تحلیل روانشناسی هیجان رفتاری در طرفداران فوتبال
از آنجا که ورزش فوتبال بهعنوان اولین و پرطرفدارترین ورزش در دنیا، ارزش و محبوبیت ویژهای پیدا کرده و بهطور گستردهای کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان به آن گرایش دارند، مطالعه روانشناسی و محیطی تاثیرگذار بر رفتار افراد مرتبط با آن نیز از ضرورتهاست.
من و پسرم!
احسان .ن / 27 ساله / پرستار
زود ازدواجکردن و شورو شوق داشتن زیاد هم انگار برای زندگی مشترک خوب نیست! شاید هم انتخاب من اشتباه بوده، چون گاهی با مقایسه دنیای خودم و همسرم میبینم که چقدر با هم فاصله داریم. همسر من زنی بسیار جدی و فرهنگی است و خودم هم پرستار هستم و پسر ششسالهای داریم . من و پسرم هردو عاشق فوتبال هستیم و تمام بازیهای باشگاهی را با هم دنبال میکنیم. آرش، پسرم، هم مانند خودم با دیدن فوتبال به هیجان میآید و تنها دلگرمی من شاید دیدن فوتبال با پسرم باشد؛ اما همسرم از اینکه پسرمان را به قول خودش، فوتبالی کردهام، شکایت دارد و مدام اصرار میکند که در خانه فوتبال نبینم. او حتی از اینکه آرش در مورد فوتبال با هیجان و شادی صحبت میکند، عصبانی میشود. با شروع بازیهای جام جهانی فوتبال و رقابتهای ایران ما بسیار خوشحال بودیم، اما با برخوردها و اوقات تلخیهای همسرم در این دوران، واقعا از این زندگی دلسرد شدهام. حتی پسرم درخواست لباس و عکس تیم ملی را کرد و سر این موضوع هم من با همسرم بهشدت بگومگو و اختلاف پیدا کردیم. این روزها فکر میکنم این درکنشدنها و اختلافات کوچک تهدیدی برای زندگیمان است.
تحلیل روانشناختی
در این مورد، دو موضوع قابلبررسی است؛ یکی روابط زوجین و نداشتن ارتباط موثر و درک متقابل بین زوجین و دوم شیوه فرزندپروری.
در قسمت اول، ما بارها با این موارد شکایت خانمها از فوتبالیبودن همسرانشان برخورد داشتهایم که احترامنگذاشتن به سلایق و علائق همسر تاثیرات مخربی بر زندگی آنها گذاشته است. شخصیت هیجانخواه و شاد این آقا و شخصیت و برخوردهای جدی و بدونانعطاف خانم برای به کرسینشاندن نظر خود باعث شده که دلخوری و عدمتفاهم پایهریزی شود و کینه و دوری از هم شکل بگیرد. خوب است که دنیا را از چشم و احساس همسرمان هم ببینیم. شادبودن و هیجان بدون خطر لازم بوده و حتی موقعیت خوبی برای ایجاد صمیمیت و نشاندادن درک و احترام به سلیقه همسر است تا مثلا با دیدن این بازیها همراه با او یا حداقل موافقت و عدمسختگیری در پیگیری مسابقات، او هم به شادی و لذتی که دوست دارد، برسد. نکته بعدی یکی از نکات مهم فرزندپروری است؛ اینکه حتی با وجود اختلافنظر بین والدین بر سر یک موضوع، باید دوطرف با همصحبت کنند و به یک نتیجه واحد برسند تا کودک بر سر دوراهی تربیتی قرار نگیرد و رابطه والدین با فرزند دچار عواقبی مثل بیاحترامیکردن بهنظر والدین نشود.
فوتبال و خشم درونی
شهلا .س / 45 ساله
پسر نوجوانم یکی از این طرفداران فوتبال است. من برای تربیت و کنترل پسرم تلاش کردهام و هیچوقت از او غافل نشدهام. پسرم مودب، کمحرف و در یک کلام، پسرخوبی است و من بهندرت صدای فریادش را شنیدهام. اما همین پسر تنها سرگرمیاش فوتبال است و فقط برای دیدن فوتبال از لاک انزوایش بیرون میآید. در حین تماشای فوتبال هم بارها ناسزاگویی و رفتار تکانشی و خندههای بلند او را شاهد بودهایم که ناشی از هیجانی و عصبیشدن اوست. مثلا در بازی جام جهانی ایران و اسپانیا، بهخاطر گل مردودی ایران، با مشت ضربه محکمی بهدسته مبل زد و آن را شکست! رفتارهای او در زمان تماشای فوتبال اصلا مثل همیشه نیست و من و همسرم بهشدت نگران او هستیم.
تحلیل روانشناختی
کاملا طبیعی است که این هیجانات همیشه با نشاط و خوشحالی همراه شود. خانوادههایی که بیشترین کنترل و حساسیت را بر رفتار نوجوانشان دارند، بیشتر باعث ایجاد احساسات منفی و وابستگی و کاهش اعتمادبهنفس وگاهی خشم و سرکشی در او میشوند. اما انتخاب سرگرمی فوتبال حق طبیعی اوست و رفتار هیجانی، حتی فریاد و ناسزاگویی بهصورت تکانشی و بهدلیل هیجان، مشکلی جدی ایجاد نمیکند. حتی اینجا متوجه میشوید که خشمی در او شکل گرفته است و با دیدن فوتبال، کنترل او بر رفتارش کمتر شده و احساس خشم یا ناراحتیاش را به این شیوه برونریزی میکند. خشمی که با هیجان رفتاری مثل ضربهزدن به مبل و فریاد و ناسزاگفتن دراین نوجوان میبینیم، ریشه در احساس منفی او دارد و به این طریق تنش و خشم او کمتر میشود. خصوصا در این مورد که فرد کمی درونگرا و منزوی است و بیان احساسات در او کمتر اتفاق میافتد، با دیدن فوتبال، کاملا عادی است که برونریزی هیجانی احساس سبکی به او داده و او را علاقهمندتر به فوتبال میکند. این حساسیتی که در مادر در مورد این رفتارها و تماشای فوتبال وجود دارد، بهنظر جزئی از رفتار اضطرابی و کنترلگری اوست تا مشکلی جدی در نوجوانش.