به خودت اجازه بده که اصلا هیچ کاری انجام ندهی!

در ستایش تنبلی!

«تجارت تبدیل به یک مدال افتخار شده است، اما هزینه‌هایی نیز در پی دارد که به ما نشان می‌دهند باید استراحت را در زندگی روزمره خود بگنجانیم» وقتی از شما می‌پرسند که زندگی‌تان چطور است، چه پاسخی می‌دهید؟ احتمالا جوابتان شبیه است: «گرفتارم؛ خیلی گرفتارم». از آنجا که بسیاری از ما با مشاغل طاقت‌فرسا، نیازهای خانواده و زندگی اجتماعی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم، این پاسخ می‌تواند درست باشد. اما گرفتار‌بودن شما گواه این موقعیت نیز هست و به شما احساس مهم و مورد‌نیاز‌بودن می‌دهد. کسب‌و‌کار به یک مدال افتخار بدل شده است؛ مدالی که آرزوی آن را داریم، اما به سینه‌زدن آن هزینه دارد.

بسیاری از ما با حجم انبوه کارهایی که باید یا نیاز است انجام دهیم، از پا درآمده‌ایم. ما تلاش می‌کنیم در مشاغل تمام‌وقت مشغول به کار باشیم و در عین حال، از فرزندان و گاهی والدین سالمند خود نیز مراقبت کنیم. حتی در اوقات فراغت خود نیز تحت فشار هستیم و بسیاری از ما رژیم‌های سخت می‌گیریم و به‌جای استراحت‌کردن، به انجام کارهای داوطلبانه مشغول می‌شویم.

در یک هفته معمولی، هم‌زمان که برای یک برنامه رادیویی، متن سخنرانی آماده می‌کنم، مقاله می‌نویسم و سعی می‌کنم برای خانواده و دوستانم وقت بگذارم، باید تناسب اندام خودم را هم حفظ کنم و تکالیفم را در منزل انجام دهم. از آنجا که مهلت اتمام کتابم با عنوان «هنر استراحت‌کردن» به پایان رسیده بود، تمام تعطیلات آخر هفته، از کریسمس گرفته تا عید پاک، درباره دلایل و مدارکی می‌نوشتم که چرا استراحت‌کردن برای ما سودمند است!

لطفا استراحت کن!

نکته ماجرا را گرفتم و دریافتم که باید آنچه را که درباره‌اش سخنرانی می‌کنم، خودم تمرین کنم و استراحت‌دادن به خودم را بیشتر جدی بگیرم. من هنوز هم در یکجا نشستن و دست به هیچ کاری نزدن، مهارت ندارم، اما به خودم اجازه استراحت‌کردن را داده‌ام. من برای باغبانی‌کردن و دویدن وقت گذاشته‌ام و تصمیم گرفته‌ام وقتی سوار قطار هستم، مدام به کار‌کردن مشغول نباشم. گاهی از پنجره به بیرون خیره شوم و دقایقی مکث کنم و حتی چرت بزنم.

ترکیب وظایف شغلی مدرن، تکنولوژی و سبک زندگی شبانه‌روزی‌ و بی‌وقفه‌مان، ما را از پای درمی‌آورند. به لطف گوشی‌های هوشمند، ما همواره در دسترس هستیم و می‌دانیم که حتی وقتی تعمدا مشغول استراحت هستیم و از این توقف لذت می‌بریم، هر لحظه ممکن است کسی مزاحممان شود. حتی اگر به حال خود رها شده باشیم، احتمال اینکه کسی مزاحم شود، به ما این اجازه را نمی‌دهد که درست استراحت کنیم.

تست استراحت

جالب اینجاست که شواهد نشان می‌دهند ما دوست داریم بیشتر استراحت کنیم. من با شرکت در یک تحقیق دو ساله و سازمان‌دهی «تست استراحت» که بزرگ‌ترین مطالعه جهانی با موضوع استراحت بود، این مسئله را مورد بررسی قرار دادم. بیش از هجده‌هزار پاسخ از 135 کشور جهان جمع‌آوری شد و 68‌درصد از پاسخ‌دهندگان انگلیسی، از فقدان استراحت رنج می‌بردند.

ما دریافتیم که هر چقدر مردم نسبت به روز گذشته ساعات استراحت بیشتری داشتند (تا سقف 5 تا 6 ساعت)، سلامتی آن‌ها ارتقای بیشتری پیدا می‌کرد. ما باید استراحت در ساعات بیداری را جدی بگیریم، به همان اندازه که برای استراحت در خواب ارزش قائل هستیم.

عذاب وجدان بابت استراحت

مشکل اینجاست که علی‌رغم فواید فراوانی که استراحت‌کردن دارد، ما همواره به آسانی استراحت نمی‌کنیم. وقتی طی تحقیق از مردم می‌خواستیم استراحت را با یک کلمه تعریف کنند، آن‌ها از واژگانی مانند آسودگی خاطر و شفابخشی استفاده می‌کردند؛ اما عده‌ای نیز کلماتی مانند خودخواهی، بی‌قراری و احساس گناه را به‌کار می‌بردند. میل به انجام‌دادن یک کار مفید در فرهنگ ما بسیار شدید است. ما نمی‌توانیم در مقابل مشغول‌بودن مقاومت کنیم و همواره ما را به این طرز فکر ارجاع می‌دهند که شاغل‌بودن به انسان احساس مهم‌بودن می‌دهد.

ما باید استراحت را فعالیت مثبتی بدانیم، به‌جای اینکه به آن فقط به چشم تنبلی‌کردن و دست‌به‌هیچ‌کاری‌نزدن نگاه کنیم. ما باید به خودمان اجازه دهیم گاهی در این مورد عذاب وجدان داشته باشیم؛ مخصوصا زمانی که زندگی، ما را از پای درآورده است. ما نباید به‌خاطر تقاضای استراحت، عذرخواهی کنیم. باید به‌خاطر داشته باشیم که استراحت برای سلامت روانی‌مان سودمند است.

فعالیت های آرام بخش

ما در تست استراحت، از شرکت‌کنندگان سوال کردیم که کدام فعالیت‌ها را آرامش‌بخش‌تر می‌دانند و پنج فعالیتی که مردم بیشتر تمایل داشتند در خلوت انجام دهند، آموزنده و شامل مواردی مانند مطالعه یا گوش‌کردن به موسیقی بود. شاید نکته کلیدی استراحت‌کردن این است که برای مدتی از جمع گریزان شویم. آرامش‌بخش‌ترین سرگرمی‌ها به ما اجازه می‌دهند از فشار کسب دستاوردها کم کرده و برای مدتی دغدغه‌های خود را فراموش کنیم و به ذهن خود اجازه رویاپردازی بدهیم.

پس، از استراحت‌کردن استقبال کنید، چون به نفع شماست و باید استراحت را به بخشی از زندگی خود تبدیل کنید.

فقط بگویید نه!

برای به‌دست‌آوردن زمان بیشتر استراحت، باید از مقدار فعالیت‌های خود بکاهیم. مطالعاتی که روی مفهوم زمان انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که ما اعتقاد داریم در آینده اوقات فراغت بیشتری خواهیم داشت، اما این موضوع صحت ندارد؛ پس از تعهدات آینده خود کم کنید. مثلا اگر ظرف شش ماه به یک کنفرانس دو روزه دعوت شده‌اید، از خودتان بپرسید اگر این اتفاق دو هفته بعد می‌افتاد، چه فکری می‌کردید. اگر این کنفرانس به شما احساس بیم و هراس می‌دهد، آن را رد کنید.

به خودتان مجوز استراحت بدهید

زمان استراحت را به چشم نسخه‌ای برای ارتقای سلامت جسم و روان و تقویت کارآیی کلی خود نگاه کنید و به خودتان اجازه استراحت‌کردن بدهید. وقتی من در منزل کار می‌کنم، برای خودم در میانه روز پانزده دقیقه باغبانی تجویز می‌کنم تا احساس آرامش کنم و وقتی سر میز کارم برمی‌گردم، بهتر کار کنم. در برخی محیط‌های کاری، شما نمی‌توانید زمان استراحت خود را داشته باشید، اما باز هم دست از کار بکشید و از این زمان بیشترین بهره را ببرید. شاید به نظر برسد همکارانتان بیشتر از شما کار می‌کنند، اما شواهد نشان می‌دهند بعد از یک استراحت مناسب، کارآیی شما بالاتر خواهد بود.

بهترین فعالیت را برای اوقات استراحت خود پیدا کنید

همه فعالیت‌ها برای همه مردم بازدهی یکسانی ندارند. استراحت‌کردن تنها به‌معنای لم‌دادن روی مبل و هیچ‌کاری‌نکردن نیست. عده‌ای، قبل از اینکه به ذهن خود استراحت بدهند، باید از جسم خود کار بکشند. در تست استراحت، 38‌درصد از مردم پیاده روی را سودمند می‌دانستند و بیش از نیمی از آن‌ها گفتند که با وقت‌گذراندن در طبیعت به استراحت پرداخته‌اند. اگر این روش به کار شما نمی‌آید، تماشای تلویزیون نیز مانند رویاپردازی و تمرین مراقبه، فعالیت بسیار محبوبی است. مطالعه کتاب نیز در صدر این فهرست قرار می‌گیرد.

قبول کنید که همیشه فهرستی از کارهای انجام نشده دارید

ما آرزو داریم به جایی برسیم که همه کارهای موجود در لیست بایدها انجام شوند تا بتوانیم استراحت کنیم؛ اما بارها و بارها شکست می‌خوریم. علت این است که همواره کار جدیدی هست که باید انجام شود. بستگان، بیمار می‌شوند، لوله‌های منزل نشتی دارند، در محل کار اوضاع بر وفق مراد نیست و ... ما نباید به‌خاطر اینکه هیچ کاری انجام نمی‌دهیم، خودمان را سرزنش کنیم.

به ذهنتان اجازه رویاپردازی بدهید

ما برای استراحت‌کردن، بیشتر از آنچه فکرش را می‌کنیم، فرصت داریم. زمانی را به خاطر می‌آورم که منتظر اتوبوس، قطار یا تاکسی بودم یا در صف کارهای اداری، وقت ارزشمند خود را هدر می‌دادم. اما اکنون به این اوقات به چشم فرصتی برای استراحت‌کردن، نشستن و مطالعه‌کردن و خیال‌پردازی نگاه می‌کنم.

نویسنده: کلودیا هاموند / مترجم: سولماز فروتن