیت هم مثل همیشه به مطالبی با زمینه‌ی روان‌شناسی، خودشناسی، سواد رابطه و ... پرداخته است. مطالب بخش زندگی به‌گونه‌ای طراحی و تالیف می‌شوند که برای تمام اقشار و مخاطبان قابل‌فهم باشند و چه متخصصان این علم و چه دوستدارانش بتوانند بهره‌ی کافی را از آن‌ها ببرند.در بخش زندگی مجله موفقیت این مقالات برای خوانندگان فهیم مجله موفقیت آماده شده اند: روان‌تحلیلی و سلامت روانی/ 16 نشانه‌ی سلامت روان از دیدگاه نانسی مک‌ویلیام روان‌شناسی تجمل‌گرایی/ تجزیه و تحلیل رفتار افرادی که تمایل به خرید کالاهای گران قیمت دارند نیاز به تفریح / کوچک‌ترین رفتار پدر و مادر ممکن است بزرگ‌ترین تاثیرات را بر فرزندشان بگذارد بُکُش و خوشگلم کن!/ بررسی دلایل گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی دی شد و بهمن گذشت، وقت نوشتن رسید!/ سه تکنیک کاربردی نوشتاردرمانی برای ایجاد تغییر در سال جدید آرامش در طوفان/ چگونه در زمان بحران بر خود مسلط باشیم؟ جلوی ضرر رو از هر جا بگیری منفعته! / خطای EOC یا سوگیری «تعهد به خطا» با یک ‌دنده پیش نروید!/ درباره‌ی وضعیت «بودن» یا «انجام» چه می‌دانید؟ تربیت با AI / هوش مصنوعی، پلی میان تربیت مدرن و سنتی عیدِ آدم کجاست؟/ تجربه ی مادرانگی روزی که می‌خواستم زنده بمانم/ تجربه‌ی بیماری هر مهاجر قصه‌ای دارد/ چند روایت از چند مهاجر جایی به جز خانه / چرا نوجوانان دوست دارند ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنند؟ پنج بذر برای مدیریت رفتار/ چطور با پرورش هوش‌هیجانی، پرخاشگری را در نوجوانم کاهش و سازگاری را افزایش دهم؟ کودک کتابخوان / عوامل موثر بر عشق به مطالعه در کودکبخش کار مجله‌ی موفقیتبخش کار مجله‌ی موفقیت در سال‌های اخیر عموما به مسائل مربوط به داستان برندهای مختلف، کسب‌و‌کار، نیروی انسانی، بازاریابی و فروش، اصول مذاکره، مدیریت و سواد مالی و ... می‌پردازد. در این شماره هم با مقالاتی از این دست در اختیار خوانندگان موفقیت خواهد بود:• نتفلیکس؛ ماراتن فیلم و سریال در خانه/ مدل‌های کسب‌وکار به سبک نتفلیکس• محصولات عالی هم شکست می‌خورند! / روش‌های بازاریابی و فروش ویژه‌ی کسب‌و‌کارهای خانگی• تاثیر بیوریتم بر رفتار سازمانی / توصیه‌هایی عملی برای مدیران در جهت بهینه‌سازی عملکرد کارکنان بر اساس بیوریتم• مخاطبان باهوشند! / از کمپین خوب تبلیغاتی تا خودزنی به وسیله‌ی آمارسازی• اطلاعات مهم است! / 4 مدل اطلاعاتی در مذاکره براساس پنجره‌ی «جو – هری»• انسانِ واقعی، هوشِ مصنوعی/ نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و منابع انسانیبخش پلاس مجله‌ی موفقیتدر بخش پلاس این شماره مجله موفقیت میزبان دو زن موفق در دو عرصه‌ی متفاوت بوده‌ایم؛ زنانی که توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های موجود، راهشان را به سوی موفقیت باز کنند و در حیطه‌ی تخصص خود بدرخشند.همچنین بخش‌های ثابت بخش پلاس موفقیت که شامل داستان‌های شیوانا و پیام های موفقیت (فال موفقیت) است هم در این بخش گنجانده شده است.همچنین همانطور که مخاطبان وفادار موفقیت می‌دانند، در هر شماره از مجله موفقیت، مسابقه‌ی داستان کوتاهی برگزار شده و هر شماره، برندگانی داشته است که هدایای نفیسی را هم دریافت کرده‌اند. در ویژه نامه‌ی نوروزی موفقیت، سه داستان برگزیده‌ی نهایی مسابقات داستان کوتاه امسال مجله موفقیت معرفی شده‌اند که می‌توانید داستان‌هایشان را در بخش پلاس ممجله موفقیت بخوانید.مطالب بخش پلاس مجله موفقیت شامل این موارد است:• اینجا بساط عشق گسترده است/ راه و رسم زندگی تیتر: بیم‌ و امید‌های آینده‌ی ایران• روامداری؛ راز ماندگاری ایران در قرون و اعصار• بدو مریم، بدو / گفت‌وگو با «مریم طوسی»، سریع‌ترین دختر تاریخ ایران• «شاهزاده‌ی ایرانی» و چالش‌هایش / گفت‌و‌گو با «لیدا محمودی»، مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی آوای موج کتاب• فیلم‌هایی که حرفی برای گفتن دارند/ تحلیل روان‌شناختی دو فیلم از برترین فیلم‌های سینمایی در سال گذشته‌ی ایران و جهانراه‌های ارتباط با ما:سایت موفقیت به آدرس www.movafaghiat.comواتس‌اپ و تلگرام: 0135708-0990تلفن: 22183030-021
مشاهده جزئیات
